28 Οκτωβρίου 1940: Όταν το κρατικό ραδιόφωνο μετέδιδε το πρώτο πολεμικό ανακοινωθέν (ηχητικό)

Ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Αθηνών μεταδίδει το πρώτο ανακοινωθέν του Ελληνικού Γενικού Στρατηγείου

Είναι αξημέρωτα της Δευτέρας της 28ης Οκτωβρίου 1940, όταν ένας επίμονος ήχος από σειρήνες μεταφέρει την είδηση του πολέμου, που είχε αρχίσει ουσιαστικά 2,5 μήνες πριν, στις 15 Αυγούστου, με τη βύθιση του ευδρόμου «Ελλη».

28η Οκτωβρίου: Έτσι ξεκίνησε ο πόλεμος

Ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Αθηνών μεταδίδει το πρώτο ανακοινωθέν του Ελληνικού Γενικού Στρατηγείου με το οποίο οι Έλληνες ενημερώνονται ότι οι ιταλικές στρατιωτικές δυνάμεις προσβάλλουν τα ελληνικά τμήματα στην ελληνοαλβανική μεθόριο.

Το Πολεμικό Ανακοινωθέν με τον αριθμό 1 είχε εκφωνήσει ο Κώστας Σταυρόπουλος.

«Εδώ Ραδιοφωνικός Σταθμός Αθηνών. Μεταδίδομεν το πρώτον ανακοινωθέν του Ελληνικού Γενικού Στρατηγείου.
Αἱ ἰταλικαὶ στρατιωτικαὶ δυνάμεις προσβάλλουν ἀπὸ τῆς 0530 πρωϊνῆς τῆς σήμερον τὰ ἡμέτερα τμήματα προκαλύψεως τῆς ἑλληνοαλβανικῆς μεθορίου.
Αἱ ἡμέτεραι δυνάμεις ἀμύνονται τοῦ πατρίου ἐδάφους», ακούγεται στο ηχητικό που μεταδόθηκε και μπήκε σε χιλιάδες σπίτια.

«Η Ελλάς ευρίσκεται από χθες εις πόλεμον με την Ιταλία», ήταν ο τίτλος του βασικού θέματος της εφημερίδας «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» στις 28 Οκτωβρίου 1940.

Το χρονικό του «ΟΧΙ»

Η Επέτειος του «ΟΧΙ» μνημονεύει την άρνηση της Ελλάδας στις ιταλικές αξιώσεις που περιείχε το τελεσίγραφο που επιδόθηκε από τον Ιταλό πρέσβη Εμανουέλε Γκράτσι στον Ιωάννη Μεταξά την 28η Οκτωβρίου του 1940.

Συνέπεια της άρνησης αυτής ήταν η είσοδος της Χώρας στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και η έναρξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940. Η ημερομηνία αυτή καθιερώθηκε να εορτάζεται στην Ελλάδα και την Κύπρο κάθε χρόνο ως επίσημη εθνική εορτή και αργία.

Λίγο μετά τις 3 τα ξημερώματα της 28 Οκτωβρίου του 1940 η τότε Ιταλική Κυβέρνηση απέστειλε στην Ελλάδα τελεσίγραφο, δια του Ιταλού Πρέσβη στην Αθήνα, ο οποίος και το επέδωσε ιδιόχειρα στον Ιωάννη Μεταξά, στην οικία, στην Κηφισιά.

Απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση του Ιταλικού στρατού από την ελληνοαλβανική μεθόριο προκειμένου στη συνέχεια να καταλάβει κάποια στρατηγικά σημεία του Βασιλείου της Ελλάδος (λιμένες, αεροδρόμια κλπ.), για ανάγκες ανεφοδιασμού και άλλων διευκολύνσεων του, στη μετέπειτα προώθησή του στην Αφρική.

Μετά την ανάγνωση του κειμένου ο Μεταξάς έστρεψε το βλέμμα του στον Ιταλό Πρέσβη και του απάντησε στα γαλλικά (επίσημη διπλωματική γλώσσα) την ιστορική φράση: «Alors, c’est la guerre» (Λοιπόν, αυτό σημαίνει πόλεμο), εκδηλώνοντας έτσι την αρνητική θέση επί των ιταλικών αιτημάτων.