Έφυγε από τη ζωή ο εμβληματικός πρόεδρος των ΗΠΑ Τζίμι Κάρτερ

Ήταν 100 χρονών

Ο Τζίμι Κάρτερ, ο 39ος πρόεδρος των ΗΠΑ, μεσολαβητής της ειρήνης στη Μέση Ανατολή στην εποχή του και ακούραστος υπέρμαχος της παγκόσμιας υγείας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πέθανε, όπως ανακοινώθηκε την Κυριακή. Ήταν 100 ετών.

Την τραγική είδηση του θανάτου του επιβεβαίωσε ο γιος του Τζέιμς Ε. Κάρτερ ΙΙΙ, γνωστός ως Τσιπ, χωρίς, ωστόσο, να διευκρινίζει τα αίτια του θανάτου του. Ο Τζίμι Κάρτερ, ο οποίος εξελέγη πρόεδρος το 1976 πέθανε χθες, Κυριακή (29.12.24) στο σπίτι του στο Πλέινς της Τζόρτζια, σύμφωνα με τον γιο του. Ήταν 100 ετών και ο γηραιότερος εν ζωή πρόεδρος των ΗΠΑ όλων των εποχών.

Τον Φεβρουάριο του 2023, έπειτα από αλλεπάλληλες νοσηλείες, το Ίδρυμα Κάρτερ ανακοίνωσε ότι ο πρώην πρόεδρος είχε αποφασίσει να μην συνεχίσει τις θεραπείες στις οποίες υποβαλλόταν και να επιστρέψει στο σπίτι του, όπου θα λάμβανε μόνο ανακουφιστική θεραπεία.

Ο Τζίμι Κάρτερ (James Earl Carter, Jr.), 39ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, γεννήθηκε την 1η Οκτωβρίου 1924 στη μικρή αγροτική πόλη Plains της Τζόρτζια και μεγάλωσε στην κοντινή κοινότητα Archery. Ο πατέρας του, Τζέιμς Ερλ Κάρτερ, ο πρεσβύτερος, ήταν αγρότης και επιχειρηματίας- η μητέρα του, Λίλιαν Γκόρντι Κάρτερ, ήταν νοσοκόμα. Σπούδασε στο δημόσιο σχολείο του Plains, φοίτησε στο Georgia Southwestern College και στο Georgia Institute of Technology και έλαβε πτυχίο από τη Ναυτική Ακαδημία των Ηνωμένων Πολιτειών το 1946.

Στο Πολεμικό Ναυτικό υπηρετούσε σε υποβρύχια, τόσο στον Ατλαντικό όσο και στον Ειρηνικό στόλο και έφθασε στο βαθμό του υποπλοιάρχου. Επιλέχθηκε από τον ναύαρχο Hyman Rickover για το πρόγραμμα πυρηνικών υποβρυχίων και τοποθετήθηκε στο Schenectady της Νέας Υόρκης, όπου έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Union College στην τεχνολογία αντιδραστήρων και την πυρηνική φυσική και υπηρέτησε ως ανώτερος αξιωματικός του πληρώματος πριν από τον παροπλισμό του Seawolf, του δεύτερου πυρηνικού υποβρυχίου.

Στις 7 Ιουλίου 1946 παντρεύτηκε τη Rosalynn Smith από το Plains. Όταν ο πατέρας του πέθανε το 1953, παραιτήθηκε από το ναυτικό του αξίωμα και επέστρεψε με την οικογένειά του στη Τζόρτζια. Ανέλαβε τα αγροκτήματα Carter και μαζί με τη Rosalynn διατηρούσαν την Carter’s Warehouse, μία εταιρεία γενικής χρήσης σπόρων και γεωργικών εφοδίων στο Plains. Γρήγορα έγινε ηγέτης της κοινότητας, συμμετέχοντας σε νομαρχιακά συμβούλια που επέβλεπαν την εκπαίδευση, την αρχή του νοσοκομείου και τη βιβλιοθήκη.

