Ένα προφυλακτικό που έσπασε, γλίστρησε ή ξεχάστηκε, δεν στερεί το δικαίωμα ελέγχου της αναπαραγωγικής και σεξουαλικής σας υγείας

Το έχετε δει σίγουρα σε κάποια ταινία, μια κωμωδία ή κομεντί, σε μια σκηνή με έντρομους τους πρωταγωνιστές να πετάγονται από το κρεβάτι και να τρέχουν μισοντυμένοι στο πλησιέστερο φαρμακείο. Αντίστοιχη εμπειρία θα σας έχει διηγηθεί μάλλον στο τηλέφωνο και κάποια φίλη ή φίλος, ένας ξάδελφος ενδεχομένως, που αναζητούσαν εναγωνίως με την κοπέλα του να προλάβουν τη ζημιά. Ή μήπως πάλι, κάτι τέτοιο ειπώθηκε στις περσινές διακοπές με την παρέα, ανάμεσα σε γέλια και μπύρες, και εκείνον τον τύπο που θέλατε -ή ήταν ήδη σύντροφός σας- και ήρθατε πολύ κοντά, μάλλον ανοχύρωτοι ή κακότυχοι –ναι, τα προφυλακτικά σπάνε αρκετά συχνά-, και βρεθήκατε έτσι το επόμενο πρωί να ζητάτε στον φαρμακοποιό το χάπι της επόμενης ημέρας;

Αν πράγματι το τελευταίο σενάριο δεν σας είναι τόσο ξένο αλλά συνέβη κάπως έτσι, με μικρότερες ή μεγαλύτερες διαφορές, θα θυμάστε ίσως να κομπιάζετε πριν το ζητήσετε. Δεν είναι ψέμα άλλωστε ότι η παραπληροφόρηση όπως και το στίγμα δεν έλειψαν από συζητήσεις για τις μεθόδους επείγουσας αντισύλληψης, οι οποίες μπορούν να αποτρέψουν μια ανεπιθύμητη ή απρογραμμάτιστη εγκυμοσύνη. Τα ατυχήματα την ώρα της σεξουαλικής επαφής -όπως και τα ανθρώπινα πάθη που κράτησαν το προφυλακτικό στο συρτάρι- συμβαίνουν αρκετές φορές και είναι απολύτως φυσικά. Όσο φυσικό και υπεύθυνο είναι να προλαμβάνονται τα ανεπιθύμητα αποτελέσματα.

Έχει ξανασυμβεί

Αρκεί να θυμάστε πως τα ατυχήματα έχουν συμβεί κατά το παρελθόν και πρόκειται να ξανασυμβούν. Σύμφωνα με μελέτες, περίπου 10 στις 100 φορές η χρήση του προφυλακτικού θα είναι ανεπιτυχής και 8 στις 100 θα έχει αποτέλεσμα ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Ληγμένα ή φθαρμένα προφυλακτικά, λανθασμένη εφαρμογή, υψηλή θερμοκρασία, ελλιπής λίπανση ή χρήση λιπαντικού με βάση το λάδι συνδυαστικά με προφυλακτικά από λάτεξ είναι οι βασικές αιτίες.

Ας δούμε μερικά στοιχεία ακόμα: λιγότερο από τις μισές εγκυμοσύνες παγκοσμίως είναι ανεπιθύμητες ή απρογραμμάτιστες, και όχι μόνο στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Τρεις στις τέσσερις συμμετέχουσες σε ευρωπαϊκή μελέτη δεν ήταν επαρκώς πληροφορημένες για τις μεθόδους επείγουσας αντισύλληψης.

Το 2023, το ποσοστό της χώρας μας στον Ευρωπαϊκό Χάρτη Αντισύλληψης για την παρακολούθηση των κυβερνητικών πολιτικών σχετικά με την πρόσβαση, την ενημέρωση, τη συμβουλευτική, τον οικογενειακό προγραμματισμό και την ηλεκτρονική πληροφόρηση στις μεθόδους αντισύλληψης, συμπεριλαμβανομένης της επείγουσας, ήταν στο 49%, ανάμεσα δηλαδή στην πρόοδο και την οπισθοδρόμηση, σύμφωνα με τους ειδικούς της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία.

Μέθοδοι επείγουσας αντισύλληψης

Μετά από σεξουαλική επαφή χωρίς ή με αποτυχημένες προφυλάξεις, η μία επιλογή για την αποτροπή μιας ακούσιας εγκυμοσύνης είναι η τοποθέτηση από τον γιατρό ενός ενδομήτριου σπειράματος -του γνωστού σπιράλ-, στη μήτρα, για την αποτροπή της γονιμοποίησης ή για την αποτροπή της εμφύτευσης, σε περίπτωση που η γονιμοποίηση έχει ήδη πραγματοποιηθεί. Η άλλη επιλογή είναι το από του στόματος χάπι επείγουσας αντισύλληψης, όπως το ellaOne®, που θα πρέπει να ληφθεί το συντομότερο δυνατόν και εντός 5 ημερών (120 ωρών) το μέγιστο μετά την απροφύλακτη σεξουαλική επαφή.

Πώς λειτουργεί το χάπ: Τα σπερματοζωάρια που πέρασαν στο γυναικείο σύστημα και ταξιδεύουν στις σάλπιγγες για να συναντήσουν το ωάριο, έχουν μέγιστη διάρκεια ζωής τις πέντε ημέρες. Το χάπι της επόμενης ημέρας περιέχει μια δραστική ουσία, τη λεβονοργεστρέλη ή την ουλιπριστάλη όπως το ellaOne®, που εμποδίζει ή καθυστερεί την ωορρηξία μέχρι τον θάνατο των σπερματοζωαρίων.

Ουσιαστική επιλογή ευθύνης

Το χάπι της επόμενης ημέρας δεν απαιτεί συνταγογράφηση και το βρίσκετε εύκολα στα φαρμακεία. Έτσι, αν έσπασε το προφυλακτικό, αν γλίστρησε ή απλώς παραλείφθηκε, και μια πιθανή εγκυμοσύνη δεν ήταν στο πλάνο ή τις επιθυμίες σας, η επείγουσα αντισύλληψη είναι ουσιαστική επιλογή ευθύνης.