Ηράκλειο: Συναγερμός για ιό που πλήττει τις καλλιέργειες ντομάτας

Φόβοι για ολοκληρωτικές καταστροφές σε καλλιέργειες

Όπως έχει γίνει γνωστό ο επιβλαβής οργανισμός Τοmato leaf curl New Delhi virus ή αλλιώς ιός του καρουλιάσματος των φύλλων της τομάτας του Νέου Δελχί, προκαλεί καταστροφές στις  υπαίθριες καλλιέργειες κολοκυθιού και στην περιφερειακή ενότητα Ηρακλείου.

Η ανακοίνωση της Περιφέρειας Κρήτης:

Η Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου, γνωστοποιεί την εμφάνιση του επιβλαβούς οργανισμού καραντίνας Τοmato leaf curl New Delhi virus – ToLCNDV (Ιός του καρουλιάσματος των φύλλων της τομάτας του Νέου Δελχί) σε υπαίθριες καλλιέργειες κολοκυθιού της Π.Ε. Ηρακλείου.
Ο ιός του καρουλιάσματος των φύλλων της τομάτας του Νέου Δελχί είναι διμερής ιός που ανήκει στο γένος Begomovirus της οικογένειας Geminiviridae. Περιγράφηκε για πρώτη φορά σε καλλιέργειες τομάτας στην Ινδία το 1995. Αρχικά ο ιός ToLCNDV αναφέρθηκε σε καλλιέργειες σολανωδών, αλλά στη συνέχεια έγιναν πολλές αναφορές για ζημιές και σε καλλιέργειες κολοκυνθοειδών. Το 2012 εμφανίσθηκε για πρώτη φορά στην Ευρώπη, στην επαρχία Μούρθια της Ισπανίας και πολύ γρήγορα εξαπλώθηκε και σε άλλες ισπανικές περιφέρειες. Τον Ιανουάριο του 2015 ο ιός εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Τυνησία, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα σε καλλιέργειες πεπονιάς, αγγουριάς και κολοκυθιάς. Το 2018 διαπιστώθηκε για πρώτη φορά η παρουσία του στην Ελλάδα στην Π.Ε. Ηλείας σε καλλιέργειες κολοκυνθοειδών και μέχρι σήμερα έχει εμφανισθεί και σε άλλες περιοχές της Πελοποννήσου.

Προσβάλλει κολοκυνθοειδή και σολανώδη και η συμπτωματολογία που παρουσιάζει ποικίλει ανάλογα με την ηλικία μόλυνσης των φυτών και τις συνθήκες του περιβάλλοντος.
Ο ιός προκαλεί μεσονεύρια χλώρωση των φύλλων στα αρχικά στάδια της μόλυνσης που εξελίσσεται σε κίτρινο φλυκταινοειδές μωσαϊκό. Επίσης, προκαλεί καρούλιασμα και παραμορφώσεις των φύλλων καθώς και νανισμό των φυτών, ο οποίος είναι ιδιαίτερα έντονος όταν η προσβολή εμφανιστεί σε νεαρή ηλικία.
Εικόνα 2. Προσβολή από ToLCNDV υπαίθριας καλλιέργειας κολοκυθιού στην Π.Ε. Ηρακλείου.

Η παραγωγή καρπών σταματά και στους καρπούς των κολοκυνθοειδών παρατηρούνται τραχύτητα της επιφανείας τους και επιμήκη σκασίματα.

Μεταδίδεται με μεγάλη αποτελεσματικότητα από τον αλευρώδη του καπνού Bemisia tabaci που είναι κοινός εχθρός για τις καλλιέργειες κηπευτικών. O τρόπος μετάδοσης είναι έμμονος και ο ιός πολλαπλασιάζεται και κυκλοφορεί εντός του φορέα. Ζεστές και ξηρές συνθήκες ευνοούν την ανάπτυξη του εντόμου και βοηθούν στην εξάπλωση της ίωσης. Η προσβολή εξαπλώνεται γρήγορα στην καλλιέργεια και σε μικρό χρονικό διάστημα μπορεί να φθάσει και το 100%. Ο ιός μπορεί επίσης να μεταδοθεί με εμβολιασμό αλλά δεν είναι γνωστό αν μπορεί να μεταδοθεί μηχανικά με την επαφή των φυτών μεταξύ τους ή με τον σπόρο.

Τα μέτρα για την αντιμετώπιση του ιού ToLCNDV σχετίζονται με την έγκαιρη και επιτυχημένη αντιμετώπιση του εντόμου-φορέα Bemisia tabaci (χρωματικές κολλητικές παγίδες, εντομοστεγή δίκτυα, εφαρμογή εγκεκριμένων χημικών & βιολογικών εντομοκτόνων κλπ.), στη χρήση υγιούς φυτωριακού υλικού, στην άμεση εκρίζωση και απομάκρυνση μολυσμένων φυτών εντός της καλλιέργειας, στην καταστροφή των ζιζανίων και των υπολειμμάτων των καλλιεργειών.
Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με την ισχύουσα φυτοϋγειονομική νομοθεσία αποτελεί υποχρέωση των παραγωγών να γνωστοποιούν αμέσως στην υπηρεσία οποιαδήποτε ύποπτη εμφάνιση επιβλαβών οργανισμών ή ασυνήθιστων συμπτωμάτων.