Στεγαστική κρίση και στην Κρήτη: Ενοίκια-«φωτιά» και έλλειψη κατοικιών

Η άνοδος των τιμών των ακινήτων επιβαρύνει περαιτέρω την κατάσταση

Η ελληνική αγορά κατοικίας δοκιμάζεται από αυξανόμενα ενοίκια, διαρκή άνοδο τιμών ακινήτων και περιορισμένη οικοδομική δραστηριότητα, ενώ οι κυβερνητικές παρεμβάσεις παραμένουν αποσπασματικές, αφήνοντας το πρόβλημα της στέγης χωρίς ουσιαστική λύση.

Η ελληνική αγορά κατοικίας βρίσκεται αντιμέτωπη με μια από τις εντονότερες στεγαστικές κρίσεις στην Ευρώπη, η οποία έχει λάβει πλέον διαρθρωτικό χαρακτήρα. Τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι το 31% των ελληνικών νοικοκυριών δαπανά πάνω από το 40% του εισοδήματός του για στέγαση – το υψηλότερο ποσοστό στην Ε.Ε. Ανάμεσα στους ενοικιαστές, το ποσοστό αυτό εκτινάσσεται στο 60%, ενώ σε περιοχές όπως η Κρήτη και η Δυτική Ελλάδα αγγίζει το 85%.

Άνοδος τιμών ακινήτων

Η άνοδος των τιμών των ακινήτων επιβαρύνει περαιτέρω την κατάσταση. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, το 2024 οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν κατά 8,9%, ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2025 καταγράφηκε νέα ετήσια άνοδος 6,8%. Στην Αθήνα η αύξηση έφτασε το 5,5%, στη Θεσσαλονίκη το 10%, ενώ σε άλλες πόλεις ξεπέρασε το 7%. Στα νεόδμητα η αύξηση ήταν περίπου 8% έναντι 6% στα παλαιότερα. Στην Αττική, οι τιμές έχουν ενισχυθεί κατά πάνω από 40% την τελευταία πενταετία, με ορισμένες περιοχές να καταγράφουν εντυπωσιακά ποσοστά, όπως Κολωνάκι 100%, Πειραιάς 89% και Νίκαια 87,5%.

Αγορά ενοικίων

Στην αγορά ενοικίων οι πιέσεις είναι αντίστοιχες. Έρευνα του ΙΟΒΕ δείχνει ότι το 40% των ενοικιαστών καταβάλλει πάνω από το 30% του εισοδήματός του για στέγαση, ενώ το 17% φτάνει να δαπανά έως και το μισό. Το έλλειμμα προσφοράς παραμένει σημαντικό, με τις νέες οικοδομές να μην ξεπερνούν τις 35.000 ετησίως, όταν για την περίοδο 2011–2021 η ζήτηση ανήλθε σε 405.000, αφήνοντας κενό περίπου 180.000 κατοικιών. Παράλληλα, περίπου 700.000 ακίνητα παραμένουν κλειστά ή ανενεργά, με τα ισχύοντα κίνητρα να κρίνονται ανεπαρκή για την αξιοποίησή τους.

ΔΕΘ

Οι εξαγγελίες της ΔΕΘ εστίασαν κυρίως στη μείωση της φορολογίας εισοδήματος, προσφέροντας ανακούφιση στη μεσαία τάξη. Στο ζήτημα της στέγης, ωστόσο, δεν υπήρξε ουσιαστική παρέμβαση που να αντιμετωπίζει την έλλειψη προσφοράς και το υψηλό κόστος ενοικίων. Ο πρωθυπουργός περιορίστηκε να ανακοινώσει ότι θα ακολουθήσουν στοχευμένα μέτρα, έπειτα από αξιολόγηση της αγοράς.

Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) αξιολόγησε θετικά επιμέρους ρυθμίσεις, όπως:

• τη μείωση του συντελεστή φορολογίας ενοικίων στο μεσαίο κλιμάκιο, με προοπτική περαιτέρω μείωσης,
• την προαναγγελθείσα παράταση της τριετούς φοροαπαλλαγής για τις κενές κατοικίες, με την επισήμανση ότι χρειάζεται διεύρυνση και διορθώσεις ώστε να επανέλθουν στην αγορά,
• τη μείωση κατά 30% του τεκμηρίου κατοικίας,
• και την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ στην πρώτη κατοικία μικρών οικισμών.

Η ομοσπονδία υπογραμμίζει ότι η εξειδίκευση των μέτρων θα κρίνει το κατά πόσο θα καταφέρουν να ενεργοποιήσουν σημαντικό αριθμό ακινήτων και να διευκολύνουν την ισορροπία στην αγορά ενοικίων.

Ωστόσο, το κεντρικό πρόβλημα παραμένει: η στεγαστική κρίση δεν αντιμετωπίζεται με αποσπασματικές φορολογικές ελαφρύνσεις. Η έλλειψη διαθέσιμων κατοικιών, οι αυξημένες τιμές και οι περιορισμένες κατασκευές συνθέτουν μια δύσκολη εξίσωση, η λύση της οποίας απαιτεί συνεκτική στρατηγική και όχι μεμονωμένες παρεμβάσεις.

imerisia.gr