Υδρογονάνθρακες: Θρίλερ με τα θαλάσσια οικόπεδα νοτίως της Κρήτης – Αβεβαιότητα και εξελίξεις σε κρίσιμο σημείο

Το σύνολο των 5 εφαπτόμενων οικοπέδων, δύο της ExxonMobil που της έχουν παραχωρηθεί σε κοινοπραξία με τη Helleniq Energy και τα τρία νέα που διεκδικεί η Chevron

Σε έναν μήνα από σήμερα, την Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου, λήγει η προθεσμία υποβολής προσφορών στον διεθνή διαγωνισμό για τις νέες περιοχές της Κρήτης και της Πελοποννήσου, που παραχωρούνται για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Η Ελλάδα ετοιμάζεται να μετρήσει τις δυνάμεις της στην ενεργειακή σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου.

Ο δρόμος για την είσοδο της Ελλάδας στο «ενεργειακό κλαμπ» των χωρών της περιοχής, όπου συμμετέχουν το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Κύπρος, ο Λίβανος και εσχάτως –μετά 10 χρόνια απουσίας– η Λιβύη, άνοιξε με την παρουσία της αμερικανικής ExxonMobil στα θαλάσσια οικόπεδα δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης το 2019. Απέκτησε νέα δυναμική μετά την εκδήλωση του ενδιαφέροντος της δεύτερης μεγαλύτερης παγκοσμίως πετρελαϊκής και μεγαλύτερου ανταγωνιστή της ExxonMobil, της επίσης αμερικανικής Chevron, για δύο περιοχές της Κρήτης («Κρήτη Ι» και «Κρήτη ΙΙ») και μία νοτίως της Πελοποννήσου.

Το σύνολο των πέντε εφαπτόμενων οικοπέδων (δύο της ExxonMobil που της έχουν παραχωρηθεί σε κοινοπραξία με τη Helleniq Energy και τα τρία νέα που διεκδικεί η Chevron) δημιουργούν ένα συνεχόμενο πεδίο για έρευνες υδρογονανθράκων μιας έκτασης που φτάνει τα 81.655 τετραγωνικά χιλιόμετρα –35.655 τ. χλμ. στα οποία έχει αναπτύξει ερευνητική δραστηριότητα η ExxonMobil και 46.000 τ. χλμ. που έχουν προσελκύσει το κατ’ αρχήν ενδιαφέρον της Chevron–, αυξάνοντας σημαντικά τις πιθανότητες εντοπισμού κοιτασμάτων.

Ο διεθνής διαγωνισμός για τις παραχωρήσεις των τριών νέων περιοχών διεξάγεται σε μια περίοδο ισχυρού ανταγωνισμού μεταξύ των μεγάλων πολυεθνικών του πετρελαίου και αυτό αξιολογείται ως ένα πολύ θετικό momentum. Η ένταση της ερευνητικής δραστηριότητας στην περιοχή, που σηματοδότησε η πρόσφατη ανακάλυψη κοιτάσματος φυσικού αερίου από την ExxonMobil στην Αίγυπτο, και τα θετικά αποτελέσματα της ερευνητικής γεώτρησης στο τεμάχιο 10 στην ΑΟΖ Κύπρου ενισχύουν περαιτέρω αυτό το θετικό momentum. Tη δική της αυτοτελή σημασία έχει για τον ελληνικό διαγωνισμό και η υπογραφή, μόλις πρόσφατα, μνημονίου συνεργασίας του αμερικανικού κολοσσού ExxonMobil με την εθνική εταιρεία πετρελαίου της Λιβύης (NOC) για γεωφυσικές και γεωλογικές μελέτες σε τέσσερα υπεράκτια οικόπεδα στα ανοιχτά των βορειοδυτικών ακτών και στη λεκάνη της Σύρτης.

Πληροφορίες θέλουν την BP και την ΕΝΙ να έχουν επισκεφθεί τα data rooms της ΕΔΕΥΕΠ για τις περιοχές της Κρήτης και του Ιονίου, και να βρίσκονται στο στάδιο των διαπραγματεύσεων για αγοραπωλησία.

