Χρυσές λίρες 5 δισ. ευρώ στα ελληνικά χέρια – Το ράλι του 45% και τα μυστικά της αγοράς

Πώς δημιουργήθηκε το εθνικό «απόθεμα» χρυσού και τι πρέπει να γνωρίζουν όσοι αγοράζουν ή πουλούν σήμερα

Οι Έλληνες εξακολουθούμε να εμπιστευόμαστε τις χρυσές λίρες όσο ελάχιστοι λαοί στον κόσμο, διατηρώντας στα σπίτια και σε θυρίδες νομίσματα αξίας που αγγίζει τα 5 δισ. ευρώ. Η παράδοση αυτή, ριζωμένη από τα χρόνια της Κατοχής και του Εμφυλίου, αναζωπυρώθηκε φέτος, με τη λίρα να σημειώνει άλμα 45%. Το ενδιαφέρον για αγορά και πώληση έχει εκτοξευθεί — και μαζί του η ανάγκη να γνωρίζουμε τους κανόνες, τις παγίδες και τις σωστές κινήσεις σε μια ακριβή αλλά ασφαλή επένδυση.

Στην κλασική ταινία των 50s «Η κάλπικη λίρα» περιγράφεται ο τρόπος με τον οποίο οι χρυσές λίρες κυριαρχούσαν στην οικονομίαωως μέσο αποθήκευσης ή παραγωγής πλούτου. Γεγονός λογικό εάν σκεφτεί κανείς ότι εκείνη την εποχή καταγράφεται το ιστορικό peak στη διακράτηση χρυσών λιρών στην Ελλάδα (για την ακρίβεια, το 1953 οι Ελληνες κατείχαν 13 εκατ. χρυσές λίρες). Σήμερα, μπορεί να μην υπάρχουν ανάλογα διαθέσιμα στοιχεία, όμως οι εκτιμήσεις ότι το στοκ των χρυσών λιρών στη χώρα κυμαίνεται μεταξύ 5-6 εκατ. δείχνουν ότι, παρά τους δύσκολους καιρούς που πέρασαν, οι Ελληνες κράτησαν σε μεγάλο ποσοστό τις χρυσές λίρες στα συρτάρια τους ως αποταμιευτικό μέσο.

Σε μεγάλο βαθμό παραμένει και ζήτημα κουλτούρας, καθώς τέτοιες δωρίζονται ή και ανταλλάσσονται σε περιστάσεις όπως γάμοι, γεννήσεις, βαφτίσεις κ.ά., αν και σε έναν βαθμό η παράδοση έχει σβήσει… Κανείς, για παράδειγμα, δεν βάζει χρυσή λίρα στη βασιλόπιτα (όπως περιγράφεται ότι έκανε κάθε χρόνο ο τσιγκούνης σπιτονοικοκύρης που υποδύεται ο Ορέστης Μακρής στην «Κάλπικη λίρα»), ενώ η λίρα, όπως ο χρυσός γενικότερα, αντιμετωπίζεται σοβαρότερα ως μακροπρόθεσμο επενδυτικό asset σε καιρούς ασταθείς και επικίνδυνους.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Ηράκλειο: Βαρύ το πένθος για την οικογένεια Σαλούστρου

Για του λόγου το αληθές, συνολικά, μόνο από την Τράπεζα της Ελλάδος, από τότε που μπήκε η Ελλάδα στο ευρώ (2002) μέχρι σήμερα, οι Ελληνες έχουν αγοράσει τουλάχιστον 1.515.330 λίρες, οι οποίες αντιστοιχούν σε περίπου 12,1 τόνους, καθώς κάθε χρυσή λίρα ζυγίζει 7,998 γραμμάρια. Με την αξία των λιρών αυτών σε σημερινές τιμές να ανέρχεται περίπου σε 1,4 δισ. ευρώ, οι εκτιμήσεις των στελεχών της Τράπεζας Πειραιώς (της μοναδικής εμπορικής τράπεζας στη χώρα που δραστηριοποιείται σε προϊόντα και υπηρεσίες χρυσού και διαθέτει, φυσικά, χρυσές λίρες Αγγλίας) ότι τα ελληνικά νοικοκυριά έχουν διαθέσιμα 5 δισ. ευρώ σε χρυσές λίρες δεν μοιάζουν υπερβολικές.

