Βούτες: «Να αποχωρήσουν οι κάτοικοι από 4 σπίτια» – Στην Κρήτη οι μηχανικοί του ΔΑΕΦΚ για πλήρη αποτύπωση

Τι λένε οι κάτοικοι για τις ρηγματώσεις στα σπίτια και τις αυλές τους – Κλειστή η παιδική χαρά της περιοχής

Σε εξέλιξη βρίσκονται οι αυτοψίες στις Βούτες, καθώς επίσης και ο συντονισμός των δράσεων για την αντιμετώπιση του φαινομένου της καθίζησης του εδάφους που έχει προκαλέσει δύο ρηγματώσεις σε κατοικίες και δρόμους, μήκους περίπου 150 μέτρων.

Από τον μακροσκοπικό έλεγχο των μηχανικών της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου Ηρακλείου, προκύπτουν ενδείξεις σε 4 σπίτια και γίνεται σύσταση να μην κατοικούνται μέχρι να γίνουν οι επίσημες αυτοψίες από τους μηχανικούς της ΔΑΕΦΚ, που είναι και οι αρμόδιοι για να κρίνουν την καταλληλότητα τους.

Όπως έχει γράψει το cretaone.gr περίπου 10 σπίτια έχουν υποστεί σημαντικές φθορές, ενώ σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων μία οικογένεια αναγκάστηκε χθες το βράδυ να αποχωρήσει από το σπίτι της και να φιλοξενηθεί σε άλλη κατοικία. Οι υπόλοιποι κάτοικοι διανυκτέρεσαν στα σπίτια τους. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ίδιους ο προβληματισμός είναι έντονος, καθώς όπως μαρτυρούν στο cretaone.gr πριν από λίγα χρόνια είχε πραγματοποιηθεί σχετική ερευνα με αφορμή ρήγματα στην περιοχή, χωρίς να έχουν γίνει γνωστά κάποια ευρήματα.

Αυτό σημειώνουν κάτοικοι της περιοχής στο cretaone.gr από χθες το πρωί μέχρι το βράδυ οι ρωγμές έχουν αυξηθεί κατά 2 εκατοστά τουλάχιστον, ενώ από το πρώι της Δευτέρας, μέχρι και το μεσημέρι δεν καταγράφεται μεγαλύτερη αύξηση.

Σύμφωνα με κάτοικο του χωριού, η ρωγμή έκανε την εμφάνισή της την Τετάρτη του Πάσχα λίγα μέτρα από την αυλή της Εκκλησίας και μέχρι την Κυριακή είχε διαπεράσει σπίτια και αυλές και τοίχους του χωριού σε μήκος περίπου 150 μέτρων.

Στα κατοικημένα σπίτια με τις πολύ εμφανείς ρωγμές έγινε άτυπη σύσταση, αν υπάρχει δυνατότητα, να μην διανυκτερεύσουν εκεί οι κάτοικοι. O καθηγητής Λέκκας έκανε λόγο για ένα γεωλογικό φαινόμενο το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη. «Εχουμε να κάνουμε με δύο εδαφικές διαρρήξεις μήκους περίπου 150 μέτρων η καθεμία. Είναι σε διαφορετικά σημεία στο χωριό. Αυτές οι εδαφικές διαρρήξεις έχουν προκαλέσει αστοχίες σε κατασκευές, οικίες, δημόσιους χώρους αλλά και δίκτυα» σημείωσε.

