Παγκόσμια ανησυχία με τις τελευταίες εξελίξεις στην Πολωνία

Δοκιμασία για την Παγκόσμια Ειρήνη μετά την επίθεση που φέρεται να εξαπέλυσε η Ρωσία στην Πολωνία.

Η Ρωσία εξαπέλυσε επίθεση (;) με εκατοντάδες drones προς την Πολωνία, μέλος του ΝΑΤΟ και ο πρωθυπουργός της χώρας, Ντόναλντ Τουσκ ζήτησε την άμεση ενεργοποίηση του Άρθρου 4.

Τι είναι άρθρο 4 που ζητάει η Πολωνία να ενεργοποιηθεί:

Άρθρο 4

Σύμφωνα με το Άρθρο 4 της ιδρυτικής συνθήκης του ΝΑΤΟ, οποιοδήποτε κράτος-μέλος μπορεί να φέρει ένα ζήτημα στην προσοχή του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου (γνωστό και ως NAC – το κύριο πολιτικό όργανο λήψης αποφάσεων της Συμμαχίας) και να το συζητήσει με τους Συμμάχους. Το άρθρο αναφέρει:

«Τα Μέρη θα διαβουλεύονται όποτε, κατά την άποψη οποιουδήποτε από αυτά, απειλείται η εδαφική ακεραιότητα, η πολιτική ανεξαρτησία ή η ασφάλεια οποιουδήποτε από τα Μέρη».

Οποιοδήποτε κράτος-μέλος μπορεί να επικαλεστεί επίσημα το Άρθρο 4 της Βορειοατλαντικής Συνθήκης. Από τη στιγμή που αυτό συμβεί, το θέμα τίθεται προς συζήτηση και μπορεί να οδηγήσει σε κάποια μορφή κοινής απόφασης ή δράσης εκ μέρους της Συμμαχίας. Σε κάθε περίπτωση, τα μέλη γύρω από το τραπέζι του Συμβουλίου καλούνται να αντιδράσουν σε μια κατάσταση που παρουσιάζεται από κάποιο κράτος-μέλος.

Από την ίδρυση της Συμμαχίας το 1949, το Άρθρο 4 έχει επικληθεί επτά φορές:

Στις 10 Φεβρουαρίου 2003, η Τουρκία επικαλέστηκε επίσημα το Άρθρο 4, ζητώντας διαβουλεύσεις στο NAC για αμυντική συνδρομή από το ΝΑΤΟ σε περίπτωση απειλής προς τον πληθυσμό ή το έδαφός της λόγω της ένοπλης σύγκρουσης στο γειτονικό Ιράκ. Το ΝΑΤΟ συμφώνησε σε ένα πακέτο αμυντικών μέτρων και πραγματοποίησε την επιχείρηση “Display Deterrence” από τα τέλη Φεβρουαρίου έως τις αρχές Μαΐου 2003.

Στις 22 Ιουνίου 2012, η Τουρκία ζήτησε συνεδρίαση του NAC υπό το Άρθρο 4, μετά την κατάρριψη ενός μαχητικού της από τη συριακή αεράμυνα.

Στις 3 Οκτωβρίου 2012, η Άγκυρα επικαλέστηκε ξανά το Άρθρο 4, όταν πέντε Τούρκοι πολίτες σκοτώθηκαν από συριακά πυρά. Έπειτα από αυτά τα γεγονότα, στις 21 Νοεμβρίου 2012, ζήτησε την ανάπτυξη πυραύλων Patriot. Το ΝΑΤΟ ενέκρινε το αίτημα για να ενισχύσει την άμυνα της Τουρκίας και να συμβάλει στην αποκλιμάκωση της κρίσης στα σύνορα.

Στις 3 Μαρτίου 2014, η Πολωνία επικαλέστηκε το Άρθρο 4 λόγω της αυξανόμενης έντασης στην Ουκρανία, εξαιτίας των επιθετικών ενεργειών της Ρωσίας.