Δείτε βίντεο: Μια χαρακτηριστική σκηνή από την «Κάλπικη Λίρα»

Ιδιαίτερα εάν σκεφτεί κανείς ότι η Πειραιώς έχει τα 3/4 της βασικής επίσημης αγοράς, με την ΤτΕ να έχει το άλλο 1/4, αλλά και ότι υπάρχουν και συναλλαγές σε ανεπίσημα κανάλια, όπως τα ενεχυροδανειστήρια (όπου οι ειδικοί συνιστούν προσοχή, καθώς συχνά δεν υπάρχουν σε αυτά εξειδικευμένοι πιστοποιητές για την αξιολόγηση των χρυσών νομισμάτων που φέρουν διάφορα χαρακτηριστικά ανάλογα με την προέλευση ή ακόμη και τη χρήση τους. Και έτσι, μπορεί η γιαγιά να καταλήξει να δωρίζει μια λίρα Αγγλίας που δεν είναι Αγγλίας και έχει άλλη αξία – και άλλη περιεκτικότητα σε χρυσό…

Εξάρσεις και υφέσεις

Η Ελλάδα έχει γνωρίσει ιστορικές εξάρσεις στην αγορά χρυσών λιρών το 1946-47, όταν αγοράστηκαν 2,5 εκατομμύρια λίρες και το 1964-65, όταν αγοράστηκαν 3,7 εκατομμύρια. Υπάρχει και η άλλη πλευρά, βέβαια, αυτή της πώλησης χρυσών λιρών, που την περίοδο της δεκαετούς κρίσης εξελίχθηκε σε αιμορραγία. Βάσει των στοιχείων της ΤτΕ (που, υπενθυμίζουμε, καλύπτουν μόνο ένα κλάσμα της αγοράς αν σκεφτεί κανείς την ισχυρή αγορά των ενεχυροδανειστηρίων, εκ των οποίων τα 950 άνοιξαν την περίοδο της κρίσης 2010-2012), το ρεκόρ εκποίησης χρυσών λιρών έγινε το 2007, όταν οι Ελληνες πούλησαν 368.631 λίρες, εκτιμώμενης αξίας τότε 44,2 εκατ. ευρώ. Το 2010 η εκτιμώμενη αξία των ρευστοποιήσεων έφτασε τα 51,9 εκατ. ευρώ και στη διάρκεια της 5ετίας 2007-2011 οι εκτιμώμενες ρευστοποιήσεις λιρών ανέρχονται σε 210 εκατ. ευρώ, αφορώντας το 37,5% του γενικού συνόλου των τελευταίων 24 ετών.

Business as usual θεωρείται το γεγονός ότι οι πωλητές χρυσών λιρών είναι περισσότεροι -και μάλιστα κατά πολύ- από τους αγοραστές. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι μόνο μία φορά από το 2002 ως σήμερα, το 2011, οι αγοραστές ήταν περισσότεροι από τους πωλητές, αγοράζοντας από την ΤτΕ 146.867 λίρες, 24.181 περισσότερες από αυτές που πουλήθηκαν, επιβεβαιώνοντας και τις εκτιμήσεις των στελεχών της Τράπεζας Πειραιώς, σύμφωνα με τις οποίες κάθε χρόνο στην Ελλάδα πωλούνται και αγοράζονται περίπου 200.000 χρυσές λίρες, καθώς οι Ελληνες, σε έναν μεγάλο βαθμό, συνεχίζουν να τις χρησιμοποιούν ως ασφάλεια ή, ακόμα περισσότερο, ως επενδυτικό asset. Και εδώ είναι μάλλον το ζουμί:

