Τι καιρό θα κάνει στις 5 Οκτωβρίου;

Γράφει η Γιούλη Επτακοίλη – Μάθαμε τους αεροχειμάρρους και τις ψυχρές λίμνες. Μπήκαμε πιο βαθιά στην «κουζίνα» της μετεωρολογίας, εκεί όπου οι ειδικοί μελετούν μαθηματικά μοντέλα, αναλύουν δεδομένα, αξιοποιούν δορυφόρους, υπερυπολογιστές και ραντάρ, προσπαθώντας να κάνουν όλο και πιο αξιόπιστες προγνώσεις. Και τα έχουν καταφέρει σε μεγάλο βαθμό. Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν διαθέσιμα πάρα πολλά εργαλεία πλέον για την πρόγνωση του καιρού, ωστόσο, έχουμε συχνά την αίσθηση του ανικανοποίητου, θεωρώντας ότι οι ειδικοί αποτυγχάνουν.

Και βέβαια, στην περίπτωση των μετεωρολόγων ισχύει απολύτως ότι όταν έχεις δίκιο κανείς δεν το θυμάται, όταν έχεις άδικο κανείς δεν το ξεχνάει. Δεν υπάρχουν βεβαιότητες ακόμη και όταν η τεχνολογία εξελίσσεται θεαματικά, όπως έχει συμβεί με την επιστήμη της μετεωρολογίας.

Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση. Οι προγνώσεις είναι πολύ καλύτερες απ’ ό,τι ήταν πριν από λίγες δεκαετίες, από τις τρεις ημέρες ασφαλούς πρόγνωσης έχουμε φτάσει στις πέντε, ίσως και στις επτά. Πρόκειται για άλμα. Oμως, απέχουμε πολύ από την… κατάκτηση του καιρού και μάλλον κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του θα είναι και στο μέλλον δύσκολο να προβλεφθούν για ορισμένες περιοχές και δεδομένη χρονική στιγμή. Ισως ένα τέτοιο παράδειγμα, υπενθύμιση, να είναι η κατολίσθηση στο φαράγγι της Σαμαριάς, που προκάλεσε ξαφνική, μη αναμενόμενη και ιδιαίτερα έντονη βροχόπτωση και στοίχισε τη ζωή σε μια 35χρονη τουρίστρια.

Πάντως, είναι εντυπωσιακό πόσο πολύ μας απασχολεί ο καιρός. Παρακολουθούμε δελτία στην τηλεόραση και εφαρμογές στο κινητό τηλέφωνο, επίσημες μετεωρολογικές υπηρεσίες και ερασιτέχνες μετεωρολόγους· ειδικά υπό τη δαμόκλειο σπάθη της κλιματικής κρίσης θέλουμε να είμαστε απόλυτα ενημερωμένοι. Για να ταξιδέψουμε, για να κινηθούμε μέσα στην πόλη, για να προγραμματίσουμε εργασίες, είναι πολλοί όσοι επιθυμούν αξιόπιστη πληροφόρηση για τον καιρό, από αγρότες μέχρι αλυσίδες εφοδιασμού, από εταιρείες με ανεμογεννήτριες έως υπηρεσίες πολιτικής προστασίας.

Δεν αποτυγχάνουν οι μετεωρολόγοι όταν δεν βρέχει ενώ το έχουν προβλέψει, ούτε όταν ξεσπάει καταιγίδα που δεν είδαν να έρχεται. Δεν υπάρχουν βεβαιότητες ακόμη και όταν η τεχνολογία εξελίσσεται θεαματικά, όπως έχει συμβεί με την επιστήμη της μετεωρολογίας, διατίθεται η τεχνητή νοημοσύνη και το σημαντικότερο, τεράστιος όγκος δεδομένων από παλαιότερες καιρικές συνθήκες. Και αυτή ακριβώς η πρόοδος που έχει επιτευχθεί, είναι υπεύθυνη για τις μεγάλες προσδοκίες, για τις υψηλές απαιτήσεις και για τις απογοητεύσεις όταν τα πράγματα δεν πάνε όπως είναι υπολογισμένα. Αλλά πρέπει να ακούμε τη φύση. Αυτή θέτει τα όρια και βάζει τους κανόνες, συχνά με επώδυνο τρόπο.