Έρχεται οικονομική «ανάσα» για τους συνταξιούχους: Τα 3 σενάρια για την ενίσχυσή τους

Σε 15 χρόνια έχασαν 160 δισ.

Περισσότερες από 20 περικοπές υπέστησαν οι Έλληνες συνταξιούχοι κατά τη διάρκεια των μνημονιακών ετών, με οδυνηρές συνέπειες για τα εισοδήματά τους. Παρότι η Ελλάδα έχει εξέλθει από τα μνημόνια από τον Αύγουστο του 2018 – πριν από επτά χρόνια – ορισμένα από τα πιο αυστηρά μέτρα, όπως η προσωπική διαφορά και η εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων, συνεχίζουν να ισχύουν, έστω και με περιορισμένες βελτιώσεις.

Συνολικά, οι απώλειες για τους συνταξιούχους την τελευταία 15ετία εκτιμώνται σε περίπου 160 δισεκατομμύρια ευρώ.

Οι συνταξιούχοι είναι ένας από τρεις άξονες, μαζί με τις φοροελαφρύνσεις και το Στεγαστικό, στους οποίους θα επικεντρωθούν οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, με στόχο την ενίσχυση του εισοδήματός τους.

Αν και οι παροχές αναμένεται να κλειδώσουν τις επόμενες ημέρες, το μέτρο της κατάργησης της προσωπικής διαφοράς για 670.000 συνταξιούχους φαίνεται να κερδίζει έδαφος λόγω του εμβληματικού του χαρακτήρα και της θετικής απήχησης που θα έχει σε μεγάλη μερίδα των πολιτών. Ποια σενάρια εξετάζονται:

1/ Η ακαριαία κατάργηση της προσωπικής διαφοράς ώστε οι εν λόγω συνταξιούχοι να δικαιούνται τις αυξήσεις του 2026.

2/ Η περικοπή της κατά 50%.

3/ Η κατάργησή της σε δύο δόσεις, το 50% το 2026 και το υπόλοιπο 50% το 2027 που ανοίγει και η αυλαία των εκλογών.

Στην πράξη, όμως, τι επίπτωση θα έχει κάθε ένα σενάριο για τους συνταξιούχους; Η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς που διατηρούν σήμερα περίπου 670.000 συνταξιούχοι θα ανοίξει την πόρτα στις ετήσιες αυξήσεις τις οποίες σήμερα στερούνται, λαμβάνοντας στη θέση τους το επίδομα προσωπικής διαφοράς 100-200 ευρώ πέρυσι.
Για παράδειγμα, συνταξιούχος λόγω γήρατος από το ΙΚΑ με 25-27 έτη ασφάλισης λαμβάνει συνολική σύνταξη 883 ευρώ με υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς 42 ευρώ. Αν αποφασιστεί να μηδενιστεί η προσωπική διαφορά, ο συνταξιούχος θα πάρει αύξηση 21 ευρώ το 2026 (αν υποθέσουμε ότι η αύξηση θα κυμανθεί πέριξ του 2,4 %) και η σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 904 ευρώ.

Η περικοπή της κατά 50% θα σημαίνει ότι ο συγκεκριμένος συνταξιούχος θα διατηρήσει προσωπική διαφορά 21 ευρώ και θα πλησιάσει πιο κοντά στην πηγή των αύξησης, χωρίς όμως να τη δικαιούται, το 2026.

Η περικοπή της σε δύο δόσεις θα έχει το ίδιο αποτέλεσμα, αλλά με συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα, κάτι που ευνοεί όσους έχουν μεγάλη προσωπική διαφορά και οι οποίοι θα έπρεπε με το σημερινό καθεστώς να περιμένουν 5-10 χρόνια προκειμένου να μηδενίσουν την προσωπική διαφορά. Η μεγαλύτερη προσωπική διαφορά έως και 450 ευρώ καταγράφεται ακόμα και σήμερα σε συνταξιούχους του πρώην ΟΑΕΕ.