Η ίδια εικόνα επικρατεί και φέτος, με τους κατόχους χρυσών λιρών να προσπαθούν να τους βγει… λίρα 100, δηλαδή να αποκομίσουν κέρδος από τα ράλι της τιμής της. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι έγιναν συναλλαγές ύψους 25 εκατ. ευρώ φέτος στην ΤτΕ (πάντα σε ό,τι αφορά χρυσές λίρες), εκ των οποίων τα 21 εκατομμύρια ήταν πωλήσεις και μόλις τα 4 οι αγορασμένες χρυσές λίρες. Σε πραγματικούς αριθμούς, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, τα τρία φετινά τρίμηνα αγοράστηκαν 5.399 χρυσές λίρες Αγγλίας και πουλήθηκαν 32.002. Ομοίως πέρυσι, σε όλη τη διάρκεια του έτους, απέναντι στους 7.182 που αγόρασαν, ήταν οι 48.328 που πούλησαν χρυσές λίρες. Αναλύοντας τα στοιχεία της ΤτΕ, προκύπτει ότι στο 9μηνο του τρέχοντος έτους πουλήθηκαν 0,256 τόνοι χρυσών λιρών και αγοράστηκαν μόλις 43,9 κιλά.

Το «χρυσό» spread

Την έκρηξη της τιμής του χρυσού θέλησαν να εκμεταλλευτούν, ρευστοποιώντας τα κέρδη τους μέσα από πωλήσεις των λιρών που διακατείχαν και αρκετοί πελάτες της Τράπεζας Πειραιώς. Και αυτή η τράπεζα καταγράφει αντιστροφή της ζήτησης για αγορές και ισχυρή τάση για πωλήσεις, με στόχο να επωφεληθούν από το ράλι της τιμής, με τον συνολικό όγκο συναλλαγών να αποτελεί πωλήσεις κατά 60% και αγορές κατά 40%. Γιατί συμβαίνει αυτό, λοιπόν;

Στην Ελλάδα, τουλάχιστον, λόγω του spread. Σε απλά ελληνικά, η ΤτΕ αγοράζει τις χρυσές λίρες σε τιμή χαμηλότερη (κατά 17%, παλιότερα ήταν 20%) από αυτή που τις πουλάει. Σε ακόμα πιο απλά ελληνικά, εάν αγοράσουμε σήμερα μια χρυσή λίρα, θα πρέπει να πληρώσουμε 951,53 ευρώ και, αν προκύψει λ.χ. μια ανάγκη και πρέπει να την πουλήσουμε άμεσα, θα τη δώσουμε για 812,13 ευρώ.

Η χρυσή λίρα δεν κάνει για τους ανυπόμονους, αλλά αποτελεί ένα μακροχρόνιο επενδυτικό μέσο, όσο και κυρίως μέσο αποθήκευσης περιουσίας.

Επιπλέον, όπως συμβαίνει και με αντίστοιχες κεντρικές τράπεζες του εξωτερικού, το spread αυτό αποθαρρύνει φαινόμενα αρμπιτράζ, αφού οι «σορτάκηδες» θα πρέπει να περιμένουν να ξεπεραστεί αυτό το κενό ύψους 17% πριν αρχίσουν να γράφουν κέρδη, αλλά και μεγιστοποιεί τα κέρδη του Δημοσίου.

Ράλι 40%-45% φέτος

Αυτό το spread, πάντως, αποτελεί μεγάλο χάντικαπ για έναν ιδιώτη που θέλει να ασχοληθεί με τη χρυσή λίρα, καθώς για να αποκομίσει κέρδος θα πρέπει αυτή να ανεβάσει κατά 17% την αξία της. Αυτό βέβαια όσο ρίσκο και βουνό κι αν φαίνεται, στην πράξη αποδεικνύεται… παιχνιδάκι αν δούμε τους αριθμούς, οι οποίοι μας δείχνουν ότι η ευκαιρία που περιμένουν οι επενδυτές (ή και απλά κάτοχοι) για να βουτήξουν το δάχτυλο στο μέλι της υπεραξίας είναι εδώ.

