Πρωτοποριακή ανακάλυψη με τη συμμετοχή του Πανεπιστημίου Κρήτης στη μάχη κατά του καρκίνου

Νέες «Μοριακές Κόλλες» για τον Καρκίνο του Μαστού από Διεθνή Επιστημονική Συνεργασία

Η ερευνητική ομάδα του Αναπληρωτή Καθηγητή Κωνσταντίνου Νεοχωρίτη από το Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Κρήτης, σε συνεργασία με την ομάδα της Καθηγήτριας Michelle Arkin (UCSF) και του Καθηγητή Christian Ottmann (TU Eindhoven), παρουσίασε μια καινοτόμο μέθοδο ανακάλυψης μοριακών κολλών για τη σταθεροποίηση του πρωτεϊνικού συμπλέγματος 14-3-3/ERα, με άμεση προοπτική εφαρμογής στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού με αντοχή στην ενδοκρινική θεραπεία.

Τα αποτελέσματα της μελέτης δημοσιεύτηκαν στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό Nature Communications και σηματοδοτούν μια νέα εποχή στον σχεδιασμό φαρμάκων που στοχεύουν αλληλεπιδράσεις πρωτεΐνης-πρωτεΐνης (PPIs), γενικότερα από τους πιο δύσκολους στόχους στη φαρμακευτική χημεία.

Τι είναι οι μοριακές κόλλες

Οι μοριακές κόλλες είναι μικρά οργανικά μόρια που δρουν ως “χημικοί σύνδεσμοι” μεταξύ δύο πρωτεϊνών, ενισχύοντας τη φυσική τους αλληλεπίδραση και σταθεροποιώντας την. Σε αυτή την περίπτωση, ο στόχος ήταν η ενίσχυση της αλληλεπίδρασης μεταξύ της ρυθμιστικής πρωτεΐνης 14-3-3 και της ορμονικής υποδοχέα πρωτεΐνης ERα, μια στρατηγική με τη δυνατότητα να καταστείλει τη μεταγραφική δραστηριότητα του ERα ακόμα και σε καρκινικά κύτταρα που έχουν αναπτύξει αντίσταση στις συμβατικές θεραπείες.

Η σύνθεση των μορίων επιτεύχθηκε μέσω μιας ευέλικτης και αποτελεσματικής συνθετικής μεθοδολογίας βασισμένης σε αντιδράσεις πολλαπλών συστατικών (Multicomponent Reactions, MCRs), επιτρέποντας τη γρήγορη παραγωγή και δοκιμή δεκάδων ενώσεων με δομική ποικιλομορφία. Οι ερευνητές, με τη βοήθεια δομικών και βιοφυσικών μελετών, κατάφεραν να αποσαφηνίσουν τον τρόπο δέσμευσης των μοριακών κολλών και να επιλέξουν τις πιο δραστικές.

Η συγκεκριμένη προσέγγιση προσφέρει μια πολλά υποσχόμενη εναλλακτική για την αντιμετώπιση μορφών καρκίνου του μαστού που δεν ανταποκρίνονται στις υπάρχουσες ενδοκρινικές θεραπείες, δίνοντας ελπίδα για νέες, στοχευμένες φαρμακολογικές παρεμβάσεις.

Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να διαβάσετε την πλήρη δημοσίευση στο Nature Communications (DOI: 10.1038/s41467-025-61176-4). https://www.nature.com/articles/s41467-025-61176-4