Στις 26 Ιουλίου 2015, η Τουρκία ζήτησε συνεδρίαση του NAC λόγω της σοβαρότητας της κατάστασης μετά από τρομοκρατικές επιθέσεις, προκειμένου να ενημερώσει τους Συμμάχους για τα μέτρα που έπαιρνε.

Στις 28 Φεβρουαρίου 2020, η Τουρκία κάλεσε εκ νέου το Συμβούλιο, μετά τον θάνατο Τούρκων στρατιωτών σε αεροπορικές επιδρομές του συριακού καθεστώτος και της συμμάχου του, Ρωσίας, στην επαρχία Ιντλίμπ.

Στις 24 Φεβρουαρίου 2022, Βουλγαρία, Τσεχία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Ρουμανία και Σλοβακία ζήτησαν διαβουλεύσεις στο πλαίσιο του Άρθρου 4, μετά τη γενικευμένη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Το επόμενο βήμα: Η ενεργοποίηση του Άρθρου 5

Και πλέον δυστυχώς το χειρότερο σενάριο, η ενεργοποίηση του Άρθρου 5 είναι στο τραπέζι. Σε απλά λόγια, αν το ΝΑΤΟ προχωρήσει στην ενεργοποίησή του τότε αυτόματα η Βορειοατλαντική Συμμαχία μπαίνει σε… πόλεμο με τη Ρωσία!

Το Άρθρο 5 είναι η βασική αρχή του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου, που αριθμεί 32 μέλη.

Ορίζει ότι μια ένοπλη επίθεση εναντίον ενός ή περισσότερων μελών θεωρείται επίθεση εναντίον όλων των μελών.

Ορίζει επίσης ότι, σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης, κάθε μέλος θα λάβει «τα μέτρα που κρίνει απαραίτητα, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ένοπλης δύναμης, για την αποκατάσταση και τη διατήρηση της ασφάλειας της περιοχής του Βορείου Ατλαντικού».

Το άρθρο 5 καλύπτει το έδαφος των κρατών μελών στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, καθώς και την Τουρκία.

Δεν καλύπτει βάσεις σε ξένες χώρες ή εδάφη εκτός της περιοχής της συμμαχίας – για παράδειγμα, δεν εφαρμόστηκε στον πόλεμο του Βιετνάμ, στις Φώκλαντ ή στην επίθεση του Ιράν σε αμερικανική βάση στο Κατάρ φέτος.

Όταν το άρθρο 5 επικαλείται ένα μέλος του ΝΑΤΟ, οι σύμμαχοι μπορούν να παράσχουν οποιαδήποτε μορφή βοήθειας κρίνουν απαραίτητη για να ανταποκριθούν σε μια κατάσταση.

Δεν σημαίνει αυτόματα στρατιωτική βοήθεια και εναπόκειται σε κάθε σύμμαχο να αποφασίσει ποια μέτρα θεωρεί απαραίτητα.

Η βοήθεια αυτή στη συνέχεια υλοποιείται σε συνεργασία με τα υπόλοιπα μέλη της συμμαχίας.

Αυτό ήταν ένα σημείο έντασης μεταξύ της Ευρώπης και των ΗΠΑ κατά την ίδρυση του ΝΑΤΟ – οι ΗΠΑ δεν ήθελαν να δεσμευτούν να παρέχουν αυτόματα βοήθεια – και είναι πολύ παρόμοιο με αυτό που βλέπουμε τώρα με τον πρόεδρο Τραμπ.

Μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ ενεργοποίησαν το άρθρο 5 και έσπευσαν να βοηθήσουν τις ΗΠΑ.

Αυτό κορυφώθηκε με την εισβολή του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν, λόγω των κατηγοριών ότι η κυρίαρχη κυβέρνηση των Ταλιμπάν είχε προσφέρει καταφύγιο στην Αλ Κάιντα.

Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ πολέμησαν στο πλευρό των ΗΠΑ σε μερικές από τις πιο σφοδρές μάχες της εκστρατείας.

Μοιράστηκαν το βάρος και εκείνων που δεν επέστρεψαν στην πατρίδα τους.

Πηγή: newsbomb.gr