Τι ισχύει σήμερα: με τη λογιστική αύξηση κάθε χρόνο λόγω των ετήσιων αυξήσεων, οι εν λόγω συνταξιούχοι απομείωναν τη λογιστική διαφορά ανοίγοντας τον δρόμο προς τις αυξήσεις. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, περίπου 90.000 συνταξιούχοι κάθε χρόνο αποκτούν δικαίωμα στις αυξήσεις. Σύμφωνα, δε, με τις προβολές που πραγματοποιούν οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΦΚΑ, εάν συνεχιστεί ο ίδιος ρυθμός αύξησης των συντάξεων, την επόμενη διετία είναι πιθανό να μηδενίσουν την προσωπική τους διαφορά άλλοι 240.000-250.000 συνταξιούχοι.

Ωστόσο, πολλές εκατοντάδες χιλιάδες ακόμα διατηρούν μεγάλη προσωπική διαφορά και θα χρειαστούν 5-10 χρόνια για να συμψηφίσουν την προσωπική διαφορά με τις ετήσιες λογιστικές αυξήσεις και να τεθούν κάτω από την ομπρέλα των πραγματικών αυξήσεων στην τσέπη.

Αν εφαρμοστεί η πλήρης κατάργηση της διαφοράς, τίποτα από όλα δεν θα ισχύσει και οι αυξήσεις του 2026 θα δοθούν αυτόματα σε όλους, πιθανότατα στο τέλος του τρέχοντος έτους.

Το κόστος από την πλήρη κατάργηση της προσωπικής διαφοράς ανέρχεται σε 160 εκατ. ευρώ ετησίως, με το κούρεμα 50% το κόστος πέφτει στα 80-90 εκατ. ευρώ, ενώ αν καταβληθεί το επίδομα προσωπικής διαφοράς το συνολικό κόστος θα είναι μικρότερο από 84 εκατ. που ήταν πέρυσι, καθώς κάθε χρόνο μειώνονται οι δικαιούχοι του επιδόματος που συμψηφίζουν την προσωπική διαφορά και αρχίζουν να λαμβάνουν για πρώτη φορά τις ετήσιες αυξήσεις.

Στο τραπέζι, ωστόσο, εξακολουθεί να υπάρχει το εναλλακτικό σενάριο διεύρυνσης των κριτηρίων για τη χορήγηση της οικονομικής ενίσχυσης των 250 ευρώ που θα δίνεται έτσι κι αλλιώς κάθε χρόνο, αρχής γενομένης από τον Νοέμβριο του 2025, προκειμένου να ωφεληθούν περισσότεροι συνταξιούχοι. Αυτό που εξετάζεται είναι η μείωση του ορίου της ηλικίας -π.χ., να χορηγηθεί σε συνταξιούχους από τα 62 και μετά αντί των 65 που προβλέπει σήμερα η σχετική διάταξη- καθώς επίσης και να αυξηθεί το εισοδηματικό όριο ώστε να μη λάβουν την ενίσχυση μόνο οι χαμηλοσυνταξιούχοι.

Υπενθυμίζεται ότι τα κριτήρια που έχουν θεσπιστεί είναι: 65ο έτος ηλικίας, 14.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα για τον άγαμο και 26.000 ευρώ για τον έγγαμο, αξία ακίνητης περιουσίας 200.000 ευρώ για τον άγαμο και 300.000 ευρώ για τον έγγαμο.
Το οικονομικό επιτελείο, σβήνοντας και γράφοντας αναμένεται να καταλήξει σε ένα γενναιόδωρο μέτρο ή σε έναν συνδυασμό μέτρων, αφού οι πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι, που θα αφήσουν όμως θετικό αποτύπωμα στην τσέπη των συνταξιούχων.

