Πράσινο φως από την Κομισιόν για το νέο ευρωπαϊκό δίκτυο υπερταχείας σιδηροδρομικής σύνδεσης

Πιο γρήγορο, βιώσιμο και πλήρως διασυνδεδεμένο σιδηροδρομικό σύστημα, ικανό να ενισχύσει την κινητικότητα εντός της ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε σήμερα την έγκριση ενός εκτεταμένου πακέτου παρεμβάσεων στον τομέα των μεταφορών, με στόχο την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό του ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού δικτύου υψηλής ταχύτητας.

Το σχέδιο φιλοδοξεί να δημιουργήσει ένα πιο γρήγορο, βιώσιμο και πλήρως διασυνδεδεμένο σιδηροδρομικό σύστημα, ικανό να ενισχύσει την κινητικότητα εντός της ΕΕ και να μειώσει την εξάρτηση από πιο ρυπογόνες μορφές μεταφοράς. Παράλληλα, δίνει ισχυρή ώθηση στην πράσινη μετάβαση, με έμφαση σε επενδύσεις σε εναλλακτικά καύσιμα χαμηλών εκπομπών, ιδιαίτερα στην αεροπορία και τη ναυτιλία.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί κομβικό βήμα για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της ενεργειακής αυτονομίας της Ευρώπης, προωθώντας ένα μοντέλο μεταφορών που απαντά στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και των σύγχρονων μετακινήσεων.

Αθήνα-Σόφια σε 6 ώρες

Κεντρικό στοιχείο του πακέτου αποτελεί το νέο σχέδιο δράσης για τις σιδηροδρομικές μεταφορές υψηλής ταχύτητας, το οποίο προβλέπει την ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού δικτύου υψηλών ταχυτήτων έως το 2030. Ο στόχος είναι αφενός η μείωση των χρόνων ταξιδιού, αφετέρου η αύξηση της ελκυστικότητας του σιδηροδρόμου ως βιώσιμης εναλλακτικής λύσης έναντι των αεροπορικών μεταφορών μικρών αποστάσεων.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Βορίζια: «Θα πρέπει να φύγει μια οικογένεια από το χωριό» δηλώνει ο Πρόεδρος Ειδικών Φρουρών Κρήτης

Η προσέγγιση αυτή αναμένεται να ενισχύσει τη διασυνοριακή κινητικότητα, να προωθήσει την ανάπτυξη των περιφερειακών οικονομιών και να ενισχύσει τον τουρισμό σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Το σχέδιο δράσης βασίζεται στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ), προκειμένου να συνδέσει τους κύριους κόμβους της ΕΕ με ταχύτητες 200 χλμ./ώρα και άνω. Με την υλοποίησή του, οι επιβάτες θα μπορούν να ταξιδεύουν από το Βερολίνο στην Κοπεγχάγη σε μόλις τέσσερις ώρες αντί για τις επτά που απαιτούνται σήμερα, ενώ το ταξίδι από τη Σόφια στην Αθήνα θα διαρκεί έξι ώρες αντί για 13 ώρες και 40 λεπτά. Οι νέες διασυνοριακές συνδέσεις θα επιτρέψουν επίσης ταχύτερα ταξίδια σε μεγαλύτερες αποστάσεις, όπως το Παρίσι-Λισαβόνα μέσω Μαδρίτης, και θα βελτιώσουν τη συνδεσιμότητα μεταξύ των πρωτευουσών των χωρών της Βαλτικής.

4 άξονες για το ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο

Για την επίτευξη αυτού του οράματος, η Επιτροπή προτείνει τέσσερις βασικούς άξονες δράσης:

• Εξάλειψη των διασυνοριακών σημείων συμφόρησης. Μέχρι το 2027, θα καθοριστούν δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα και θα προσδιοριστούν επιλογές για υψηλότερες ταχύτητες, ακόμη και πάνω από 250 χλμ./ώρα, όπου αυτό είναι οικονομικά βιώσιμο.
• Στρατηγική χρηματοδότησης. Μέσω συντονισμένου διαλόγου με τα κράτη μέλη, τον κλάδο και τους χρηματοδότες, θα κινητοποιηθούν οι απαραίτητες επενδύσεις για την ανάπτυξη των σιδηροδρόμων υψηλής ταχύτητας.
• Βελτίωση των συνθηκών για τη σιδηροδρομική βιομηχανία και τους φορείς. Προβλέπεται ένα πιο ελκυστικό κανονιστικό περιβάλλον, με διασυνοριακά συστήματα έκδοσης εισιτηρίων και κρατήσεων, στήριξη της αγοράς μεταχειρισμένου τροχαίου υλικού, επιτάχυνση της ανάπτυξης ψηφιακών συστημάτων διαχείρισης και προώθηση της έρευνας και ανάπτυξης.
• Ενίσχυση της διακυβέρνησης σε επίπεδο ΕΕ. Οι διαχειριστές υποδομών θα πρέπει να συντονίζονται όσον αφορά τη χωρητικότητα των διασυνοριακών υπηρεσιών μεγάλων αποστάσεων, διευκολύνοντας την τυποποίηση και τις άδειες.

