Ελαιόλαδο: Η κρίση, οι «προσφορές» των 3,5 ευρώ και το σχέδιο των Ισπανών για 4 εκατ. τόνους

Πώς η Ισπανία και η Τυνησία επενδύουν στρατηγικά στο ελαιόλαδο

Η ελληνική αγορά ελαιολάδου εισέρχεται σε μία από τις δυσκολότερες περιόδους της τελευταίας δεκαετίας, καθώς η πτώση των τιμών παραγωγού και η απουσία εμπορικού ενδιαφέροντος οδηγούν σε αδιέξοδο τους Έλληνες ελαιοπαραγωγούς.

Την ίδια στιγμή, χώρες όπως η Ισπανία και η Τυνησία προχωρούν δυναμικά σε στρατηγικές επενδύσεις με στόχο τη διεύρυνση της παραγωγής, της τυποποίησης, αλλά και των εξαγωγών τους.

Στρατηγικές επεκτάσεις από Ισπανία και Τυνησία – Καμπανάκι για την ελληνική παραγωγή

Ενδεικτικά στη Λακωνία, μία από τις περιοχές που παραδοσιακά διακρίνεται για την ποιότητα και την αξία του ελαιολάδου της, οι τιμές παραγωγού έχουν πέσει κάτω από τα 4 ευρώ/κιλό. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι προσφορές κινούνται ακόμη χαμηλότερα, μεταξύ 3,5 και 3,8 ευρώ. Οι παραγωγοί αρνούνται να πουλήσουν, καθώς οι τιμές αυτές δεν καλύπτουν το κόστος παραγωγής, το οποίο έχει αυξηθεί δραματικά την τελευταία διετία. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αιγιών, κ. Ιωάννης Χατζηχαραλάμπους, «ακόμα και στην τιμή των 4 ευρώ το κιλό, η πώληση είναι ασύμφορη. Το κόστος ανάλυσης μόνο για 10 τόνους ανέρχεται στα 300 ευρώ. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε την παραγωγή υπό αυτές τις συνθήκες». Η φετινή παραγωγή (2024/2025) στην περιοχή ανήλθε στους 300 τόνους, εκ των οποίων απομένουν αδιάθετοι 120 τόνοι. Η πρόβλεψη για την επόμενη χρονιά είναι ιδιαίτερα δυσοίωνη, καθώς αναμένονται μόλις 50 τόνοι, κυρίως λόγω κακής καρπόδεσης.

Ανεπαρκής στήριξη από την πολιτεία

Σε αυτό το αρνητικό περιβάλλον, οι ελαιοπαραγωγοί εκφράζουν την αγανάκτησή τους για την απουσία στήριξης από την πολιτεία. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥπΑΑΤ), αντί ουσιαστικών παρεμβάσεων, περιορίζεται στην επιβολή προστίμων για παρατυπίες στις δηλώσεις συγκομιδής, αδιαφορώντας για τη δυσχερή πραγματικότητα, σημειώνουν παράγοντες του κλάδου.

Η Τυνησία επιδοτεί τα μεταφορικά

Αντίθετα, οι ανταγωνίστριες χώρες προχωρούν σε ριζικές στρατηγικές ενίσχυσης του τομέα τους. Η Τυνησία, ήδη από την έναρξη της φετινής περιόδου, ανακοίνωσε την πρόθεσή της να αυξήσει τις εξαγωγές τυποποιημένου ελαιολάδου στο 50% των συνολικών εξαγωγών. Παράλληλα, υιοθετεί μέτρα όπως η επιδότηση του 50% του κόστους μεταφοράς, και η συστηματική φύτευση νέων ελαιώνων.

Η Ισπανία προχωρά ακόμη πιο επιθετικά. Στο πλαίσιο της έκθεσης EXPOLIVA 2025, ο υπουργός Γεωργίας Λουίς Πλάνας ανακοίνωσε σχέδιο αύξησης της ετήσιας παραγωγής στους 4.000.000 τόνους έως το 2040, υπερβαίνοντας τη σημερινή παγκόσμια παραγωγή. Το σχέδιο συνοδεύεται από τη δέσμευση της κυβέρνησης να διασφαλίσει δίκαιες τιμές για τους παραγωγούς και να ενισχύσει τη θέση των συνεταιρισμών και της βιομηχανίας στο εσωτερικό και τις διεθνείς αγορές.

Ανάγκη για στρατηγικό επανασχεδιασμό στην Ελλάδα

Η Ελλάδα καλείται επειγόντως να επανατοποθετηθεί στη νέα αυτή συνθήκη για το ελαιόλαδο και να ενισχύσει τη θέση της στην αγορά. Ένας οδικός χάρτης με κρίσιμες μεταρρυθμίσεις είναι πιο σημαντικός από ποτέ, καθώς και η αποσπασματική αντιμετώπιση των προβλημάτων οδηγούν σε αδιέξοδα, δημιουργώντας συνθήκες απαξίωσης ενός από τους πλέον σημαντικούς τομείς της πρωτογενούς παραγωγής στη χώρα.

Η διατήρηση της καλής ποιότητας του ελληνικού ελαιολάδου δεν αρκεί από μόνη της. Απαιτείται άμεσα μια μακρόπνοη πολιτική με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, τη στήριξη των ανθρώπων της παραγωγής και τη δίκαιη αμοιβή τους.