Η επισκόπηση των μηχανικών της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου Ηρακλείου ξεκίνησε από νωρίς το πρωί, δήλωσε ο Δήμαρχος Ηρακλείου Αλέξης Καλοκαιρινός αρχής γενομένης από το σχολείο και τα κοινόχρηστα κτίρια και χώρους, και τόνισε ότι προτεραιότητα είναι η ασφάλεια: «Ένα κλιμάκιο της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου Ηρακλείου από έξι πολιτικούς μηχανικούς έχει ξεκινήσει την επισκόπηση από το Νηπιαγωγείο των Βουτών, την εκκλησία, την παιδική χαρά, τους αύλειους χώρους, εκεί όπου υπάρχει συνάθροιση κοινού, αλλά η ίδια αυτοψία θα περιλάβει και όλα τα κατοικημένα σπίτια στα οποία έχει διαπιστωθεί πρόβλημα, έχουν διαπιστωθεί ρωγμές, διότι προφανώς η προτεραιότητα μας είναι η ασφάλεια. Άρα λοιπόν προέχει η εκτίμηση του κινδύνου. Ήδη υπήρξε μια σύσταση εχθές το βράδυ που έγινε στη βάση της πρώτης μακροσκοπικής εκτίμησης, αλλά τώρα θα έχουμε μια πιο συγκεκριμένη εικόνα και βεβαίως θα ακολουθήσει και το κλιμάκιο των ειδικών συνεργατών του Προέδρου του ΟΑΣΠ καθηγητή Ευθύμη Λέκκα το οποίο αναμένεται σε λίγες ώρες».

«Το φαινόμενο μπορεί να επεκταθεί»

Σε ερώτηση για το εάν είναι πιθανό το ενδεχόμενο να επεκταθεί αυτό το φαινόμενο σε γειτονικές περιοχές ο κ. Λέκκας απάντησε: «Το φαινόμενο βρίσκεται σε εξέλιξη, οπότε μπορεί να επεκταθεί. Αυτό θα το δούμε και τις επόμενες μέρες. Από κει και πέρα υπάρχουν κάποιες κατασκευές οι οποίες έχουν πάθει μεγάλες αστοχίες από την από τη διάρρηξη. Αυτές οι κατασκευές ήταν όμως παλιές και δεν κατοικούνται, οπότε δεν υπάρχει πρόβλημα. Σε ορισμένες κατασκευές, οι οποίες κατοικούνται, η σύσταση είναι να μην κατοικηθούν, να βρεθεί κάποιος άλλος χώρος. Ετσι ώστε να μπορέσουμε από τη Δευτέρα να έχουμε μία πολύ καλή εικόνα για να δούμε στη συνέχεια τι δράση θα πάρουμε. Βεβαίως το αν θα είναι οι κατοικίες ασφαλείς ή όχι, αυτό είναι θέμα της ΔΑΕΦ, η οποία θα αποστείλει μηχανικούς έτσι ώστε να μπορέσουν αυτοί να αξιολογήσουν κατά πόσο μία κατασκευή κινδυνεύει ή όχι».

Κατά τη διάρκεια της ημέρας θα είναι γνωστά τα αίτια του φαινομένου δήλωσε ο Πρόεδρος του ΟΑΣΠ Καθηγητής Ευθύμης Λέκκας τονίζοντας την κρίσιμη σημασία παρακολούθησης της εξέλιξης του φαινομένου: «Τα αίτια θα τα ξέρουμε σήμερα. Λίγο ως πολύ μπορεί να προδιαγραφούν. Είναι οι μεγάλες μορφολογικές κλίσεις, είναι η γεωλογική τομή, είναι οι διαρρήξεις που υπάρχουν στις μάργες του Ηρακλείου όπως λέγεται το πέτρωμα που είναι εδώ, είναι το νερό το οποίο διεισδύει στο υπέδαφος. Όλα αυτά συμμετέχουν στην διαδικασία εκδήλωσης των φαινομένων. Από εκεί και πέρα, το κρίσιμο είναι να παρατηρούμε συνεχώς ποια είναι η εξέλιξη του φαινομένου και στη συνέχεια να δούμε με ποιες διαδικασίες θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αυτά τα φαινόμενα, δηλαδή ποια είναι τα ενδεικνυόμενα μέτρα που πρέπει να πάρουμε προκειμένου να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο».