Η εφαρμογή του σχεδίου αναμένεται να μειώσει την κυκλοφοριακή συμφόρηση, να απελευθερώσει χωρητικότητα στις συμβατικές γραμμές και να διευκολύνει τη λειτουργία νυχτερινών τρένων, εμπορευματικών μεταφορών και στρατιωτικών μετακινήσεων, ενισχύοντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης στον τομέα του τουρισμού και της βιομηχανίας.

Επενδύσεις σε ανανεώσιμα και χαμηλών εκπομπών καύσιμα

Η δεύτερη πρωτοβουλία, το Σχέδιο Επενδύσεων για τις Βιώσιμες Μεταφορές (STIP), αποσκοπεί στην ενίσχυση των επενδύσεων σε ανανεώσιμα καύσιμα και καύσιμα χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, εστιάζοντας κυρίως στην αεροπλοΐα και τη ναυτιλία. Σύμφωνα με τους στόχους των πρωτοβουλιών RefuelEU Aviation και FuelEU Maritime, έως το 2035 θα απαιτηθούν περίπου 20 εκατομμύρια τόνοι βιώσιμων καυσίμων, γεγονός που συνεπάγεται επενδύσεις ύψους περίπου 100 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Το STIP στέλνει ένα σαφές μήνυμα στους επενδυτές ότι η Ευρώπη παραμένει προσηλωμένη στους στόχους της για κλιματική ουδετερότητα. Η επιτάχυνση της εγχώριας παραγωγής βιολογικών και μη βιολογικών καυσίμων θα μειώσει την εξάρτηση από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα, θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών βιομηχανιών και θα προωθήσει τη μετάβαση προς την καθαρή ενέργεια σε παγκόσμιο επίπεδο.

Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπονται συγκεκριμένα μέτρα χρηματοδότησης για την κινητοποίηση τουλάχιστον 2,9 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το 2027, συμπεριλαμβανομένων:

• Τουλάχιστον 2 δισεκατομμυρίων ευρώ για βιώσιμα εναλλακτικά καύσιμα μέσω του InvestEU.
• 300 εκατομμυρίων ευρώ μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Υδρογόνου για στήριξη καυσίμων με βάση το υδρογόνο στην αεροπορία και τη ναυτιλία.
• 446 εκατομμυρίων ευρώ για έργα συνθετικών καυσίμων στο πλαίσιο του Ταμείου Καινοτομίας.
• 133,5 εκατομμυρίων ευρώ για έρευνα και καινοτομία στον τομέα των καυσίμων μέσω του προγράμματος «Ορίζοντας Ευρώπη».
• Επιπλέον, έως το τέλος του 2025 θα ξεκινήσει πιλοτικό πρόγραμμα με την ονομασία «eSAF Early Movers Coalition», με στόχο τη συγκέντρωση τουλάχιστον 500 εκατομμυρίων ευρώ για έργα συνθετικών καυσίμων στην αεροπορία. Παράλληλα, η Επιτροπή θα εργαστεί για τη δημιουργία μηχανισμού που θα συνδέει παραγωγούς και αγοραστές καυσίμων, μειώνοντας τον επενδυτικό κίνδυνο και εξασφαλίζοντας βεβαιότητα ως προς τα έσοδα. Το σχέδιο θα ενισχύσει επίσης διεθνείς εταιρικές σχέσεις, επεκτείνοντας την παγκόσμια παραγωγή καυσίμων και εξασφαλίζοντας δίκαιο ανταγωνισμό για τους παραγωγούς, επισημαίνει η Κομισιόν.

We’re launching a bold plan to make high-speed rail the fastest, more sustainable way to travel across Europe by 2040. 🚆

It’s a concrete timeline to remove bottlenecks, unlock investment, and harmonise rail systems⬇️ pic.twitter.com/QH5x1eEhOS

— European Commission (@EU_Commission) November 5, 2025

Πηγή: iefimerida.gr