Το τρέχον έτος, για παράδειγμα, η χρυσή λίρα έχει κάνει ένα ράλι ύψους 40%-45% στην αξία της, γεγονός που εξηγεί τις έντονες ρευστοποιήσεις καθώς όλοι θέλουν να πάρουν μέρος στο πάρτυ. Ποιος θα προτιμήσει να κρατήσει το περιουσιακό του στοιχείο όταν θα βλέπει την αξία του να έχει εκτοξευθεί παραπάνω από 40% χωρίς να είναι σίγουρος ότι αυτή η πορεία θα συνεχιστεί;

Σκεφτείτε ότι περίπου τέτοιες μέρες το 2005 (στις 18 Νοεμβρίου για την ακρίβεια) η χρυσή λίρα έσπαγε το ορόσημο των 100 ευρώ και θα χρειαζόταν 4 χρόνια, μέχρι το 2009, για να φτάσει τα 200, το 2011 τα 300, το 2020 τα 400 και το 2022 τα 500. Τα 600 ευρώ τα ξεπέρασε μόλις τον Απρίλιο του 2025, συνεχίζοντας την ξέφρενη ανοδική της πορεία στα 800 τον περασμένο Σεπτέμβριο. Αραγε, ως το τέλος του έτους θα ξεπεράσει τα 1.000 ευρώ;

Σε κάθε περίπτωση, η τιμή του χρυσού που έχει εκτιναχθεί κατά 55% στη διάρκεια του τρέχοντος έτους, φτάνοντας τα 4.145 δολάρια ανά ουγγιά, ευνοεί την τοποθέτηση σε λίρες από το πολύτιμο μέταλλο. Οχι μόνο επειδή… γυαλίζει, αλλά και επειδή η θεμελιώδης αρχή του ότι είναι άφθαρτο γίνεται ανάρπαστο από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, ιδιαίτερα απέναντι στο χάρτινο χρήμα.

Οι κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο πυροδοτούν αυτό το ράλι της χρυσής λίρας αγοράζοντας μανιωδώς χρυσό, που είναι το σημαντικότερο safe haven asset, δηλαδή ασφαλές καταφύγιο σε περιόδους ταραγμένες, όπου όλοι μιλούν για πολέμους ή επεκτάσεις των συρράξεων που είναι σε εξέλιξη και υπάρχει μια γενικότερη γεωπολιτική και οικονομική ένταση διεθνώς.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας ηγείται αυτού του ράλι όχι από φόβο, όσο με στόχο την αποδυνάμωση του κυρίαρχου νομίσματος στις αγορές, αυτού της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου, του δολαρίου. Καθώς φαίνεται, όμως, ανεξάρτητα από το τι θα καταφέρει η Κίνα, το αστραφτερό και άφθαρτο μέταλλο που λάτρεψαν οι βασιλιάδες συνεχίζει να υπερέχει απέναντι στο χάρτινο χρήμα, το οποίο, όπως και να το κάνουμε, διαβρώνεται ασταμάτητα…

Από την εποχή της Κατοχής και του Εμφυλίου

Η Ελλάδα έχει γνωρίσει ιστορικές εξάρσεις στην αγορά χρυσών λιρών το 1946-47, όταν αγοράστηκαν 2,5 εκατ. λίρες και το 1964-65, όταν αγοράστηκαν 3,7 εκατ. λίρες. Εδώ αξίζει να σταθούμε. Η έξαρση στην αγορά χρυσών λιρών αμέσως μετά την Κατοχή οφείλεται στο πρόγραμμα της ΤτΕ για επαναγορά των λιρών που είχαν ουσιαστικά αντικαταστήσει το νόμισμα στη διάρκεια των εφιαλτικών ετών και την είσοδο της χώρας σε νέα αστάθεια (Εμφύλιος). Και η εποχή αυτή ουσιαστικά αποτελεί τον λόγο της… αγάπης ή, καλύτερα, της εμμονής που έχουν οι Ελληνες με τη χρυσή λίρα.

Διότι την περίοδο της Κατοχής η Μεγάλη Βρετανία διέθεσε -συχνά ρίχνοντάς τες με αεροπλάνα- εκατομμύρια χρυσές λίρες για να χρηματοδοτήσει και να ενισχύσει το Αντάρτικο. Το πόσες δεν γνωρίζουμε σίγουρα, καθώς η βρετανική υπηρεσία Special Operations Executive στο Κάιρο είχε υπολογίσει ότι είχε διαθέσει 1,2 εκατ., η ΤτΕ 2 εκατ., ενώ άλλες πηγές ανέβαζαν το νούμερο από 3 εκατ. έως 30 εκατ. λίρες!

