Ελαιόλαδο: Μετρημένες οι μέρες για τα «τσουχτερά» πρόστιμα και τον «Τειρεσία» στον τενεκέ

Το καινούριο πρόστιμο των 60 ευρώ ανά 100 κιλά αδήλωτου καρπού το «δίχτυ» που απλώνεται γύρω από το ελαιόλαδο!

Λίγες φαίνεται πως είναι οι μέρες του αδήλωτου ελαιολάδου που κυκλοφορεί σε κάθε είδους συσκευασίες/τενεκέδες ανά την επικράτεια.

Με το καινούριο πρόστιμο των 60 ευρώ ανά 100 κιλά αδήλωτου καρπού χωρίς πλαφόν και το όλο «δίχτυ» που στήνει μεθοδικά το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για να ιχνηλατήσει τον ελαιοκομικό τομέα, πολύ εύκολα από το 2026 θα μπορούσε ένα παραβάτης αγρότης να βρεθεί με πρόστιμα χιλιάδων ευρώ και μόνιμη παρουσία στον ελαιοκομικό «Τειρεσία», κάτι που θα τον κάνει στόχο στα μάτια των ΔΑΟΚ εφ’ όρου ζωής και μάλιστα με προσαύξηση 50% προστίμων σε περίπτωση υποτροπής.

Το νέο θεσμικό πλαίσιο ΦΕΚ (Β’ 1749) για τις δηλώσεις συγκομιδής ελαιόκαρπου περιλαμβάνει και τα πρόστιμα για αδήλωτο καρπό που προορίζεται για ελαιοποίηση, που θα τεθούν σε ισχύ από 1η Οκτωβρίου 2026, όχι από φέτος. Συγκεκριμένα, προβλέπεται διοικητικό πρόστιμο 60 ευρώ ανά 100 κιλά ελαιόκαρπου της δήλωσης που υπερβαίνει ή υπολείπεται της πραγματικής ποσότητας. Τί σημαίνει στη πράξη αυτό; Έστω ένας Χ επαγγελματίας ελαιοπαραγωγός ο οποίος έχει μαζέψει κανονικά 32.000 κιλά ελαιόκαρπου προς ελαιοποίηση, πάει στο ελαιοτριβείο και βγάζει (βάσει μιας μέσης απόδοσης ας πούμε 17,5%) περίπου 5,5 τόνους ελαιόλαδο.

Ας υποθέσουμε τώρα πως ο παραγωγός του παραδείγματος κρατάει δια πυρός και σιδήρου αδήλωτα περί των 8.500 κιλών καρπού και δηλώνει 23.500 κιλά στo Gov.gr, κρατώντας τα υπόλοιπα κιλά για να παράξει επιπλέον 1,5 τόνο ελαιόλαδο. Την ποσότητα αυτή, ο παραγωγός μπορεί να επιλέξει να διαθέσει μέσω 17κιλου τενεκέ, σε φίλους, γνωστούς και λοιπό κόσμο, συνήθως με το αζημίωτο, κάπου μεταξύ της «γκρίζας ζώνης» του παράτυπου και της κόκκινης ζώνης του παράνομου.

Σε περίπτωση που ο έλεγχος πιάσει αυτόν τον ελαιοπαραγωγό να παρατυπεί, το διοικητικό πρόστιμο για τα 8.500 κιλά αδήλωτου καρπού μεταφράζεται σε 5.100 ευρώ στρογγυλά. Ας υποθέσουμε τώρα πως τα 8.500 κιλά περάσουν επιτυχώς κάτω απ’ τα ραντάρ των ελεγκτικών αρχών και ελαιοποιηθούν – συσκευαστούν. Άρα θα έχουμε με μέση απόδοση 17,5% μια λαδιά 1.450 κιλών. Αφαιρώντας 100-150 κιλά για οικογενειακούς φίλους και πραγματικά αυτοκατανάλωση, έχουμε μια παραγωγή 1.300 κιλών που με 4-5 ευρώ το κιλό σε κάθε είδους τενεκέ θα απέδιδε αφορολόγητα 5.000 με 6.500 ευρώ, πάνω κάτω δηλαδή το ίδιο ποσό που αναλογεί στο πρόστιμο (δίχως την προσαύξηση της υποτροπής).

Κοινώς, το πρόστιμο των 60 ευρώ ανά 100 κιλά ελαιόκαρπου προς ελαιοποίηση είναι πραγματικά υψηλό και θα έλεγε κανείς ότι θα δράσει καταλυτικά ως μέσο πίεσης για σταδιακή εγκατάλειψη της εμπορίας του τενεκέ σε ευρεία κλίμακα. Χρησιμοποιώντας τα μαθηματικά του παραδείγματος, τα 1.300 κιλά ελαιολάδου είναι πάνω – κάτω 85 τενεκέδες, αριθμός που συναντάται αρκετά συχνά στους «επαγγελματίες» του είδους. Τί εμποδίζει λοιπόν εδώ τον εκάστοτε ελεγκτικό μηχανισμό να ψάξει υπεύθυνα «που το βρήκες αυτό το λάδι;»

Υπάρχουν τώρα και κείνοι που θα πουν ότι το ρίσκο αξίζει. Εδώ όμως έρχεται το ζήτημα της προσαύξησης 50% στα πρόστιμα σε περίπτωση υποτροπής. Κοινώς, μια φορά να γίνει η στραβή, για μια ζωή οι ΔΑΟΚ θα έχουν εντάξει τον παραγωγό στον Ελαιοκομικό «Τειρεσία» και θα ελέγχουν αυστηρά σε ετήσια βάση τον παραβάτη.

Κάπου εδώ, πολύς κόσμος αναρωτιέται ήδη. «Μα καλά. Πώς θα ξέρει το υπουργείο τι κάνω στο χωράφι μου;». Η απάντηση εδώ είναι απλή. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης σταδιακά θα έχει μπροστά του σε μία ψηφιακή πλατφόρμα τόσο τον αριθμό των ελαιόδεντρων, όσο και την ελαιοαπόδοση (Ψηφιακό Δελτίο Αποστολής, Δήλωση Συγκομιδής, Δήλωση Ελαιοποίησης από το ελαιοτριβείο). Οι ΔΑΟΚ υποχρεούται βάσει ΦΕΚ να κάνουν έλεγχο στο 5% των δηλώσεων, πάντα βάσει ανάλυσης κινδύνου. Κοινώς, όταν όλοι οι παραγωγοί τριγύρω έβγαλαν στατιστικά πχ 15% περισσότερο καρπό και είχαν μια μέση αύξηση παραγωγής ελαιολάδου 20-25% από έτος σε έτος, τότε εύκολα χτίζεται το προφίλ ενός δυνητικού «δράστη», σε περίπτωση που τα μαθηματικά πολύ απλά δεν αθροίζουν.

Βέβαια, για να γίνουν όλα αυτά, προϋπόθεση είναι να συμμορφωθούν και τα ελαιοτριβεία, κάτι που σημαίνει πως ίσως αναμένουμε δεύτερο ΦΕΚ το επόμενο διάστημα.

Πηγή: elaiaskarpos.gr