Έντονη ανησυχία για τις εξελίξεις μεταξύ Τουρκίας- Λιβύης νότια της Κρήτης

Τι λένε οι ειδικοί

Την έντονη ανησυχία τους για την αναθέρμανση της συνεργασίας Τουρκίας– Λιβύης σε θέματα ερευνών και εξορύξεων υδρογονανθράκων εξέφρασαν δύο ειδικοί σε ζητήματα διεθνούς δικαίου, ο Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Πέτρος Λιάκουρας και ο Οθωμανολόγος και διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστημίου Δημήτρης Σταθακόπουλος, μιλώντας στο ΕΡΤNews.

Πέτρος Λιάκουρας: «Η Ελλάδα οφείλει να αντιδρά κάθε φορά που ενεργοποιείται το τουρκολιβυκό μνημόνιο»

Ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου Πέτρος Λιάκουρας επεσήμανε την ανάγκη συνεχούς εγρήγορσης από ελληνικής πλευράς, καθώς κάθε ενεργοποίηση του τουρκολιβυκού μνημονίου δημιουργεί τετελεσμένα: «Η Ελλάδα πρέπει να αντιδρά κάθε φορά που ενεργοποιείται το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Και σωστά έπραξε ο πρωθυπουργός που το έθεσε στα συμπεράσματα της Ε.Ε.»

Ο κ. Λιάκουρας ανέφερε τη νέα συνεργασία μεταξύ της λιβυκής εταιρείας Lockheed και της τουρκικής ΤΡΑΟ, λέγοντας πως πρόκειται για «αναβίωση της συμφωνίας του 2019», με στόχο την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, σε περιοχές που σχετίζονται άμεσα με την Κρήτη.

Παράλληλα, χαρακτήρισε ανησυχητική την πρόθεση της Λιβύης να αγνοήσει την ύπαρξη της Κρήτης στον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών: «Υπάρχει ένας περίεργος χάρτης που ακολουθεί τη λογική της Τουρκίας και αγνοεί πλήρως την Κρήτη. Η γραμμή της Λιβύης περνά λίγα μίλια νότια από την Κρήτη. Με προβληματίζει αν αυτή η γραμμή είναι οριστική ή προσωρινή».

Ειδική αναφορά έκανε στις ενεργειακές εταιρείες, τονίζοντας πως συχνά παρακάμπτουν τις κρατικές ενστάσεις: «Οι εταιρείες ξέρουν ότι το 2050 δεν θα τις αφορά πλέον η περιοχή. Θέλουν να προχωρήσουν τώρα, ανεξαρτήτως μικρών ή μεγάλων κρατικών ενστάσεων».

Κατέληξε λέγοντας ότι οι ίδιες οι εταιρείες είχαν συμβάλει σε επίλυση ζητημάτων, όπως μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ, αφήνοντας να εννοηθεί ότι ενδέχεται να επιδιώξουν ανάλογες «παρακάμψεις» και στη Μεσόγειο.

Δημήτρης Σταθακόπουλος: «Τα ντε φάκτο όργανα της Λιβύης παράγουν έννομα αποτελέσματα»

Από την πλευρά του, ο διδάκτωρ και νομικός Δημήτρης Σταθακόπουλος επικεντρώθηκε στη νομική ισχύ των ενεργειών της λιβυκής διοίκησης, ακόμη κι αν αυτή θεωρείται αμφισβητούμενη ή μη εκλεγμένη: «Το ότι μια κυβέρνηση είναι ντε φάκτο δεν σημαίνει ότι οι πράξεις της είναι αυτομάτως άκυρες. Έχουν έννομα αποτελέσματα – εκτός αν ακυρωθούν από συμβαλλόμενα μέρη ή πολίτες με έννομο συμφέρον».

Ειδική αναφορά έκανε στο ερώτημα ποιο διεθνές όργανο μπορεί να ακυρώσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο, σημειώνοντας: «Είναι το Δικαστήριο της Χάγης; Το Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας; Αρκούν οι δηλώσεις στον ΟΗΕ ή την Ε.Ε.; Πρέπει να δούμε το δια ταύτα».

Ο κ. Σταθακόπουλος υπογράμμισε πως η ελληνική ένσταση λειτουργεί στην πράξη, ειδικά όταν ξένα κράτη δεν αναγνωρίζουν την τουρκολιβυκή οριοθέτηση: «Το γαλλικό υπουργείο Ναυτιλίας, για παράδειγμα, ενημερώνει τα πλοία του ότι αναγνωρίζει μόνο την ελληνική ΑΟΖ στην περιοχή. Αυτή είναι η πιο δυνατή πρακτική απόδειξη» και κατέληξε με μια πολιτικο-νομική παρατήρηση, λέγοντας: «Η Ελλάδα συχνά λειτουργεί με το σύνδρομο του Ναυαρίνου: ‘είμαι εδώ, σώστε με’. Αντίθετα, η Τουρκία λέει ‘είμαι εδώ, κάνω και τη βρώμικη δουλειά, υπολογίστε με’».