164 δισ. έχασαν οι συνταξιούχοι με τις περικοπές των μνημονίων

Πώς εξανεμίστηκαν, όμως, 164 δισ., περισσότερα από το μισό ΑΕΠ της χώρας, με θύματα τους συνταξιούχους; Οι σημαντικότερες περικοπές είναι οι εξής:

• Με το πρώτο μνημόνιο του 2010 ψηφίστηκε η περικοπή των δώρων, δηλαδή της 13ης και της 14ης κύριας σύνταξης.
• Ολοι οι συνταξιούχοι (2011) κάτω των 60 ετών -ανάλογα με τα ποσά των συντάξεων που λάμβαναν- υπέστησαν μειώσεις από 6% έως 10%.
• Επιβλήθηκε (2011) ειδική εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων από 3% έως 14% (κλιμακωτά), για ποσά συντάξεων από 1.400 ευρώ και άνω. Παράλληλα, ξεκίνησαν και κλιμακωτές περικοπές στις επικουρικές συντάξεις από 3% για ποσά άνω των 300 έως 10% για επικουρικές άνω των 650.
• Περικοπές στις κύριες συντάξεις των νέων συνταξιούχων το 2011. Συγκεκριμένα, οι μικρότεροι των 55 ετών υπέστησαν 40% μείωση για ποσά άνω των 1.000 ευρώ, ενώ οι μικρότεροι των 60 ετών και οι μεγαλύτεροι των 54 ετών υπέστησαν μείωση 20% για ποσά άνω των 1.200 ευρώ. Ταυτόχρονα, ξεκίνησαν μειώσεις από 15% έως και 30% για ποσά άνω των 150 ευρώ και στις επικουρικές συντάξεις.
• Με το δεύτερο μνημόνιο, το 2012, επιβλήθηκαν νέες μειώσεις σε όσους είχαν, ακόμη, «υψηλές» συντάξεις. Για παράδειγμα, μειώσεις έως 12% υπέστησαν όσες ήταν άνω των 1.300 ευρώ. Με τον ίδιο νόμο μειώθηκαν εκ νέου και οι επικουρικές. Συγκεκριμένα, για ποσά άνω των 250 ευρώ η μείωση ήταν 10%, ενώ για ποσά από 251 έως 300 ευρώ η μείωση διαμορφώθηκε στο 15% και για ποσά άνω των 300 ευρώ η μείωση άγγιξε το 20%
• Μείωση (2012) στο άθροισμα κύριας και επικουρικής, δηλαδή στο σύνολο της σύνταξης. Συγκεκριμένα, ποσά 1.000-1.500 ευρώ υπέστησαν μείωση 5%, 1.500-2.000 ευρώ μείωση 10%, 2.000-3.000 ευρώ μείωση 15%, και ποσά από 3.000 ευρώ και άνω μείωση 20%. Ταυτόχρονα, καταργήθηκαν τα επιδόματα δώρων στις κύριες και τα δώρα στις επικουρικές.
• Οριζόντιες μειώσεις κατά 5,2% σε όλες τις επικουρικές, το 2014.
• Μειώθηκαν τα ποσά των πρόωρων συντάξεων κατά 10% για τους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα.
• Με το τρίτο μνημόνιο (2016) μειώθηκαν έως και 40% οι επικουρικές σε 250.000 συνταξιούχους.
• Κατάργηση ΕΚΑΣ σε σχεδόν 160.000 χαμηλοσυνταξιούχους.
• Μειώσεις έως και 45% στα μερίσματα Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων.
• Με τον νόμο Κατρούγκαλου οι νέοι συνταξιούχοι λαμβάνουν πλέον συντάξεις μικρότερες κατά 30%.
• Πλαφόν 2.000 ευρώ στην κύρια σύνταξη και των 3.000 ευρώ (άθροισμα πολλών κύριων συντάξεων)
• Αυστηρότερα κριτήρια στις συντάξεις χηρείας.
• Περικοπή κατά 60% στις συντάξεις από το πρώτο ευρώ όσων εργάζονται παραλλήλως.

Πηγή: newmoney.gr