Το 1962 κέρδισε την εκλογή του στη Γερουσία της Τζόρτζια. Έχασε την πρώτη του εκστρατεία για την εκλογή κυβερνήτη το 1966, αλλά κέρδισε τις επόμενες εκλογές και έγινε ο 76ος κυβερνήτης της Τζόρτζια στις 12 Ιανουαρίου 1971.

Κέρδισε το χρίσμα του κόμματός του από την πρώτη ψηφοφορία στο Εθνικό Συνέδριο των Δημοκρατικών το 1976 και εξελέγη πρόεδρος στις 2 Νοεμβρίου 1976. Ο Τζίμι Κάρτερ υπηρέτησε ως πρόεδρος από τις 20 Ιανουαρίου 1977 έως τις 20 Ιανουαρίου 1981.

Η διώρυγα του Παναμά και η ειρήνη Αιγύπτου – Ισραήλ

Σημαντικά επιτεύγματα της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησής του ήταν οι συνθήκες για τη διώρυγα του Παναμά, οι συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ, η συνθήκη ειρήνης μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ, η συνθήκη SALT II με τη Σοβιετική Ένωση και η εγκαθίδρυση διπλωματικών σχέσεων των ΗΠΑ με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Υπερασπίστηκε τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλο τον κόσμο.

Το 1982 έγινε διακεκριμένος καθηγητής του Πανεπιστημίου Emory στην Ατλάντα της Τζόρτζια και μαζί με τη Rosalynn Carter ίδρυσαν το The Carter Center. Το μη κομματικό και μη κερδοσκοπικό Κέντρο ασχολείται με εθνικά και διεθνή θέματα δημόσιας πολιτικής.

Ο Κάρτερ ήταν συγγραφέας 32 βιβλίων, πολλά από τα οποία βρίσκονται πλέον σε αναθεωρημένες εκδόσεις.

To 2002 τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης, τη στιγμή που οι ΗΠΑ προετοιμάζονταν για πόλεμο στο Ιράκ. Εκείνη τη χρονιά ο Κάρτερ πραγματοποίησε επίσης μία επίσκεψη-ορόσημο στην Κούβα.

Εθνικό πένθος στις ΗΠΑ την 9η Ιανουαρίου 

Την ερχόμενη Πέμπτη 9η Ιανουαρίου 2025 θα είναι ημέρα εθνικού πένθους στις ΗΠΑ για την απότιση φόρου τιμής στον Δημοκρατικό πρώην πρόεδρο Τζίμι Κάρτερ, ο οποίος απεβίωσε χθες Κυριακή σε ηλικία 100 ετών, ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος.

«Καλώ τον αμερικανικό λαό να συγκεντρωθεί εκείνη την ημέρα στους χώρους λατρείας του και να αποτίσει φόρο τιμής στην μνήμη του (πρώην) προέδρου Τζέιμς Ερλ Κάρτερ του νεότερου. Προσκαλώ κάθε άνθρωπο στον κόσμο που μοιράζεται τη θλίψη μας να ενωθεί μαζί μας» στις τελετές που θα γίνουν για αυτό, ανέφερε ο απερχόμενος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν σε εκτελεστικό διάταγμά του που αναρτήθηκε αργά το βράδυ χθες Κυριακή (τοπική ώρα) στον ιστότοπο του Λευκού Οίκου.

Ηγέτες κρατών για τον θάνατο του Τζίμι Κάρτερ

Πλήθος ηγετών, νυν και πρώην αλλά και αξιωματούχων, έσπευσαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να εκφράσουν τα συλλυπητηριά τους για τον θάνατο του πρώην Αμερικανού προέδρου Τζίμι Κάρτερ, που έφυγε χθες από την ζωή.

Κιρ Στάρμερ: Αφιέρωσε τη ζωή του στο έργο για την ειρήνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ απέτισε φόρο τιμής στη «δέσμευση υπέρ της ειρήνης» του Αμερικανού πρώην προέδρου Τζίμι Κάρτερ, «όλη του τη ζωή», και την προσφορά «δεκαετιών υπηρεσίας σε άλλους».

