Έσπασε ο πάγος μεταξύ Τραμπ – Ερντογάν: «Ανοικτός» για την πώληση των F-35 ο Αμερικανός πρόεδρος

Το γεγονός και μόνο ότι ο Τούρκος πρόεδρος πέρασε την πόρτα του Λευκού Οίκου μετά από έξι ολόκληρα χρόνια, καθώς ο Τζο Μπάιντεν ποτέ δεν τον προσκάλεσε αποτελεί μια πρώτη νίκη για τον Ερντογάν.

Ωστόσο όλα τα δεδομένα συνηγορούν ότι οι σχέσεις των δύο χωρών μπήκαν σε νέα βάση καθώς ο ίδιος ο Τραμπ δήλωσε μετά το πέρας της συνάντησής τους που κράτησε δύο ώρες και είκοσι λεπτά ότι ήταν σπουδαία.

Οι δύο ηγέτες συζήτησαν μία σειρά από θέματα διεθνούς αλλά και διμερούς ενδιαφέροντος ανάμεσά τους και το θέμα της πώλησης F-35 στην Τουρκία από τις ΗΠΑ.

Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου ο Τραμπ, – που φορούσε μια καρφίτσα με τα F -35 στο πέτο – για το πόσο σύντομα θα μπορούσαν να αρθούν οι κυρώσεις των ΗΠΑ που σταματούν τις πωλήσεις των εν λόγω αεροσκαφών στην Τουρκία απάντησε: «Αν έχουμε μια καλή συνάντηση, σχεδόν αμέσως».

«Ξέρω ότι θέλει τα F-35», είπε ο Τραμπ για τον Ερντογάν. «Και το συζητάμε πολύ σοβαρά».

«Νομίζω ότι θα πετύχει στην αγορά των πραγμάτων που θα ήθελε να αγοράσει», λέει ο Τραμπ για τον Ερντογάν, αναφερόμενος στα αεροσκάφη F-35 και F-16.

«Χρειάζεται ορισμένα πράγματα και εγώ χρειάζομαι ορισμένα πράγματα», συνέχισε ο πρόεδρος, «και θα καταλήξουμε σε ένα συμπέρασμα».

Υπενθυμίζεται ότι το 2019, κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ ως προέδρου, οι ΗΠΑ απέσυραν την Τουρκία από ένα πρόγραμμα που όριζε ότι η Ουάσινγκτον πωλούσε εξελιγμένα μαχητικά αεροσκάφη F-35 σε συμμάχους.

Οι ΗΠΑ εξέφρασαν τότε φόβους ότι η χρήση ρωσικής τεχνολογίας από την Τουρκία θα μπορούσε να οδηγήσει στη συλλογή στρατιωτικών δεδομένων των ΗΠΑ.

Φυσικά για να επιτραπεί η πώληση F-35 στην Τουρκία πρέπει να δώσει το πράσινο φως το Κογκρέσο με πολλά μέλη του να έχουν εκφράσει ανησυχίες για το ενδεχόμενο αυτό.

Οι δυο τους συζήτησαν την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16. Οι ΗΠΑ είχαν εγκρίνει την πώληση των F-16 στην Τουρκία τον Ιανουάριο του 2024, αφού το τουρκικό κοινοβούλιο επικύρωσε την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.

Η συζήτηση για τη Χάλκη και η υπόσχεση

Οι δύο ηγέτες συζήτησαν για το θέμα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης με τον Ερντογάν να υπόσχεται ότι η Τουρκία θα κάνει ότι της αναλογεί.

«Θα κάνουμε ότι μας αναλογεί» δήλωσε μεταξύ άλλων ο Τούρκος πρόεδρος αναφερόμενος στο θέμα της Σχολής της Χάλκης, τονίζοντας ότι θα συζητήσει το θέμα με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο. «Θα συζητήσω το θέμα όταν επιστρέψω με τον Βαρθολομαίο» δήλωσε

Η απάντηση του Ντόναλντ Τραμπ σε αυτή τη δήλωση του Τούρκου ομολόγου του ήταν: «Η Ελληνορθόδοξη Εκκλησία ήταν εδώ και θα ήθελαν πραγματικά να έχουν κάποια βοήθεια».

