«Τουρισμός για Όλους» 2025: Καταγγελίες για αποκλεισμό χιλιάδων δικαιούχων – Παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη

Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει δεχθεί αναφορές από πολίτες που δεν μπορούν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα «Τουρισμός για Όλους» 2025

Αντιδράσεις έχει προκαλέσει ο αποκλεισμός ευάλωτων ομάδων από το πρόγραμμα κοινωνικού τουρισμού «Τουρισμός για Όλους 2025», λόγω των αυστηρών ψηφιακών απαιτήσεων που θέτει η νέα Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 7219/2024 τ. Β΄).

Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει δεχθεί αναφορές από πολίτες που δεν μπορούν να συμμετάσχουν, καθώς η χρήση της άυλης ψηφιακής κάρτας προϋποθέτει ηλεκτρονικές συναλλαγές μέσω συσκευών ανέπαφων πληρωμών.

Η Ανεξάρτητη Αρχή είχε ήδη επισημάνει το πρόβλημα από το 2024, προτείνοντας στα συναρμόδια υπουργεία να δίνεται η δυνατότητα συμμετοχής και μέσω εναλλακτικών διαδικασιών, ώστε να μην αποκλείονται άτομα με αναπηρία, ηλικιωμένοι και πολίτες που δεν διαθέτουν σύγχρονες συσκευές. Παρόλα αυτά, στη νέα ΚΥΑ δεν έγιναν αλλαγές, με αποτέλεσμα τον αποκλεισμό χιλιάδων δικαιούχων.

Προβλήματα Συμμετοχής στο Πρόγραμμα – Τι Απαιτείται

Η νέα διαδικασία απαιτεί:

• Αυθεντικοποίηση μέσω Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων & Ψηφιακής Διακυβέρνησης (ΓΓΠΣ).
• Δυνατότητα χρήσης άυλης χρεωστικής κάρτας για ανέπαφες συναλλαγές.
• Ηλεκτρονικές πληρωμές αποκλειστικά μέσω smartphone με NFC ή συσκευής που υποστηρίζει ανέπαφες πληρωμές.

Ποιοι αποκλείονται:

• Πολίτες χωρίς πρόσβαση σε σύγχρονες ψηφιακές υπηρεσίες.
• Ηλικιωμένοι που δεν διαθέτουν smartphones ή ψηφιακές δεξιότητες.
• Άτομα με αναπηρία που δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών.
• Δικαιούχοι που δεν έχουν κινητό τηλέφωνο στο όνομά τους.

Παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη

Ο Συνήγορος του Πολίτη απέστειλε νέα επιστολή στα αρμόδια υπουργεία, ζητώντας την άμεση τροποποίηση των όρων του προγράμματος, ώστε να διασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση όλων των δικαιούχων.

Η Αρχή τονίζει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δεσμευτεί να διασφαλίζει ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν αφήνει κανέναν στο περιθώριο, σύμφωνα με τη Διακήρυξη για τα Ψηφιακά Δικαιώματα και Αρχές.

Βασικά αιτήματα του Συνηγόρου του Πολίτη:

• Να επιτρέπεται η συμμετοχή και χωρίς χρήση ψηφιακής κάρτας.
• Να παρέχεται δυνατότητα έντυπων ή τηλεφωνικών αιτήσεων για όσους δεν έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρονικά μέσα.
• Να ενσωματωθούν εναλλακτικοί τρόποι πληρωμής για τις επιδοτήσεις.

Κίνδυνος Διάκρισης & Παραβίαση των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων

Η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) εκφράζει ανησυχίες για το ενδεχόμενο παραβίασης της αρχής της ίσης μεταχείρισης, καθώς το πρόγραμμα ευνοεί αποκλειστικά όσους είναι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία, αφήνοντας εκτός χιλιάδες ευάλωτους πολίτες.

Σύμφωνα με την ΕΕΔΑ, η κρατική ενίσχυση μέσω του προγράμματος δεν μπορεί να εξαρτάται από τεχνολογικές προϋποθέσεις που αποκλείουν συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού.

Οι ενισχύσεις στο πλαίσιο κοινωνικών προγραμμάτων πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την οικονομική και φυσική δυνατότητα πρόσβασης όλων των δικαιούχων.

• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να εξετάσει το ζήτημα στο πλαίσιο των οδηγιών για τα ψηφιακά δικαιώματα.

Τι Μπορούν να Κάνουν οι Δικαιούχοι

Προσφυγή στον Συνήγορο του Πολίτη

• Οι πολίτες που θεωρούν ότι αποκλείστηκαν άδικα μπορούν να υποβάλουν καταγγελία μέσω της πλατφόρμας του Συνηγόρου.
• Αιτήματα προς το Υπουργείο Τουρισμού
• Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν με το Υπουργείο Τουρισμού για διευκρινίσεις και να ζητήσουν εναλλακτικές λύσεις για τη συμμετοχή τους.
• Νομικές ενέργειες για διακρίσεις
• Οι αποκλεισμένοι δικαιούχοι μπορούν να προσφύγουν στις αρμόδιες δικαστικές αρχές για πιθανή παραβίαση της ίσης μεταχείρισης.

Πιθανές Εξελίξεις

Το πρόγραμμα «Τουρισμός για Όλους 2025» αφήνει εκτός ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, λόγω της αποκλειστικής απαίτησης για ψηφιακές συναλλαγές. Ο Συνήγορος του Πολίτη και άλλοι φορείς ζητούν άμεσες αλλαγές για να διασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση όλων των δικαιούχων.

Πιθανές εξελίξεις:

• Αναθεώρηση των όρων από το Υπουργείο Τουρισμού.
• Παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για παραβίαση των δικαιωμάτων.
• Δικαστικές προσφυγές για διακρίσεις εις βάρος συγκεκριμένων ομάδων.