Δασμοί Τραμπ: Κινεζικοί «μετασεισμοί» και απώλειες 4 τρισ. στις αμερικανικές μετοχές – Τι βλέπουν οι αναλυτές για το ευρώ

Η μεγαλύτερη εμπορική αντιπαράθεση των τελευταίων δεκαετιών κλιμακώνεται, καθώς η Κίνα ανακοίνωσε ότι θα επιβάλει δασμούς 34% σε όλα τα εισαγόμενα αμερικανικά προϊόντα

Σε έναν αναπάντεχο κερδισμένο της προσπάθειας του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αναμορφώσει το διεθνές εμπόριο και την παγκόσμια οικονομική τάξη πραγμάτων εξελίσσεται το ευρώ.

Οι διεθνείς χρηματαγορές κατέγραψαν νέα μεγάλη πτώση την Παρασκευή, καθώς η Κίνα απάντησε με νέους δασμούς 34% σε αμερικανικά προϊόντα, επιτείνοντας την ανησυχία για έναν παρατεταμένο εμπορικό πόλεμο με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο δείκτης Nasdaq οδεύει προς «bear market», ενώ ο πανευρωπαϊκός δείκτης STOXX 600 βρίσκεται σε «φάση διόρθωσης», καθώς η ανησυχία για παγκόσμια ύφεση εντείνεται. Οι μετοχές των τραπεζών δέχθηκαν ισχυρές πιέσεις, ενώ κατακόρυφη ήταν η πτώση και στις τιμές του πετρελαίου.

Μετά την ανακοίνωση των δασμών από τον Ντόναλντ Τραμπ το βράδυ της Τετάρτης, οι αμερικανικές μετοχές έχουν χάσει πάνω από 4 τρισεκατομμύρια δολάρια σε αξία, σύμφωνα με στοιχεία του LSEG – μια απώλεια που ξεπερνά ακόμα και τη διήμερη πτώση 3,3 τρισ. του Μαρτίου 2020, κατά την έναρξη της πανδημίας.

Σφυροκόπημα σε μετοχές και εμπορεύματα

Ο Dow Jones υποχώρησε κατά 1.601 μονάδες (-3,96%), ο S&P 500 κατά 250,57 μονάδες (-4,64%) και ο Nasdaq κατά 787,62 μονάδες (-4,77%). Ο παγκόσμιος δείκτης MSCI κατέγραψε απώλειες 4,61%, ενώ ο STOXX Europe 600 έκλεισε με πτώση 5,1%, τη μεγαλύτερη ημερήσια από το 2020.

Οι μετοχές εταιρειών με έκθεση στην Κίνα επλήγησαν περισσότερο: η Apple υποχώρησε κατά 4,7%, η Nvidia κατά 7,6% και η Amazon κατά 5,1%. Στην Ιαπωνία, ο δείκτης Nikkei 225 σημείωσε πτώση 2,8% για δεύτερη συνεχή συνεδρίαση, ενώ η τιμή του αμερικανικού αργού μειώθηκε κατά 7,74% στα 61,77 δολάρια το βαρέλι. Το Brent υποχώρησε κατά 6,86%, στα 65,33 δολάρια.

Η Federal Reserve σε πίεση

Σε παρέμβασή του, ο πρόεδρος της Fed Τζερόμ Πάουελ χαρακτήρισε τους νέους δασμούς «μεγαλύτερους του αναμενόμενου», προειδοποιώντας για αυξημένο κίνδυνο πληθωρισμού και επιβράδυνσης της οικονομίας. Παρότι απέφυγε να προβλέψει ύφεση, παραδέχθηκε ότι οι ιδιώτες αναλυτές έχουν ήδη αρχίσει να αναθεωρούν τα μοντέλα τους.

Οι δασμοί Τραμπ είναι «μεγαλύτεροι από αυτούς που αναμένονταν»

Η αγορά πλέον τιμολογεί συνολικές μειώσεις επιτοκίων ύψους 110 μονάδων βάσης από τη Fed μέχρι το τέλος του 2025 – από 75 μονάδες που εκτιμούσε πριν μία εβδομάδα. Αντίστοιχες εκτιμήσεις διαμορφώνονται και για την Τράπεζα της Αγγλίας και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Ο πρόεδρος Τραμπ, από την πλευρά του, επέμεινε πως η Fed πρέπει να δράσει άμεσα: «Αυτή θα ήταν η τέλεια στιγμή για τον πρόεδρο της Fed, Τζερόμ Πάουελ, να μειώσει τα επιτόκια. Πάντα “καθυστερεί”, αλλά τώρα μπορούσε να αλλάξει την εικόνα του και μάλιστα γρήγορα. Κόψε τα επιτόκια, Τζερόμ, και σταμάτησε τα πολιτικά παιχνίδια!», έγραψε στο Truth Social.