«Παρακινούμενος από την πίστη και τις βαθιές αξίες του, ο (πρώην) πρόεδρος Κάρτερ επανακαθόρισε την περίοδο μετά την προεδρία χάρη στην αξιοσημείωτη δέσμευσή του υπέρ της κοινωνικής δικαιοσύνης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα του και στο εξωτερικό», σημείωσε σε ανακοίνωσή του ο πρωθυπουργός των Εργατικών, ενώ από την πλευρά του ο βασιλιάς Κάρολος Γ΄ υπογράμμισε πως ο εκλιπών «αφιέρωσε τη ζωή του στο έργο για την ειρήνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα».

Νικολάς Μαδούρο: Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ ήταν άνθρωπος της ειρήνης και του διαλόγου
Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο απέτισε φόρο τιμής στον Αμερικανό πρώην πρόεδρο Τζίμι Κάρτερ, χαρακτηρίζοντας τον άνθρωπο «της ειρήνης και του διαλόγου» κι εκφράζοντας «τα πιο ειλικρινή συλλυπητήρια στην οικογένεια και στους φίλους του».

«Ο πρώην πρόεδρος Κάρτερ ήταν άνθρωπος με αποδεδειγμένη δέσμευση στην ειρήνη και τον διάλογο. Η συμβολή του σε παγκόσμια πολιτικά ζητήματα και η αφοσίωσή του στην ειρήνη αφήνουν ανεξίτηλο σημάδι στον κόσμο», ανέφερε ο κ. Μαδούρο.

Τζάστιν Τριντό : Ο πρώην πρόεδρος υπηρέτησε με αυταπάρνηση τις ΗΠΑ και τον κόσμο
Ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό απέτισε φόρο τιμής στον Αμερικανό πρώην πρόεδρο Τζίμι Κάρτερ, τονίζοντας πως «υπηρέτησε άλλους στην πατρίδα του και στον κόσμο ολόκληρο όλη του ζωή».«Η κληρονομιά του Τζίμι Κάρτερ είναι αυτή της συμπόνιας, της ευγένειας, της ενσυναίσθησης και της σκληρής δουλειάς. Υπηρέτησε άλλους στην πατρίδα του και σε όλο τον κόσμο όλη του τη ζωή — και λάτρευε να το κάνει. Ήταν πάντα γενναιόδωρος στις συμβουλές του σ’ εμένα», σημείωσε ο κ. Τριντό μέσω X.

Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ: «Eυγνωμοσύνη» για τις προσπάθειές του για τη βελτίωση των σχέσεων Κούβας-ΗΠΑ
Ο Κουβανός πρόεδρος Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ διαβεβαίωσε πως οι Κουβανοί θυμούνται με «ευγνωμοσύνη» τον Αμερικανό πρώην πρόεδρο Τζίμι Κάρτερ λόγω των προσπαθειών που κατέβαλε προκειμένου να υπάρξει «βελτίωση των σχέσεων» ανάμεσα στις δυο χώρες.

«Ο λαός μας θυμάται με ευγνωμοσύνη τις προσπάθειές του υπέρ της βελτίωσης των σχέσεων, τις επισκέψεις του στην Κούβα και τη δήλωσή του υπέρ της απελευθέρωσης των πέντε» κουβανών πρακτόρων που είχαν συλληφθεί το 1998 και καταδικαστεί για κατασκοπεία στις ΗΠΑ, εξήγησε ο κ. Ντίας-Κανέλ, πρώτος γραμματέας της κεντρικής επιτροπής του κομμουνιστικού κόμματος, μέσω X.

Χοσέ Ραούλ Μουλίνο: Το πέρασμά του από τον Λευκό Οίκο σημαδεύτηκε με τη μεταφορά του ελέγχου της διώρυγας σε παναμαϊκά χέρια

Ο πρόεδρος του Παναμά Χοσέ Ραούλ Μουλίνο εξήρε τον ρόλο του Αμερικανού πρώην προέδρου Τζίμι Κάρτερ, στην παράδοση στη χώρα του του ελέγχου της διώρυγας, που πρόσφατα ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ απείλησε να ανακτήσει.

