«Η Παπούρα δεν χαρίζεται! Ούτε στο ραντάρ, ούτε στην αυθαιρεσία!»

Στο πλαίσιο της επίσκεψης των δύο υψηλόβαθμων στελεχών του Υπουργείου Πολιτισμού στο Ηράκλειο, η Επιτροπή Πολιτών για την Προστασία της Παπούρας και της Κληρονομιάς της Πεδιάδας προέβη στην ακόλουθη δήλωση:

Η επικείμενη επίσκεψη δύο ανώτερων στελεχών του Υπουργείου Πολιτισμού αύριο 22/10 και μεθαύριο 23/10, της κ. Ολυμπίας Βικάτους και της κ. Έλενας Κουντούρη δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη.

Η κ. Ολυμπία Βικάτου είναι η Προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομίας, και αυτή που υπέγραψε την απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού (1.8.2025) με την οποία εγκρίνεται η προμελέτη εγκατάστασης των ραδιοβοηθημάτων στο βουνό της Παπούρας, υιοθετώντας ουσιαστικά τη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου και ανοίγοντας τον δρόμο για την μεταγενέστερη απόφαση του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, στις 10/10, για ταπείνωση του βουνού της Παπούρας, για την εγκατάσταση ραντάρ και συνοδών εγκαταστάσεων.

Η απόφαση αυτή παραβιάζει κατάφωρα τον αρχαιολογικό νόμο και πληθώρα διεθνών συμβάσεων για την προστασία της κληρονομιάς.

Εξάλλου, το ίδιο το Υπουργείο Πολιτισμού έχει κατά το παρελθόν αναγνωρίσει τη μοναδικότητα του ευρήματος και την ανάγκη αλλαγής της θέσης του ραντάρ.

Όμως, παρά τις δημόσιες αυτές διαβεβαιώσεις, σήμερα προωθείται η πιο βίαιη λύση, η τοποθέτηση του εξοπλισμού στον πυρήνα του μνημείου, πριν καν ολοκληρωθεί η ανασκαφή. Η τακτική που ακολουθείται είναι απολύτως επιθετική προς το μνημείο, το βουνό, και τους πολίτες τόσο της περιοχής, αλλά και όλους τους ευαισθητοποιημένους πολίτες στην Ελλάδα και τον κόσμο που έχουν αγκαλιάσει και δηλώσει την συμπαράστασή τους προς τον αγώνα για τη διάσωση της Παπούρας.

Η κ. Έλενα Κουντούρη είναι Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και ήταν η εισηγήτρια στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) για το ζήτημα της Παπούρας. Επίσης, διευθύνει ανασκαφή στη μυκηναϊκή ακρόπολη του Γλά Βοιωτίας, η οποία χρηματοδοτείται από την ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, εταιρεία του ίδιου επιχειρηματικού ομίλου που έχει αναλάβει την κατασκευή του νέου αεροδρομίου Ηρακλείου.

Η σχέση αυτή, ανεξάρτητα από προθέσεις, θολώνει τα όρια μεταξύ δημόσιας ευθύνης και ιδιωτικών συμφερόντων, δημιουργώντας εύλογες απορίες για την αμεροληψία των γνωμοδοτήσεων, των αποφάσεων, και όλων των υπηρεσιακών διαδικασιών που αφορούν το έργο.

Όταν η αρχαιολογία εξαρτάται οικονομικά από τον ίδιο επιχειρηματικό κόσμο που αλλοιώνει και καταστρέφει την κληρονομιά και το τοπίο, ο θεσμικός της ρόλος αποδυναμώνεται και η επιστήμη κινδυνεύει να λειτουργήσει όχι ως ανάχωμα αλλά ως άλλοθι για την καταστροφή.

Η παρουσία των δύο αυτών στελεχών στο Ηράκλειο, τη στιγμή που οι εργασίες προωθούνται, δεν μπορεί να θεωρηθεί τυπική, ούτε και τυχαία· είναι πολιτικά και θεσμικά φορτισμένη, καθώς συνδέεται άμεσα με την τύχη της Παπούρας και την εξέλιξη μιας απόφασης που έχει προκαλέσει βαθύ ρήγμα εμπιστοσύνης ανάμεσα στην τοπική κοινωνία και την Πολιτεία.

Η Παπούρα δεν είναι μόνο υπόθεση των αρχαιολόγων ή των κατοίκων της Πεδιάδας. Είναι υπόθεση όλων των πολιτών που πιστεύουν σε μια άλλη σχέση με τον τόπο και την ιστορία. Η τοπική κοινωνία, οι επιστήμονες και οι άνθρωποι του πολιτισμού ζητούν να σταματήσει εδώ και τώρα κάθε εργασία, να μεταφερθεί το ραντάρ σε άλλη κατάλληλη τοποθεσία, και να μετατραπεί η σωστική ανασκαφή σε συστηματική διεπιστημονική έρευνα.

Το αίτημά μας αυτό δεν είναι ούτε τοπικιστικό, ούτε συναισθηματικό. Αντιθέτως, είναι σύμφωνο με την επιστήμη, τον νόμο και με τις αξίες της δημοκρατίας.

Η Παπούρα δεν χαρίζεται! Ούτε στο ραντάρ, ούτε στην αυθαιρεσία!