Αδιέξοδο στις Βρυξέλλες: Η ΕΕ «δεν είναι έτοιμη» για το δάνειο των 140 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία

Η Ευρωπαία Επίτροπος και πρώην ΥΠΕΞ του Βελγίου, Χατζά Λαμπίμπ, προειδοποιεί για νομικά εμπόδια και πολιτικούς κινδύνους γύρω από την κατάσχεση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι ακόμη έτοιμη να προχωρήσει στο άνευ προηγουμένου βήμα της κατάσχεσης 140 δισεκατομμυρίων ευρώ από τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, προκειμένου να χρηματοδοτήσει δάνειο στήριξης προς την Ουκρανία, δήλωσε η Ευρωπαία Επίτροπος και πρώην υπουργός Εξωτερικών του Βελγίου, Χατζά Λαμπίμπ, μιλώντας στο Politico.

Η Λαμπίμπ τόνισε πως, παρά τη βούληση για ενίσχυση του Κιέβου, η ΕΕ αντιμετωπίζει σοβαρές νομικές και θεσμικές δυσκολίες, επισημαίνοντας ότι απαιτείται «ακόμη πολλή δουλειά» ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι και να μοιραστεί δίκαια η ευθύνη ανάμεσα στα κράτη–μέλη, αλλά και στις χώρες της G7.

Το σχέδιο προβλέπει τη χρησιμοποίηση των “παγωμένων” ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη δημιουργία ενός μηχανισμού χρηματοδότησης, που θα παρέχει μακροπρόθεσμο δάνειο στην Ουκρανία για την ανοικοδόμηση και στήριξη της οικονομίας της. Ωστόσο, νομικοί κύκλοι στις Βρυξέλλες προειδοποιούν πως μια τέτοια ενέργεια μπορεί να προκαλέσει αλυσιδωτές συνέπειες στο διεθνές χρηματοπιστωτικό δίκαιο, θέτοντας σε κίνδυνο την αξιοπιστία της ΕΕ ως θεματοφύλακα της νομιμότητας.

Όπως σημειώνει το Politico, το “πάγωμα” των ρωσικών assets ανέρχεται συνολικά σε πάνω από 260 δισ. ευρώ παγκοσμίως, εκ των οποίων ένα σημαντικό ποσοστό βρίσκεται σε ευρωπαϊκά ιδρύματα και κυρίως στο Βέλγιο, όπου εδρεύει ο μηχανισμός διακανονισμού Euroclear.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Μαρία Σολωμού: «Έχω αρκετό καιρό τώρα που παλεύω για την αγχώδη διαταραχή» (βίντεο)

Οι δηλώσεις της Λαμπίμπ αναζωπυρώνουν τη συζήτηση γύρω από το κατά πόσο η Ευρώπη είναι έτοιμη να μετατρέψει τις πολιτικές της δεσμεύσεις σε πράξη — χωρίς να παραβιάσει τα ίδια τα νομικά και ηθικά θεμέλια πάνω στα οποία οικοδομήθηκε.

Ακόμα, υπογράμμισε ότι άλλες χώρες της ΕΕ όπου βρίσκονται περιουσιακά στοιχεία δεν κάνουν αρκετά για να αποδεσμεύσουν κεφάλαια προς την Ουκρανία, επισημαίνοντας ότι το Βέλγιο — το οποίο κατέχει το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων στο χρηματοοικονομικό αποθετήριο Euroclear — είχε ήδη συνεισφέρει τους τόκους που είχαν συγκεντρωθεί για να βοηθήσει την πολεμική προσπάθεια του Κιέβου κατά της Ρωσίας.

Τα σχόλια της Λαμπίμπ ακολούθησαν την κατάρρευση ενός σχεδίου για την κατάσχεση των κρατικών περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας που έχουν δεσμευτεί στην ΕΕ από την έναρξη της πλήρους εισβολής του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία. Σύμφωνα με την πρόταση, τα χρήματα θα αποστέλλονταν στο Κίεβο ως «δάνειο αποζημίωσης», το οποίο θα έπρεπε να αποπληρωθεί μόνο στην απίθανη περίπτωση που η Ρωσία καταβάλει αποζημιώσεις πολέμου στο μέλλον.

Ο πρωθυπουργός του Βελγίου Μπαρτ Ντε Βέβερ μπλόκαρε το σχέδιο κατά τη σύνοδο κορυφής των ηγετών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες την Πέμπτη το βράδυ, επειδή φοβόταν ότι η χώρα του θα αντιμετώπιζε νομικές και οικονομικές αντιποίνες από τον Πούτιν.

«Άνευ προηγουμένου»

«Δεν είμαστε έτοιμοι», δήλωσε η Λαμπίμπ, η οποία είναι υπεύθυνη για την ανθρωπιστική βοήθεια και τη διαχείριση κρίσεων, όταν ρωτήθηκε γιατί καθυστέρησε η πρόταση. «Είναι κάτι άνευ προηγουμένου. Είναι η πρώτη φορά που το κάνουμε, οπότε βρισκόμαστε σε ένα πεδίο που πρέπει να διερευνήσουμε πολύ προσεκτικά για να αντιμετωπίσουμε όλες τις πιθανές συνέπειες».

Τα περιουσιακά στοιχεία, είπε, ανήκουν στην κεντρική τράπεζα της Ρωσίας και προστατεύονται από το διεθνές δίκαιο, το οποίο πρέπει να γίνεται σεβαστό. «Το Βέλγιο, αλλά και άλλα κράτη μέλη, γνωρίζουν ότι πρέπει να προχωρήσουμε με προσοχή», είπε.

Η Λαμπίμπ δήλωσε ότι δεν θα «κατηγορήσει» τις άλλες χώρες της ΕΕ όπου έχουν κατατεθεί ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, αλλά αμφισβήτησε το κατά πόσον αυτές οι χώρες συμβάλλουν πλήρως στη χρήση των τόκων από τα περιουσιακά αυτά στοιχεία για να βοηθήσουν την Ουκρανία, όπως έχει κάνει το Βέλγιο. Καταθέσεις υπάρχουν επίσης στη Γαλλία, το Λουξεμβούργο και τη Γερμανία, μεταξύ άλλων χωρών.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το εκτελεστικό όργανο της Ένωσης, θα εκπονήσει λεπτομερείς προτάσεις για τον τρόπο με τον οποίο θα βοηθήσει την Ουκρανία να καλύψει το χρηματοδοτικό της έλλειμμα. Εάν τελικά σταλούν 140 δισεκατομμύρια ευρώ σε ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στο Κίεβο, αυτό θα καλύψει τις ανάγκες του Κίεβου για τουλάχιστον τα επόμενα δύο χρόνια.

Οι ηγέτες της ΕΕ έχουν δεσμευτεί να επανεξετάσουν τις επιλογές που προτείνει η Επιτροπή — συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των περιουσιακών στοιχείων — κατά την επόμενη συνάντησή τους τον Δεκέμβριο. Όταν ρωτήθηκε αν το σχέδιο θα είναι έτοιμο για έγκριση μέχρι τότε, η Λαμπίμπ φάνηκε επιφυλακτική.

«Αν έχουμε τους καλούς δικηγόρους, το καλό σύστημα, την υποστήριξη της G7, των 27 κρατών μελών και όλους τους έτοιμους να αναλάβουν την ευθύνη μαζί με το Βέλγιο, μπορεί να προχωρήσει γρήγορα», είπε. «Ρωτήστε τους άλλους. Είναι έτοιμοι;»

*Με πληροφορίες από Politico