Απευθύνοντας συλλυπητήρια στην «οικογένειά του, στον λαό και στην κυβέρνηση των ΗΠΑ», ο κ. Μουλίνο σημείωσε μέσω X ότι «το πέρασμά του από τον Λευκό Οίκο σημαδεύτηκε από περίπλοκες στιγμές, κρίσιμες για τον Παναμά καθώς διαπραγματεύτηκε τις συμφωνίες Τορίχος-Κάρτερ το 1977,μ με τις οποίες έγιναν πραγματικότητα η μεταφορά (του ελέγχου) της διώρυγας σε παναμαϊκά χέρια και η πλήρης εθνική κυριαρχία της χώρας μας».

Μπαράκ Ομπάμα: Ο εκλιπών ήταν αξιοσημείωτος άνθρωπος

Ο Δημοκρατικός πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα τόνισε, αποτίνοντας φόρο τιμής στον Τζίμι Κάρτερ, πως ο προκάτοχός του ήταν «αξιοσημείωτος άνθρωπος».

Ο πρώην πρόεδρος Κάρτερ «έμαθε σε όλους και όλες μας τι πάει να πει το να ζεις με χάρη, με αξιοπρέπεια, με δικαιοσύνη και υπηρετώντας» τους άλλους, ανέφερε μέσω Medium ο πρώτος μαύρος πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ (2009-2017).

ΠΟΥ – Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεέσους: Έσωσε αναρίθμητες ζωές

Ο Αμερικανός πρώην πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ, «έσωσε αναρίθμητες ζωές» με τη δράση του για την εξάλειψη ασθενειών, τόνισε ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεέσους.

Ο επικεφαλής του ΠΟΥ σημείωσε μέσω X ότι τον θλίβει η είδηση του θανάτου του Τζίμι Κάρτερ, που χαρακτήρισε «αληθινό ηγέτη που ενέπνευσε τόσους πολλούς».

«Η ακλόνητη δέσμευσή του υπέρ της ευημερίας των πολιτών των ΗΠΑ και του κόσμου ολόκληρου θα παραμείνει χαραγμένη στη μνήμη μας για πάντα», συνέχισε ο Δρ. Τέντρος.

«Το έργο του μέσω του Κέντρου Κάρτερ επέτρεψε να σωθούν αναρίθμητες ζωές και να πλησιάσουμε στην εξάλειψη πολλών παραμελημένων τροπικών ασθενειών».

«Ο ηγετικός ρόλος του (πρώην) πρόεδρου Κάρτερ ήταν αποφασιστικός στη διευκόλυνση των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων στη Μέση Ανατολή πριν από δεκαετίες, και υπενθυμίζει τι χρειάζεται περισσότερο από οτιδήποτε άλλο ο κόσμος μας σήμερα», έκρινε ο Δρ. Τέντρος.

«Αγαπητέ πρόεδρε Κάρτερ, θα μας λείψετε πολύ. Αναπαυθείτε εν ειρήνη», συμπλήρωσε.

Τζορτζ Μπους: Όσα κατάφερε ο εκλιπών θα εμπνέουν γενιές Αμερικανών

Ο Ρεπουμπλικάνος πρώην πρόεδρος Τζορτζ Ου. Μπους έκρινε χθες Κυριακή πως όσα πέτυχε ο Δημοκρατικός προκάτοχός του Τζίμι Κάρτερ, «θα εμπνέουν γενιές Αμερικανών».

Χαρακτηρίζοντας τον 39ο πρόεδρο των ΗΠΑ «άνδρα με βαθιές πεποιθήσεις» και «πιστό στην οικογένειά του, στην κοινότητά του και στην πατρίδα του», ο Ρεπουμπλικάνος ένοικος του Λευκού Οίκου από το 2001 ως το 2009 έκρινε πως «οι προσπάθειές του να αφήσει πίσω καλύτερο κόσμο δεν τέλειωσαν με την προεδρία του» από το 1977 ως το 1981.