Αρχαίο ελληνικό ναυάγιο 2.600 ετών ανακαλύφθηκε στα ανοιχτά ιταλικού νησιού

Εξαιρετικής σημασίας ευρήματα: κατάρτι, κεραμικά και το όνομα “Ναῦς”

Μια απίστευτη ανακάλυψη, που θεωρείται μία από τις σημαντικότερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις των τελευταίων ετών στη Μεσόγειο, έγινε στα ανοιχτά της παραλίας Santa Maria del Focallo στην Ίσπικα της Σικελίας. Πρόκειται για ένα αρχαίο ελληνικό ναυάγιο, που βρέθηκε μόλις 6 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.

Το ναυάγιο, που χρονολογείται στον 6ο ή 5ο αιώνα π.Χ., αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά το 2024 κατά τη διάρκεια μιας πολυφασικής υποβρύχιας ανασκαφής. Ωστόσο, νέα σημαντικά ευρήματα ήρθαν στο φως το 2025 κατά την πεντάβδομη ανασκαφή (Μάιος–Ιούνιος).

Εξαιρετικής σημασίας ευρήματα: κατάρτι, κεραμικά και το όνομα “Ναῦς”

Αρχαιολόγοι αποκάλυψαν ένα σπάνια διατηρημένο κατάρτι, μαύρο-στιλπνό αγγείο με παράσταση (black-figure pottery), ένα κομμάτι σχοινιού σε εξαιρετική κατάσταση και ένα δοχείο αρωμάτων με την ελληνική λέξη “Ναῦς” (“πλοίο”) χαραγμένη πάνω του – όλα αυτά εξαιρετικά σπάνια ευρήματα για ναυάγιο τέτοιας εποχής.

Η ανασκαφή, που επεκτάθηκε κατά 2 μέτρα, αποκάλυψε επίσης το καρίνα του πλοίου και ένα από τα πηδάλια του. Το μεγαλύτερο μέρος του ναυαγίου είχε παραμείνει θαμμένο κάτω από στρώματα άμμου και λίθων.

Η ανασκαφή υλοποιείται από το Τμήμα Ανθρωπιστικών και Πολιτιστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Ούντινε σε συνεργασία με την Εποπτεία Θάλασσας της Περιφέρειας Σικελίας, στο πλαίσιο του Kaukana Project. Το μακροχρόνιο αυτό ερευνητικό πρόγραμμα ξεκίνησε το 2017 από τον αείμνηστο Στεμπαστιάνο Τούζα και τον καθηγητή Μάσιμο Καπούλι.

Στόχος του έργου είναι η ανασύνθεση της εξέλιξης του παράκτιου και υποθαλάσσιου τοπίου της επαρχίας Ραγκούζα, που είναι Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις περιοχές γύρω από τις αρχαίες πόλεις Ίσπικα, Κάουκανα και Καμαρίνα.

Ο καθηγητής Καπούλι δήλωσε:

«Με προσεκτική μεθοδολογία καταφέραμε να τεκμηριώσουμε νέα και σημαντικά μέρη του ναυαγίου, όπως το κατάρτι – ένα εξαιρετικά σπάνιο εύρημα».

Τρισδιάστατη αποτύπωση και μελλοντικές ανασκαφές

Η ομάδα χρησιμοποίησε μετρήσεις επί τόπου και φωτογραμμετρία, δημιουργώντας τρισδιάστατο μοντέλο του ναυαγίου. Αυτό αναμένεται να δώσει στους μελετητές πολύτιμες πληροφορίες για την τεχνολογία ναυπήγησης των Αρχαϊκών χρόνων (800–480 π.Χ.), περίοδο μετάβασης και ραγδαίας ανάπτυξης στον ελληνικό κόσμο.

Επιπλέον, πραγματοποιήθηκαν έρευνες σε γειτονικά ύδατα για εντοπισμό μελλοντικών περιοχών ανασκαφής, χάρη και στις πληροφορίες του τοπικού δύτη Αντονίνο Τζιούντα, ο οποίος έχει ειδοποιήσει στο παρελθόν τις αρχές για σημαντικές υποθαλάσσιες ανακαλύψεις στην περιοχή.

Ανασκαφές που αλλάζουν την ιστορία

Η ανακάλυψη έρχεται σε συνέχεια άλλων σημαντικών αρχαιολογικών επιτυχιών, όπως η ανακάλυψη του «θαυματουργού» σήραγγα στην Αίγυπτο που ενδέχεται να οδηγεί στον χαμένο τάφο της Κλεοπάτρας. Το τούνελ βρέθηκε κάτω από τον ναό του Τάποσιρις Μάγκνα και διανοίχθηκε μέσα από 1.280 μέτρα πέτρας.