Ιστορίες για τενεκέδες

Τι σχέση έχουν όλα αυτά με τη σημερινή χρυσή λίρα; «Βρήκα λίρες, τι κάνω;», «πόσο ζυγίζει ένας τενεκές με λίρες;» και «πού πέταξαν χρυσές λίρες οι Αγγλοι;» είναι κάποια από τα πιο δημοφιλή ερωτήματα στο ψαχτήρι της Google σήμερα. Απ’ άκρη σ’ άκρη η Ελλάδα σκάβεται λόγω… πληροφοριών ότι υπάρχουν κρυμμένες χρυσές λίρες από την εποχή της Κατοχής.

Και αυτό γιατί μεγάλο ποσοστό των λιρών που έστειλαν οι Αγγλοι στην Ελλάδα χάθηκε. Υπάρχουν τεκμηριωμένα περιστατικά λανθασμένων ρίψεων (π.χ. φορτία που προορίζονταν για τον Ναπολέοντα Ζέρβα και έπεσαν σε άλλη πλευρά της Πίνδου), αλλά και πολλές προφορικές ιστορίες για «βαρελάκια» με 4.000-5.000 λίρες που θάφτηκαν πρόχειρα για να μην πέσουν στα χέρια Γερμανών ή άλλων ομάδων.

Αυτές οι ιστορίες είναι η πρώτη ύλη για το σημερινό «θησαυροθηρικό φολκλόρ»: σταυροί σε βράχους, σημάδια, παλιοί χάρτες με ρίψεις χρημάτων κ.λπ. Οι τοποθεσίες που αναφέρονται ξανά και ξανά είναι η Πίνδος, τα Μετέωρα και η ευρύτερη περιοχή των Τρικάλων, η Ρούμελη, ο Ταΰγετος και γενικά οι ορεινοί όγκοι όπου δρούσαν οι αντάρτες.

Κατά τα λοιπά, το μεγαλύτερο μέρος των λιρών δεν έμεινε θαμμένο σε κιβώτια, αλλά είτε ξοδεύτηκε σε μισθούς, τρόφιμα, όπλα και υπηρεσίες στην Κατοχή, είτε μπήκε στη μαύρη αγορά, είτε κατέληξε σε χέρια αγροτών, εμπόρων, μεσαζόντων και αξιωματούχων.

Από εκεί πολλές λίρες πέρασαν μεταπολεμικά ως οικογενειακός θησαυρός (σπίτια με λίρες κρυμμένες σε κάσες πορτών, πατώματα, ταβάνια κ.λπ.) -τέτοιες μαρτυρίες υπάρχουν άφθονες-, ενώ άλλες πουλήθηκαν στην ΤτΕ ή στην αγορά. Και κάποιες απλώς επανεμφανίζονται μέχρι σήμερα στις αγοραπωλησίες ως «λίρες Κατοχής», χωρίς κανείς να μπορεί πια να τις διακρίνει από τις υπόλοιπες.

Οπως και να έχει, όλες αυτές οι ιστορίες κάνουν τις λίρες δημοφιλείς και ουσιαστικά λειτουργούν ως διαφήμιση -έστω, ιδιότυπη- ωθώντας ένα κομμάτι των επενδυτών (περίπου το 2%) να ασχολείται μαζί τους.

10 μύθοι και αλήθειες

1/ Αλήθεια: Σχεδόν όλες οι λίρες από το 1817 και μετά έχουν ίδιο χρυσό

Ανεξάρτητα αν γράφουν Victoria, George V, Elizabeth II ή Charles III, η λίρα έχει πάντα περίπου 7,32 g καθαρό χρυσό 22K. Δεν υπάρχει «μαγική», πιο καθαρή παλιά λίρα – ο κανόνας είναι σταθερός δύο αιώνες.

2/ Μύθος: «Οι παλιές λίρες είναι πάντα καλύτερη επένδυση από τις καινούριες»

Στην πράξη, οι περισσότερες παλιές λίρες (όχι σπάνιες χρονολογίες) αγοράζονται/πωλούνται περίπου στην τιμή του χρυσού, όπως και οι καινούριες. Μόνο λίγες με μικρή κοπή, σπάνιο mint mark ή ιστορική σημασία παίρνουν σημαντικό premium λόγω συλλεκτικότητας.