Η βαριά σκιά, ωστόσο, της κλιμακούμενης γεωπολιτικής έντασης με πρωταγωνιστές την Τουρκία και τους συμμάχους της στη Λιβύη δεν επιτρέπει ασφαλείς προβλέψεις για τα αποτελέσματα του διαγωνισμού, αν και έχει κινητοποιήσει το ενδιαφέρον και δύο ευρωπαϊκών πολυεθνικών. Πληροφορίες θέλουν την BP και την ιταλική ΕΝΙ να έχουν επισκεφθεί τα data rooms που έχει καταρτίσει η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) για τις περιοχές της Κρήτης και του Ιονίου και να βρίσκονται μάλιστα στο στάδιο των διαπραγματεύσεων για αγοραπωλησία. Η αγορά σεισμικών δεδομένων αποτελεί προαπαιτούμενο για τη συμμετοχή στον διαγωνισμό, βάσει της σχετικής προκήρυξης.

Η EΝΙ ανακάλυψε το μεγάλο κοίτασμα «Zor» στην ΑΟΖ της Αιγύπτου, ενώ η BP δραστηριοποιείται ήδη στο Ισραήλ και στο Δέλτα του Νείλου. Η ΒP μάλιστα φέρεται να βρίσκεται σε συζητήσεις με τη Helleniq Energy για ευρύτερη συνεργασία που θα περιλαμβάνει περιοχές που έχουν ήδη παραχωρηθεί στην ελληνική εταιρεία. Η Helleniq Energy συμμετέχει στις δύο παραχωρήσεις δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης με την ExxonMobil, αυτόνομα στις παραχωρήσεις «Ιόνιο» και «10» (το τελευταίο βρίσκεται στον Κυπαρισσιακό Κόλπο) και από κοινού με την Energean στην παραχώρηση «Ιόνιο 2». Εχει επίσης προκαλέσει τον διαγωνισμό για το οικόπεδο «Α2» δυτικά της Πελοποννήσου. Aν και η διοίκηση της Helleniq Energy επισήμως δεν έχει αποκαλύψει το ενδιαφέρον της για τη διεκδίκηση και των δύο νέων περιοχών της Κρήτης, όπως και της νέας περιοχής της Πελοποννήσου, από την αγορά έχει προεξοφληθεί.

Το ενδιαφέρον και άλλων πολυεθνικών για τον τρέχοντα διαγωνισμό, πέραν αυτού της Chevron, επιβεβαιώνει και ο αρμόδιος υπουργός Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, χωρίς ωστόσο να αποκαλύπτει ονόματα. Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ δεν φαίνεται να ανησυχεί για τα αποτελέσματα του διαγωνισμού. Η άποψη που κυριαρχεί τόσο στο ΥΠΕΝ όσο και στην ΕΔΕΥΕΠ είναι ότι οι αποφάσεις από πλευράς των εταιρειών λαμβάνονται με καθαρά εμπορικούς όρους και ότι οι γεωπολιτικές εντάσεις είναι περιορισμένης βαρύτητας. Αυτό που θα αξιολογήσουν οι πολυεθνικές είναι οι δυνατότητες εκμετάλλευσης των δημοπρατούμενων περιοχών. Τα πιθανολογούμενα κοιτάσματα στην περιοχή του Ιονίου και της Κρήτης, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΔΕΥΕΠ, υπολογίζονται σε 24 τρισ. κυβικά πόδια ή 680 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, ποσότητα συγκρίσιμη με τα μεγάλα κοιτάσματα που ανακαλύφθηκαν στην Αίγυπτο και στο Ισραήλ.

Η επισημοποίηση του ενδιαφέροντος της Chevron, μετά τις αμφισβητήσεις της Λιβύης για τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας στις δύο περιοχές της Κρήτης, αποτελεί το μεγαλύτερο στοίχημα για την ελληνική κυβέρνηση. Άλλωστε η ίδια εξέλαβε από την πρώτη στιγμή το ενδιαφέρον της Chevron ως έμπρακτη αναγνώριση από πλευράς του αμερικανικού κολοσσού των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Από όσα μεταφέρονται αρμοδίως, δεν έχει εκφραστεί μέχρι στιγμής κάποιος ενδοιασμός από πλευράς της αμερικανικής εταιρείας σχετικά με τη συμμετοχή της στον διαγωνισμό. Η απουσία της Chevron από τον διαγωνισμό αξιολογείται ως το κακό αλλά απίθανο σενάριο, ακόμη και εάν εμφανιστούν άλλοι παίκτες, μη… αμερικανικής προελεύσεως, αφού αυτό θα έστελνε και ένα αρνητικό σήμα για τις σχέσεις Ελλάδας – ΗΠΑ.

Πηγή: kathimerini.gr