Ο Ευθύμης Λέκκας δήλωσε ότι η Γενική Γραμματεία του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας είναι θετική στην κήρυξη έκτακτης ανάγκης για τις Βούτες και αναφέρθηκε αναλυτικά στις δράσεις που θα πραγματοποιηθούν εντός της ημέρας: «Θα γίνει η κήρυξη έκτακτης ανάγκης. Θα υποβληθεί το αίτημα από τον κ. Δήμαρχο στην Γενική Γραμματεία και η Γενική Γραμματεία είναι θετική στο να κηρυχθεί η περιοχή. Σήμερα θα γίνουν δύο δράσεις. Η πρώτη δράση αφορά την αποτύπωση της περιοχής από αέρος με μεγάλα drones τα οποία θα φέρουν οι συνεργάτες μου. Η αποτύπωση αυτή θα μας επιτρέψει, και ήδη την κάναμε ως ένα βαθμό αλλά με μικρότερα μηχανήματα, να έχουμε πλήρη άποψη του χώρου σε τρισδιάστατο επίπεδο. Στη συνέχεια οι μηχανικοί του Δήμου, και εμείς μαζί, θα αποτυπώσουν τις επιπτώσεις σε κατασκευές και κτίρια. Εμείς θα αποτυπώσουμε ουσιαστικά τις διαρρήξεις που υπάρχουν στο έδαφος προκειμένου να γίνουν δυναμικές και γεωμετρικές αναλύσεις έτσι ώστε να μπορέσουμε να δούμε το αίτιο του φαινομένου και βέβαια να δούμε και την εξέλιξη του που είναι πολύ σημαντική για το χωριό».

Προηγήθηκε σύσκεψη με τον Καθηγητή Εύθυμη Λέκκα, τον Δήμαρχο Ηρακλείου Αλέξη Καλοκαιρινό, τον Αντιπεριφερειάρχη ΠΕ Ηρακλείου Νίκο Συριγωνάκη, τους Αντιδημάρχους Γιώργο Σισαμακη και Μανόλη Χαιρετη, τον Προέδρο των Βουτων Χαραλαμπο Αλογδιανάκη, μέλη του Τοπικού Συμβουλίου και τους μηχανικούς της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου Ηρακλείου.

Τα σενάρια

Σε τέσσερα διαφορετικά σενάρια εστιάζουν οι επιστήμονες που εξετάζουν τις ρηγματώσεις σε δρόμους, σπίτια, την εκκλησία και άλλες υποδομές του χωριού Βούτες Ηρακλείου, στην Κρήτη. Στο σημείο βρίσκεται από χθες ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Ευθύμιος Λέκκας, η ομάδα του οποίου, με ειδικά μηχανήματα και drone «χαρτογραφεί» από τις 7, σήμερα το πρωί, την περιοχή και τις δύο ρηγματώσεις, μήκους 150 μέτρων έκαστη. «Έχουμε να κάνουμε με δύο εδαφικές διαρρήξεις μήκους περίπου 150 μέτρων η καθεμία. Είναι σε διαφορετικά σημεία στο χωριό. Έχουν αυτές οι εδαφικές διαρρήξεις προκαλέσει αστοχίες σε κατασκευές, οικίες, δημόσιους χώρους αλλά και δίκτυα. Είναι ένα γεωλογικό καθαρά φαινόμενο, το οποίο είναι σε εξέλιξη», εξήγησε ο κ. Λέκκας.

Ποια είναι όμως τα βασικά σενάρια που εξετάζουν οι επιστήμονες; Για τι φαινόμενο πρόκειται;

1. Η Καθίζηση

Το να οφείλονται οι ρωγμές -και ανυψώσεις- σε 10 σπίτια, στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, σε δρόμους και πεζοδρόμια σε εκτεταμένη καθίζηση του εδάφους, είναι και το πιθανότερο σενάριο. Εάν αυτό επιβεβαιωθεί, θα πρέπει να απαντηθεί ένα άλλο ερώτημα: το πού έγινε η καθίζηση, καθώς οι επιστήμονες -οι οποίοι θεωρούν πιθανότερο να κατέρρευσε το έδαφος κάτω από το χωριό σε μήκος 150 μέτρων- δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να έγινε καθίζηση στο βουνό και το φαινόμενο να επηρέασε και το υπέδαφος του χωριού.

Αυτό δεν είναι ιδιαίτερα σπάνιο φαινόμενο, τόσο για τη χώρα μας, όσο και για τη συγκεκριμένη περιοχή. Στη Νέα Αλικαρνασσό, πριν από δύο μήνες, λόγω καθίζησης έκλεισε το τοπικό γυμνάσιο, ενώ πριν από δύο χρόνια, είχε κλείσει ο δρόμος που συνδέει Ηράκλειο με Μεσσαρά, καθώς προκλήθηκαν ρήγματα λόγω καθίζησης στο παρακείμενο βουνό.