3/ Μύθος: «Ο,τι είναι πριν το 1932 είναι συλλεκτικό διαμάντι»

Το 1932 όντως είναι τελευταία χρονιά κανονικής κυκλοφορίας sovereign ως νόμισμα, αλλά αυτό από μόνο του δεν κάνει όλες τις παλιές λίρες σπάνιες. Πολλές χρονολογίες έχουν βγει σε εκατομμύρια κομμάτια – η αξία τους παραμένει κυρίως «χρυσός + ένα μικρό premium», εκτός αν ανήκουν σε συγκεκριμένες σπάνιες ημερομηνίες/νομισματοκοπεία.

4/ Αλήθεια: Το χρώμα (κόκκινη/κίτρινη) δεν δείχνει αν είναι γνήσια

Ενας ελληνικός μύθος λέει ότι οι πιο «κόκκινες» λίρες είναι ψεύτικες. Στην πραγματικότητα το χρώμα αλλάζει ανάλογα με το μείγμα χαλκού/άλλων μετάλλων στο κράμα και την εποχή: κάποιες παλαιότερες έχουν λίγο περισσότερο ασήμι και φαίνονται πιο «κίτρινες». Και οι δύο, όταν μιλάμε για κανονικές κοπές, είναι εξίσου γνήσιες.

5/ Μύθος: «Οι περισσότερες λίρες στο εμπόριο είναι ελαφριές, δεν έχουν όλο τον χρυσό»

Ο τυπικός sovereign έχει αυστηρά πρότυπα βάρους· ιστορικά η Τράπεζα της Αγγλίας μάζευε τα «ελαφριά» νομίσματα, τα έλιωνε και τα ξανάκοβε ακριβώς για να διατηρηθεί η φήμη του νομίσματος. Σήμερα σε σοβαρά κανάλια (τράπεζες, μεγάλοι dealers) τυχόν φύρα είναι συνήθως από φθορά, όχι από έλλειψη χρυσού στην αρχική κοπή.

6/ Αλήθεια: Η λίρα είναι από τα πιο εύκολα νομίσματα για έλεγχο γνησιότητας

Επειδή έχει απόλυτα συγκεκριμένα βάρος (≈7,99 g), διάμετρο (≈22 mm) και πάχος (≈1,52 mm), ένας στοιχειώδης έλεγχος ζυγαριάς + παχύμετρου + μαγνήτη βγάζει σχεδόν όλες τις απομιμήσεις εκτός παιχνιδιού. Γι’ αυτό και πολλοί σοβαροί οίκοι στην Ελλάδα τονίζουν αυτές τις διαστάσεις ως «garantia» αυθεντικότητας.

7/ Μύθος: «Το κράτος ξέρει πόσες λίρες υπάρχουν στην Ελλάδα»

Οι επίσημες αρχές (Τράπεζα της Ελλάδος + Πειραιώς) ξέρουν μόνο πόσες λίρες περνάνε από τα γκισέ. Εκτιμούν γύρω στις 200.000 λίρες τον χρόνο σε επίσημες συναλλαγές, αλλά παραδέχονται ότι η «γκρίζα αγορά» και αυτές που είναι στα σπίτια δεν μπορούν να απογραφούν αξιόπιστα.

8/ Αλήθεια: Στην Κατοχή η λίρα λειτουργούσε ως δεύτερο νόμισμα στην Ελλάδα

Σε μελέτες για την ελληνική υπερπληθωριστική περίοδο, αναφέρεται ότι οι Ελληνες στράφηκαν μαζικά σε χρυσές λίρες υποκαθιστώντας τη δραχμή. Ακόμη και οι καταστροφές από τους Γερμανούς αποτιμώνταν από τους ίδιους τους Ελληνες σε sovereigns – ήταν το μόνο «μέτρο αξίας» που εμπιστεύονταν.

