Κοκκύτης: Συναγερμός για ανθεκτικά στα αντιβιοτικά στελέχη

«Καμπανάκι» για την εμβολιαστική κάλυψη

«Καραδοκεί» η απειλή του κοκκύτη ή αλλιώς του «βήχα των 100 ημερών», μιας νόσου που προκαλεί σοβαρές επιπλοκές σε βρέφη και μικρά παιδιά. Στη σκιά εξάπλωσης στελεχών ανθεκτικών στα αντιβιοτικά, οι ειδικοί υπενθυμίζουν τη σημασία τήρησης των εμβολιαστικών προγραμμάτων.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας της Αμερικής επανέλαβε τη σημασία της ενίσχυσης των εμβολιαστικών προγραμμάτων και επιδημιολογικών συστημάτων επιτήρησης. Η ανησυχία αυτή εκφράστηκε σε πρόσφατη συνάντηση με το Δίκτυο Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής για την Επιτήρηση της Αντοχής στα Αντιμικροβιακά, όπου συζητήθηκαν τα τελευταία ευρήματα και οι στρατηγικές αντιμετώπισης αυτής της ιδιαίτερα μεταδοτικής νόσου.

«Ο εμβολιασμός, η επιτήρηση και η υπεύθυνη χρήση των αντιβιοτικών είναι κρίσιμα για να αποφευχθεί η μετατροπή του κοκκύτη σε σοβαρή απειλή για τη δημόσια υγεία», δήλωσε η Pilar Ramón-Pardo, επικεφαλής του Ειδικού Προγράμματος για την Αντοχή στα Αντιμικροβιακά του PAHO (Pan American Health Organization). «Έχουμε ακόμη χρόνο να περιορίσουμε το πρόβλημα, αλλά πρέπει να δράσουμε τώρα: Να αυξήσουμε την εμβολιαστική κάλυψη, να ενισχύσουμε την έγκαιρη ανίχνευση και να βελτιώσουμε την ικανότητά μας να ανταποκρινόμαστε σε επιδημίες», πρόσθεσε.

Ένα από τα βασικά προβλήματα είναι ότι η τυπική θεραπεία του κοκκύτη βασίζεται στα μακρολίδια, όπως η αζιθρομυκίνη, η κλαριθρομυκίνη και η ερυθρομυκίνη. Ωστόσο, γενετικές μεταλλάξεις στο βακτηρίδιο του κοκκύτη, ιδιαίτερα στο γονίδιο 23S rRNA, μειώνουν την αποτελεσματικότητα αυτών των αντιβιοτικών, δυσχεραίνοντας τη θεραπεία των ασθενών και την πρόληψη μεταξύ στενών επαφών.

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού, η ευρεία και ακατάλληλη χρήση αντιβιοτικών όπως η αζιθρομυκίνη ενδέχεται να συνέβαλε στην εμφάνιση ανθεκτικών στελεχών. Από το 2024, έχουν αναφερθεί κρούσματα σε Βραζιλία, Μεξικό, Περού και Ηνωμένες Πολιτείες, τα οποία εντοπίστηκαν χάρη στην ενίσχυση των συστημάτων επιτήρησης και διάγνωσης, που περιλαμβάνουν μοριακές εξετάσεις και τυποποιημένες μεθόδους σε εργαστήρια αναφοράς. Αυτές οι εξελίξεις, με τη στήριξη διεθνών συνεργασιών, υπήρξαν καθοριστικές για τον εντοπισμό και τον περιορισμό των περιστατικών.

Ο κοκκύτης μπορεί να προληφθεί με τρεις δόσεις του εμβολίου DPT στα παιδιά κάτω του ενός έτους, με αναμνηστικές δόσεις κατά την παιδική ηλικία και την εφηβεία. Ωστόσο, σε μολυσμένα άτομα —ιδιαίτερα σε βρέφη— μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νόσο, με κίνδυνο επιπλοκών ή ακόμη και θανάτου. Για αυτό οι ειδικοί τονίζουν την αναγκαιότητα εμβολιασμού των εγκύων αλλά και των επαγγελματιών υγείας που έρχονται σε επαφή με τα νεογνά.

Η νόσος έχει επανεμφανιστεί στην αμερικανική ήπειρο. Ενώ το 2023 καταγράφηκαν 4.139 κρούσματα, ο αριθμός εκτοξεύτηκε σε 43.751 το 2024. Στους πρώτους επτά μήνες του 2025, εννέα χώρες ανέφεραν πάνω από 18.595 κρούσματα και 128 θανάτους. Η επανεμφάνιση συνδέεται με τη μείωση των ποσοστών εμβολιασμού και αναδεικνύει την ανάγκη για ενισχυμένη και τυποποιημένη επιτήρηση.

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η περιφερειακή κάλυψη για την πρώτη (DTP1) και την τρίτη (DTP3) δόση του εμβολίου έπεσε σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα (87% και 81% το 2021, αντίστοιχα). Το 2023 παρατηρήθηκε μερική ανάκαμψη (90% και 88%), αλλά τα ποσοστά παραμένουν κάτω από το 95% που συνιστά ο PAHO, με σημαντικές ανισότητες εντός των χωρών.

Με πληροφορίες του ygeiamou.gr