Βασίλειος Τσιαβαλιάρης: Ποιος ήταν ο πρώτος πεσών του Έπους του ’40

Η επέτειος του «ΟΧΙ» μνημονεύει την άρνηση της Ελλάδας στις ιταλικές αξιώσεις

Σήμερα 28 Οκτωβρίου η Ελλάδα γιορτάζει την εθνική επέτειο της και το βροντερό «ΟΧΙ» των Ελλήνων που σηματοδότησε την εμπλοκή της χώρας στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η επέτειος του «ΟΧΙ» μνημονεύει την άρνηση της Ελλάδας στις ιταλικές αξιώσεις που περιείχε το τελεσίγραφο που επιδόθηκε από τον Ιταλό πρέσβη Γκράτσι στον Έλληνα δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά την 28η Οκτωβρίου του 1940.

Ποιος ήταν, όμως, ο πρώτος πεσών Έλληνας στρατιώτης στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο του 1940;

Ήταν ο Βασίλειος Τσιαβαλιάρης. Στρατιώτης της πρώτης γραμμής, σκοτώθηκε από θραύσμα όλμου λίγα λεπτά μετά την εκδήλωση της ιταλικής επίθεσης.

Ο Βασίλειος Τσιαβαλιάρης, γιος του Ιωάννη και της Αγορίτσας, το τέταρτο από τα πέντε παιδιά της οικογένειας, γεννήθηκε το 1912 στην Πιαλεία Τρικάλων, ένα χωριό στις παρυφές του Κόζιακα. Όσοι τον γνώρισαν, τον θυμούνται ως ένα παιδί πολύ εργατικό, υπόδειγμα υπομονής, ήθους και καλοσύνης, που ανατράφηκε με λιγοστά υλικά αγαθά, αλλά με τις πατροπαράδοτες ελληνοχριστιανικές αξίες.

Υπηρέτησε την στρατιωτική του θητεία στο 5ο Σύνταγμα Πεζικού από τον Σεπτέμβριο του 1933 έως το Νοέμβριο του 1934 και μετά την απόλυσή του επέστρεψε στο χωριό του, όπου δημιούργησε την δική του οικογένεια. Με την σύζυγό του Ελένη απέκτησε τρία παιδιά, τον Νικόλαο, τον Γεώργιο και την Αλεξάνδρα.

Στις 22 Ιουλίου 1940, κλήθηκε και πάλι στα όπλα στο πλαίσιο της περιορισμένης έκτασης επιστράτευσης, που διέταξε ο δικτάτορας Ιωάννης Μεταξάς, επειδή η φασιστική Ιταλία είχε μπει στο πόλεμο στο πλευρό της Γερμανίας και ενόψει της διαφαινόμενης επίθεσης κατά της χώρας μας. Κατετάγη στο 5ο Σύνταγμα Πεζικού, και από εκεί στο 51ο Σύνταγμα Πεζικού για να πάρει στις αρχές Σεπτεμβρίου του 1940 θέση στο Επταχώρι στην πρώτη γραμμή.

Παραμονές της Ιταλικής επίθεσης υπηρετούσε στο Απόσπασμα Πίνδου υπό τις διαταγές του συνταγματάρχη Κωνσταντίνου Δαβάκη. Η στρατιωτική αυτή μονάδα, που ήταν συγκροτημένη από Τρικαλινούς και Καρδιτσιώτες φαντάρους, είχε πάρει αμυντική διάταξη στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Ο Τσιαβαλιάρης, μαζί με άλλους συμπατριώτες του, ανέλαβαν να υπερασπιστούν το 21ο φυλάκιο των Ελληνοαλβανικών Συνόρων στο ύψωμα Γκόλιο κοντά στην Πυρσόγιαννη.

Στις 5.30 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1940 ξεκίνησε η Ιταλική επίθεση, μισή ώρα πριν από την λήξη του τελεσιγράφου προς τον Μεταξά. Το ιταλικό πυροβολικό άρχισε να βάλει και το πεζικό πέρασε στην ελληνική πλευρά. Το φυλάκιο, που υπεράσπιζε ήταν ένας από τους πρώτους στόχους του εχθρού.

Εκεί στο χαράκωμα με το οπλοπολυβόλο στο χέρι ο Βασίλειος Τσιαβαλιάρης, έπεσε νεκρός από θραύσμα όλμου. Σύμφωνα με μαρτυρίες συμπολεμιστών του καθώς ξεψυχούσε πρόλαβε να ψελίσει «Πάν’ τα παιδούλια μ’». Ήταν ο πρώτος Έλληνας στρατιώτης που θυσιάστηκε για την πατρίδα στο έπος του ’40.

Το 2000, το Πανεπιστήμιο Αθηνών έστησε τον ανδριάντα του στη γενέτειρά του, την Πιαλεία Τρικάλων, και κάθε χρόνο διοργανώνονται εκδηλώσεις μνήμης και τιμής, τα «Τσιαβαλιάρεια», στις οποίες, παράλληλα, τιμώνται και όλοι όσοι πολέμησαν στο έπος του ’40.