Στα σχολεία πλέον αντί της αποβολής, θα υπάρχει η «κοινωνική εργασία», τι είναι και πως θα εφαρμοστεί.

Η αποβολή από το σχολικό περιβάλλον αποτελεί την έσχατη λύση, ως απάντηση σε σειρά προβληματικών συμπεριφορών από την πλευρά του μαθητή. Ωστόσο, αυτή η πρακτική αναμένεται να αλλάξει από εδώ και στο εξής.

Συγκεκριμένα, μία από τις πλέον ενδιαφέρουσες παρεμβάσεις που περιλαμβάνονται στη νέα εθνική στρατηγική για τη βία και παραβατικότητα ανηλίκων, είναι η πρόταση για «κοινωνική εργασία» στο σχολείο αντί της παραδοσιακής αποβολής.

Το μέτρο, που εισάγεται στο πλαίσιο ενός ευρύτερου επαναπροσδιορισμού της σχολικής πειθαρχίας, στοχεύει όχι στην τιμωρία, αλλά την ενίσχυση της ευθύνης, της ενσυναίσθησης και της ένταξης του μαθητή στη σχολική κοινότητα.

Η αποβολή, ως ποινή, απομονώνει τον μαθητή από το σχολικό περιβάλλον, ενίοτε ενισχύοντας αισθήματα απόρριψης και περιθωριοποίησης. Η κοινωνική εργασία, αντίθετα, εντάσσει τον μαθητή σε δραστηριότητες που έχουν θετικό αντίκτυπο στην κοινότητα του σχολείου, όπως:

– Η βοήθεια σε μικρότερους μαθητές.

– Η συμμετοχή σε οργανωμένες δράσεις καθαριότητας, τακτοποίησης ή συντήρησης χώρων.

– Η συμβολή σε δράσεις ευαισθητοποίησης κατά του σχολικού εκφοβισμού.

– Η ενίσχυση συμμαθητών σε μαθήματα ή εξωσχολικές δραστηριότητες.

Η κοινωνική εργασία στο σχολείο εντάσσεται στη φιλοσοφία της αποκαταστατικής δικαιοσύνης: Δίνει στον μαθητή τη δυνατότητα να αντιληφθεί τον αντίκτυπο των πράξεών του, να αναλάβει ευθύνη και να επανορθώσει με πράξεις που έχουν αξία και συμβολή. Πρόκειται για ένα μέτρο με επανεκπαιδευτικό χαρακτήρα, όχι τιμωρητικό.

Όπως τόνισε η επικεφαλής της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Βάσω Αρτινοπούλου, κατά τη σημερινή (05/05) παρουσίαση της δέσμης μέτρων στο Μέγαρο Μαξίμου, υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη, η πρόταση προβλέπει ότι σε περιπτώσεις ελαφρύτερων παραπτωμάτων, ο μαθητής θα παραμένει στο σχολικό περιβάλλον και θα εκτελεί κοινωνική εργασία κατά τις ώρες λειτουργίας του σχολείου. Σε σοβαρότερες περιπτώσεις, προβλέπεται η ένταξη του μαθητή σε ειδικά κέντρα κοινωνικής υποστήριξης, όπου η παρέμβαση θα είναι πιο δομημένη και υποστηρικτική.

Η εφαρμογή του μέτρου θα συνοδεύεται από την υποστήριξη κοινωνικών λειτουργών και ψυχολόγων, με στόχο να υπάρχει συνεχής αξιολόγηση των επιπτώσεων, αλλά και ουσιαστική καθοδήγηση του μαθητή. Το μέτρο έχει ήδη τύχει θετικής αποδοχής σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες και αποτελεί ένα σύγχρονο «εργαλείο» παιδαγωγικής πειθαρχίας.

Η κοινωνική εργασία στο σχολείο εντάσσεται σε μία ολιστική στρατηγική, που βλέπει την ανήλικη παραβατικότητα όχι απλώς ως παράβαση κανόνων, αλλά ως σύμπτωμα βαθύτερων κοινωνικών και ψυχολογικών αιτίων.