Η πιο χαρακτηριστική τέτοια περίπτωση στη χώρα μας είναι το χωριό Ροπωτό στα Τρίκαλα, το οποίο έχει μετακινηθεί 40 μέτρα χαμηλότερα από το σημείο που βρισκόταν, ενώ λόγω των κατολισθήσεων του 2012, κατέστη μη κατοικήσιμο.

2. Όχι καθίζηση, ανύψωση!

Υπάρχει και άλλο σενάριο σχετικά με τις ρωγμές στις Βούτες. Είναι το ακριβώς αντίθετο από αυτό της καθίζησης. Όπως ανέφερε ο σεισμολόγος Άκης Τσελέντης, η περιοχή δεν βυθίζεται, αλλά ανυψώνεται!

Σε ανάρτησή του στο Facebook, ο κ. Τσελέντης εξηγεί ότι «στο Γεωδυναμικό εδώ και 3 χρόνια κάναμε μια λεπτομερή σεισμολογική/Γεωφυσικη/μελετη του Ηρακλείου. Βρήκαμε πολλά μη ενεργά ρήγματα τα οποία μελετήσαμε με ηλεκτρικές, σεισμικές, δορυφόρους και Georadar μεθόδους. Στην ευρύτερη περιοχή στις Βούτες υπάρχουν αρκετά (μη ενεργά) ρήγματα με διευθύνσεις Β-Ν τα οποία εντοπίσαμε αλλά δεν δώσαμε καμία δημοσιότητα για να μην τρομάξει ο κόσμος. Είχαμε βρει ότι η ευρύτερη περιοχή στις Βούτες ανυψώνεται πολύ λίγο ενώ η περιοχή του λιμανιού πέφτει».

3. Ρήγματα από διαρροή νερού

Ένα άλλο σενάριο που έχει «πέσει στο τραπέζι» των επιστημόνων, μοιάζει με το δίλημμα σχετικά με το… αυτό και την κότα: επειδή έχει παρατηρηθεί διαρροή νερού στις ρηγματώσεις, οι γεωλόγοι αναζητούν την απάντηση στο ερώτημα εάν η διαρροή νερού τις προκάλεσε, ή εάν οι ρηγματώσεις προκάλεσαν τη διαρροή.

Στην πρώτη περίπτωση, η οποία πάντως δεν μοιάζει ιδιαίτερα πιθανή, η διαρροή ύδατος (δεν γνωρίζουμε από τι) αποσάθρωσε το υπέδαφος και προκάλεσε υποχώρησή του, με αποτέλεσμα να γίνουν ζημιές. Εάν αποδειχθεί ωστόσο ότι η διαρροή του νερού έγινε από τις ρηγματώσεις (πχ έσπασε κάποιος αγωγός) τότε θα αποκλειστεί το σενάριο το νερό να έχει κάποια σχέση με την καθίζηση.

4. Η διαφορική καθίζηση

Το σενάριο αυτό μοιάζει πολύ στην ουσία του με το πρώτο σενάριο. Από χθες στην περιοχή βρίσκεται μηχανικός του Μετσόβιου Πολυτεχνείου, ο οποίος θεωρεί ότι είναι πιθανό όλα τα παραπάνω να οφείλονται σε διαφορική καθίζηση. Πρόκειται για φαινόμενο κατά το οποίο το έδαφος υποχωρεί ανομοιόμορφα με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συνήθως πολλές και μεγάλες ρωχμές με διαφορετική συνήθως κλίση και κατεύθυνση προκαλώντας αύξηση των ροπών στα σημεία πακτώσεως του φορέα.

Σήμερα, πάντως, μετά από τις τελικές εκτιμήσεις και των επιστημόνων και κατόπιν της εισήγησης του προέδρου του ΟΑΣΠ, θα κριθεί και εάν το χωριό θα κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, όπως έχει ζητήσει ο δήμαρχος Ηρακλείου Αλέξης Καλοκαιρινός.