Ο Τραμπ αναφερόταν στην συνάντηση που είχε την Τρίτη (16/9) με τον Οικουμενικό Πατριάχη στο Λευκό Οίκο για την οποία ο τελευταίος δήλωσε: «Για τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης και την επαναλειτουργία της, φαίνεται ότι ήξερε το πρόβλημα. Από την πλευρά μας, είπαμε ότι από πέρσι με πρωτοβουλία του προέδρου Ερντογάν, άρχισε ένας διάλογος μεταξύ Πατριαρχείου και τουρκικής κυβερνήσεως. Ο πρόεδρος Ερντογάν ανέθεσε στον υπουργό Παιδείας να επισκεφθεί τη Χάλκη και να συναντήσει τους αρμοδίους του Πατριαρχείου εκεί και έτσι ξεκίνησε ένας διάλογος, τον οποίο θέλουμε να επισπεύσουμε όσο μπορούμε, ώστε τον Σεπτέμβριο του 2026 να μπορέσουμε να δεχθούμε τους πρώτους μαθητές».

Τι είπε για τους Patriot

Αφού πρώτα χαρακτήρισε «ηλίθιες τις αποφάσεις» της κυβέρνησης Μπάιντεν να μην πουλήσει πυραύλους Patriot στην Τουρκία, ο πρόεδρος των ΗΠΑ απάντησε ότι είναι στην ατζέντα.

«Θα κάνουμε μερικές σπουδαίες εμπορικές συμφωνίες και για τις δύο χώρες. Κάνουμε πολλές δουλειές με την Τουρκία. Κατασκευάζουν εξαιρετικά προϊόντα. Κατασκευάζουν όμορφα, σπουδαία προϊόντα, πραγματικά φανταστικούς κατασκευαστές, και αγοράζουμε πολλά από αυτούς, και αγοράζουν πολλά από εμάς», πρόσθεσε.

Τι είπαν για την Ουκρανία και τη Γάζα

Αναφερόμενος στο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο Ερντογάν στις εξελίξεις στην Ουκρανία ο Τραμπ τόνισε ότι ο Τούρκος ηγέτης «χαίρει μεγάλου σεβασμού και από τους δύο» και θα μπορούσε να αποτελέσει «μεγάλη επιρροή» αν ήθελε, αν και αυτή τη στιγμή είναι «πολύ ουδέτερος».

«Γνωρίζει τον Πούτιν όπως εγώ», προσθέτει, επαναλαμβάνοντας έναν πολυσυζητημένο ισχυρισμό ότι έχει διευθετήσει αρκετούς πολέμους, αλλά ότι «πίστευε ότι αυτός θα ήταν ένας από τους πιο εύκολους να διευθετηθεί».

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στη συνέχεια δήλωσε ότι ελπίζει ότι η Τουρκία θα σταματήσει να αγοράζει πετρέλαιο από τη Ρωσία.

«Θα ήθελα να σταματήσει να αγοράζει πετρέλαιο από τη Ρωσία, ενώ η Ρωσία συνεχίζει την έξαρσή της εναντίον της Ουκρανίας, και αυτοί πολεμούν», είπε χαρακτηριστικά. «Έχουν ήδη χάσει εκατομμύρια ζωές, και για ποιο λόγο, ξέρετε, για ποιο λόγο; Αίσχος».

Ο Ερντογάν δεν αναφέρθηκε άμεσα στα σχόλια του Τραμπ για τη Ρωσία, αλλά είπε ότι ανυπομονεί να συζητήσει τις τουρκοαμερικανικές σχέσεις.

Για τη Γάζα ο Αμερικανός πρόεδρος κατάφερε να αποφύγει κάθε είδους δημόσια κριτική, λέγοντας ότι δεν γνωρίζει τη στάση του Ερντογάν.

Αυτή την εβδομάδα, ο Ερντογάν έκανε αυτή τη στάση εξαιρετικά σαφή – δύο φορές.

Στην ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο Τούρκος πρόεδρος κάλεσε τον κόσμο να «σταθεί όρθιος στο πλευρό των καταπιεσμένων Παλαιστινίων στο όνομα της ανθρωπότητας».

«Ενώ ο λαός σας αντιδρά ενάντια στη βαρβαρότητα στη Γάζα, να έχετε το θάρρος να το κάνετε», είπε ο Ερντογάν.

Στη συνέχεια, σε συνέντευξή του στο Fox, ο Ερντογάν δήλωσε ρητά ότι «η γενοκτονία προκαλείται από τον Νετανιάχου», μια πολύ διαφορετική άποψη από αυτήν της κυβέρνησης Τραμπ.