Αναζήτηση ασφαλών καταφυγίων

Ενόψει της αβεβαιότητας, οι επενδυτές στράφηκαν στα κρατικά ομόλογα. Η απόδοση του 10ετούς αμερικανικού τίτλου υποχώρησε στις 3,86% –το χαμηλότερο επίπεδο εξαμήνου– και τελικά διαμορφώθηκε στο 3,933%.

Η απόδοση του 10ετούς γερμανικού bund έπεσε έως και 17 μονάδες βάσης κατά τη διάρκεια της ημέρας. Το δολάριο ανέκαμψε έναντι του ευρώ και του γεν μετά τα ισχυρότερα του αναμενόμενου στοιχεία για την απασχόληση στις ΗΠΑ. Ο δείκτης του δολαρίου ενισχύθηκε κατά 0,7%, ενώ το ευρώ υποχώρησε στα 1,0979 δολάρια.

Το δολάριο ενισχύθηκε ελαφρώς έναντι του γεν, στα 146,18.

«Πολλοί επενδυτές με τους οποίους μίλησα λένε ότι σε αυτό το περιβάλλον, απλώς κρατούν μετρητά και περιμένουν», σχολίασε ο Ρικ Μέκλερ της Cherry Lane Investments.

Η (αναμενόμενη) απάντηση της Κίνας

Με την επιβολή πρόσθετων δασμών 34% σε αμερικανικά προϊόντα και περιορισμών στις εξαγωγές σπανίων γαιών, η Κίνα απάντησε στις εμπορικές κυρώσεις του Τραμπ, κλιμακώνοντας τον παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο και εντείνοντας τους φόβους για ύφεση.

Στο πλαίσιο της αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη, το Πεκίνο ανακοίνωσε επίσης ότι προσθέτει 11 αμερικανικές οντότητες στη «λίστα μη αξιόπιστων εταιρειών» – μια κίνηση που επιτρέπει την επιβολή κυρώσεων σε ξένες εταιρείες, μεταξύ των οποίων και όσες σχετίζονται με πωλήσεις όπλων στην Ταϊβάν.

Η JPMorgan εκτιμά την πιθανότητα παγκόσμιας ύφεσης στο 60% (από 40%).

Ο Τραμπ αρνείται να αλλάξει πορεία, δηλώνοντας ότι οι δασμοί είναι «το ισχυρότερο εργαλείο» για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την άρση εμπορικών φραγμών εις βάρος των ΗΠΑ.

Αντιθέτως, χαρακτήρισε την αντίδραση του Πεκίνου «πανικόβλητη» και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο συμφωνίας για το TikTok, εφόσον η Κίνα δεχτεί να εγκρίνει την πώληση της πλατφόρμας σε αμερικανική εταιρεία.

Διεθνείς αντιδράσεις και ρήγματα στην Ε.Ε.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση εμφανίζεται διχασμένη ως προς την απάντηση που πρέπει να δώσει. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κάλεσε τις εταιρείες να παγώσουν τις επενδύσεις τους στις ΗΠΑ, ενώ ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, Ερίκ Λομπάρ, προειδοποίησε ότι τα αντίποινα μπορεί να πλήξουν και τους Ευρωπαίους καταναλωτές.

Ο επίτροπος Εμπορίου της Ε.Ε. Μάρος Σέφτσοβιτς δήλωσε ότι θα επικοινωνήσει με Αμερικανούς αξιωματούχους, επισημαίνοντας: «Δεν θα αντιδράσουμε παρορμητικά. Θέλουμε να δώσουμε στις διαπραγματεύσεις κάθε πιθανότητα επιτυχίας».

Στον Καναδά, η απασχόληση μειώθηκε για πρώτη φορά από το 2022, λόγω της αβεβαιότητας για τους δασμούς, ενώ στην Ιαπωνία, ο πρωθυπουργός Σιγκερού Ισίμπα έκανε λόγο για «εθνική κρίση» έπειτα από βουτιά στις τραπεζικές μετοχές που οδήγησε το χρηματιστήριο του Τόκιο στη χειρότερη εβδομάδα των τελευταίων ετών.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο επιχείρησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, λέγοντας από τις Βρυξέλλες ότι οι αγορές δεν καταρρέουν αλλά αντιδρούν σε μια «δραματική αλλαγή στο παγκόσμιο εμπόριο». «Οι αγορές θα προσαρμοστούν», επέμεινε χαρακτηριστικά.

Το ευρώ

Το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα εκτινάχθηκε αυτή την εβδομάδα στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων έξι μηνών έναντι του δολαρίου, ενώ την Πέμπτη σημείωσε τη μεγαλύτερη ενδοσυνεδριακή του άνοδο από το 2015, αφότου ο Τραμπ ανακοίνωσε πιο επιθετικούς από ό,τι αναμενόταν δασμούς. Το ευρώ σημείωσε ράλι έως και 2,7% την Πέμπτη, πριν να κλείσει τη συνεδρίαση με άνοδο 1,8%.