9/ Μύθος: «Η λίρα είναι παλιομοδίτικη, πλέον μόνο οι ράβδοι έχουν νόημα»

Στην πραγματικότητα, διεθνώς η λίρα συγκαταλέγεται στα δημοφιλέστερα επενδυτικά νομίσματα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο ειδικά είναι κλασική επιλογή μικροεπενδυτών γιατί συνδυάζει «σπαστό» μέγεθος (περίπου 1/4 oz) με φορολογικά πλεονεκτήματα (CGT-exempt).

10/ Αλήθεια + Μύθος μαζί: «Η λίρα είναι “εγγύηση”, δεν μπορείς να χάσεις»

Μακροπρόθεσμα η λίρα ακολουθεί την πορεία του χρυσού, ο οποίος ιστορικά έχει διατηρήσει καλύτερα την αγοραστική του δύναμη σε σχέση με τα χαρτονομίσματα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν έχει διακυμάνσεις ή ότι δεν μπορείς να αγοράσεις σε peak και να δεις την τιμή να υποχωρεί για χρόνια. «Εγγύηση» δεν υπάρχει – υπάρχει απλώς ένα asset με εντελώς διαφορετικό προφίλ από τις καταθέσεις ή τα ομόλογα.

5+1 fun facts

1/ Το «περίεργο» βάρος 7,988 γρ. βγαίνει από μαθηματικό τύπο

Η λίρα δεν ζυγίζει τυχαία 7,988 γρ. – ορίστηκε να βγαίνουν 46,725 λίρες από ένα troy pound (12 troy ounces) χρυσού 22 καρατίων. Από αυτό προκύπτει το σύνολο 7,988 γρ., με περίπου 7,32 γρ. καθαρό χρυσό.

2/ Η διάμετρος και το πάχος έχουν επιλεγεί ως «αντι-κάλπικο αποτύπωμα»

Οι διαστάσεις (περίπου 22,05 mm διάμετρος και 1,52 mm πάχος) είναι απόλυτα τυποποιημένες από τον 19ο αιώνα ώστε να εντοπίζονται εύκολα φθαρμένα ή πλαστά νομίσματα.

3/ Επίσημα είναι απλώς… κέρμα του £1

Η λίρα έχει ονομαστική αξία £1 και είναι ακόμη νόμιμο χρήμα στο Ηνωμένο Βασίλειο, παρότι η πραγματική της αξία είναι πολλαπλάσια λόγω του χρυσού. Αυτός ο συνδυασμός (legal tender και χρυσό περιεχόμενο) είναι και ο λόγος που οι λίρες είναι αφορολόγητες από capital gains tax για Βρετανούς φορολογικούς κατοίκους.

4/ Στην Ελλάδα της Κατοχής όλα κοστολογούνταν σε λίρες

Κατά την Κατοχή και την υπερπληθωριστική περίοδο, οι τιμές πολλών αγαθών, καθώς και οι αποζημιώσεις καταστροφών εκφράζονταν σε χρυσές λίρες αντί σε δραχμές. Υπάρχουν μαρτυρίες ότι η «πραγματική τιμή» ενός σπιτιού ή ενός χωραφιού υπολογιζόταν σε αριθμό sovereigns – και οι Ελληνες τις αποθήκευαν σε σπίτια, κήπους, πατώματα.

5/ Κάποιες λίρες πιάνουν τιμή supercar!

Ορισμένες υπερ-σπάνιες εκδόσεις (π.χ. η λίρα του 1953 με Ελισάβετ Β’ που δεν κυκλοφόρησε κανονικά) έχουν φτάσει σε δημοπρασίες να πουληθούν πάνω από £300.000-£400.000 το κομμάτι. Δηλαδή η αξία τους είναι χιλιάδες φορές πάνω από το βάρος τους σε χρυσό.

BONUS: Στα θεμέλια της Τραπέζης της Ελλάδος υπάρχει μία λίρα

Λίγοι το ξέρουν, αλλά για συμβολικούς λόγους και για γούρι, όταν χτιζόταν το κτίριο στο οποίο μέχρι σήμερα στεγάζεται η Τράπεζα της Ελλάδος, στα θεμέλια τοποθετήθηκε μία χρυσή λίρα. Οπως φαντάζεται κανείς, εκεί παραμένει και εκεί θα παραμείνει.

Πηγή: protothema.gr