Οι αναλυτές της Citigroup αναβάθμισαν τις προβλέψεις τους για το ευρώ, ενώ τα options μαρτυρούν ότι οι traders έγιναν θετικοί απέναντι στο κοινό νόμισμα, σε ορίζοντα ενός έτους, για πρώτη φορά εδώ και τέσσερα χρόνια.

Πρόκειται για μια πλήρη ανατροπή του σκηνικού σε σχέση με πριν από δύο μήνες, όταν πολλοί προέβλεπαν ότι το ευρώ θα έπεφτε στα επίπεδα της απόλυτης ισοτιμίας του ένα προς ένα με το δολάριο, καθώς οι δασμοί θα ανάγκαζαν την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να μειώσει τα επιτόκια πιο επιθετικά.

Τώρα, οι επενδυτές ανησυχούν περισσότερο ότι οι πολιτικές του Τραμπ θα βλάψουν την οικονομία των ΗΠΑ και θα αντιστρέψουν τις σημαντικές εισροές που σημειώθηκαν στις αμερικανικές επενδύσεις τα τελευταία χρόνια.

«Το ευρώ θα είναι, πιθανότατα, ένας από τους σημαντικότερους κερδισμένους από την επιβράδυνση ή την αντιστροφή αυτών των εισροών, λόγω της συμμετοχής σε αυτές επενδυτών της Ευρωζώνης», είπε στο Bloomberg ο Dominic Bunning, στρατηγικός αναλυτής της Nomura, εκτιμώντας ότι υπάρχει «περιθώριο για μια διαρθρωτική αναπροσαρμογή» που θα ωφελήσει το κοινό νόμισμα.

Μέχρι στιγμής, οι δασμοί του Τραμπ έχουν πλήξει περισσότερο τις αμερικανικές αγορές, ενώ έχουν ανατρέψει και τον κανόνα που θέλει το δολάριο να αποτελεί ένα ελκυστικό ασφαλές καταφύγιο σε εποχές αναταραχών.

Ενας από τους λόγους είναι η ανατροπή των προσδοκιών για τις μειώσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ και τη Federal Reserve. «Ενας αυξανόμενος κίνδυνος ύφεσης στις ΗΠΑ θα αναγκάσει τη Fed να χαλαρώσει πιο επιθετικά τη νομισματική της πολιτική και το δολάριο παραμένει περίπου 15% υπερτιμημένο με βάση τα μοντέλα μας», λέει ο Luca Paolini, στρατηγικός αναλυτής της Pictet Asset Management.

Ομως η τύχη του ευρώ είχε αρχίσει να αλλάζει από τον περασμένο μήνα, όταν η Γερμανία αποφάσισε να αυξήσει τις δαπάνες της για άμυνα και υποδομές, πυροδοτώντας προσδοκίες ότι η δραστηριότητα αυτή θα στηρίξει την ευρωπαϊκή οικονομία μπροστά στο κόστος των δασμών.

Ασφαλώς, η γρήγορη άνοδος του ευρώ αφήνει πολλούς να περιμένουν μια διόρθωση. Επίσης, υπάρχουν ανησυχίες για το πόσο αποτελεσματικοί θα είναι οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στην προσπάθειά τους να προστατεύσουν την οικονομία της περιοχής, με δεδομένες τις γνωστές διχογνωμίες και τις δυσκολίες στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Ακόμη κι αν η Ευρώπη, όμως, τραυλίζει στην απάντησή της, η αξιοπιστία της διαδικασίας λήψης αποφάσεων των ΗΠΑ βρίσκεται επίσης υπό αμφισβήτηση. Ο μαθηματικός τύπος τον οποίο χρησιμοποίησε ο Τραμπ για τον υπολογισμό των δασμών εξέπληξε τους οικονομολόγους και αμφισβητήθηκε ευρέως. Οι αναλυτές της Deutsche Bank προειδοποίησαν για μια κρίση εμπιστοσύνης στο δολάριο.

«Αυτή είναι μια ευκαιρία που παρουσιάζεται μια φορά τη δεκαετία για μια ανάκαμψη του ευρώ», είπε η Meera Chandan, αναλύτρια της JP Morgan στο Bloomberg. «Μόλις οι αυξημένες δημοσιονομικές δαπάνες αρχίσουν να φαίνονται στους αριθμούς της ανάπτυξης, κάτι που θα γίνει στο δεύτερο εξάμηνο, θα έχουμε δυνητικά μια χρονική περίοδο όπου η Ευρώπη θα μπορούσε να ξεπεράσει τις ΗΠΑ». Η αναλύτρια βλέπει το ευρώ μεταξύ των 1,14 και 1,16 δολαρίων μέχρι το τέλος του έτους.