Ιερή «ταρίφα» για γάμους και βαφτίσεις: Καβγάς μπροστά από την Αγία Τράπεζα για το «πακέτο» που έδωσε ζευγάρι

Η Ιερά Σύνοδος, σε εγκυκλίους και ανακοινώσεις καταδικάζει τις «ταρίφες»

Αντιδράσεις προκαλούν στους πιστούς οι οικονομικές απαιτήσεις που, σύμφωνα με καταγγελίες, θέτουν ορισμένοι ιερείς για τη τέλεση μυστηρίων, όπως γάμοι και βαπτίσεις. Η δυσαρέσκεια εντείνεται, καθώς πολλοί θεωρούν πως οι πρακτικές αυτές πλήττουν το κύρος της Εκκλησίας, τη στιγμή που – όπως λέγεται – δεν υπάρχει καμία συνέπεια ή έλεγχος από τις αρμόδιες εκκλησιαστικές αρχές.

Η κατάσταση έχει ξεφύγει, με κληρικούς να προσφέρουν «ιερά» πακέτα, έχοντας μετατρέψει σε κανονική επιχείρηση την επίσκεψη στον οίκο του Θεού, αναφέρουν καταγγελίες πιστών. Οι άτυποι αυτοί κατάλογοι σε πολλές περιπτώσεις προκαλούν εύλογες αντιδράσεις καθώς αλλοιώνουν τον πνευματικό χαρακτήρα των μυστηρίων και μετατρέπουν τις ιερές τελετές σε οικονομικά «πακέτα».

Δημοσίευμα της εφημερίδας Espresso, έγραψε ότι οι τιμές κυμαίνονται μεταξύ 100 με 500 ευρώ, με τις παροχές να διαμορφώνονται με βάση το πόσο βαθιά θα βάλει το χέρι στην τσέπη ο ενδιαφερόμενος. Επίσης, τα πακέτα περιλαμβάνουν φωτισμό (καθόλου, μερικώς ή πλήρης), ψάλτη (η ποιότητα καθορίζεται από το ποσό), καθαριότητα και ηχητική εγκατάσταση.

Σύμφωνα με την εφημερίδα, η πρακτική είναι παράνομη και η ηγεσία της Εκκλησίας προτρέπει σε καταγγελία, ωστόσο δεν γίνεται κάτι, καθώς οι επιχειρηματίες ιερείς χρησιμοποιούν μια πατέντα για να τη βγάζουν «λάδι».  Συγκεκριμένα, συνεννοούνται μεταξύ τους, ώστε να μη δέχονται όσους πιστούς δεν πληρώνουν παραπάνω για να εξυπηρετηθούν. Στη συνέχεια, επικαλούνται τη δικαιολογία «ότι προσφέρει ο πιστός» και αποκλείουν τον ενδιαφερόμενο που δεν υποκύπτει. Με αυτό τον τρόπο δεν βρίσκει εκκλησία για το μυστήριο του και φαινομενικά φέρεται να οφείλεται σε τυχαίους παράγοντες, παρά σε παράνομη δράση.

Η Ιερά Σύνοδος, σε εγκυκλίους και ανακοινώσεις καταδικάζει τις «ταρίφες» για τα μυστήρια της Εκκλησίας, απευθύνοντας έκκληση στους πιστούς να προχωρούν σε καταγγελίες. Επιπλέον, ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος έχει δηλώσει δημόσια ότι «όποιος ιερέας βάζει τιμές στα μυστήρια παραβιάζει τον ιερό του ρόλο».

«Για μυστήριο ήρθαμε, όχι πάρτι»

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ένα πρόσφατο περιστατικό που σημειώθηκε σε ιερό Ναό στην Αττική όταν υπήρξε έντονος διαπληκτισμός μεταξύ νεόνυμφων και του ιερέα, λίγο πριν την τέλεση του Μυστηρίου. Η Espresso δημοσίευσε κατηγορία για περιστατικό με «ταρίφα» σε εκκλησία, που σημειώθηκε το περασμένο Σάββατο.

Ζευγάρι είχε πάει σε ναό να παντρευτεί και πριν το μυστήριο ιερέας τούς κάλεσε, ζητώντας το ποσό των 420 ευρώ.

«Δεν ήρθαμε να κάνουμε πάρτι. Μυστήριο ήρθαμε να τελέσουμε. Αυτά είναι ντροπή», φώναξε η νύφη, με τον γαμπρό να την υποστηρίζει και τον ιερέα να ισχυρίζεται ότι είχαν ενημερωθεί προφορικά, εξάλλου «τα λεφτά θα ήταν για έξοδα του ναού». Ο ιερέας απάντησε ότι τα χρήματα είναι για «την κάλυψη εξόδων και λειτουργικών αναγκών» και πως «είχαν ενημερωθεί προφορικά». Η ένταση ανέβηκε, με πιστούς και συγγενείς να προσπαθούν να ηρεμήσουν τα πνεύματα. Το ζευγάρι δεν υποχωρούσε και το μυστήριο καθυστερούσε να γίνει, με συγγενείς και καλεσμένους να εξεγείρονται, ενώ ορισμένοι επιχείρησαν να κατευνάσουν τους τόνους.

Το περιστατικό σχολιάστηκε ευρέως στην ενορία, με πολλούς να ζητούν από τη Μητρόπολη να διερευνήσει την πρακτική των «πακέτων» και να ξεκαθαρίσει ποια είναι η επίσημη γραμμή της Εκκλησίας.

Τι καταγγέλλουν οι πολίτες

Όπως αναφέρει το tilegrafimanews.gr, που επικαλείται καταγγελίες πολιτών και αναρτήσεις στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης, υπάρχουν εκκλησίες που ζητούν συγκεκριμένα ποσά για να τελεστεί ένα Μυστήριο. Μάλιστα, το ύψος των απαιτούμενων χρημάτων κυμαίνεται –ανάλογα με την περιοχή και το μέγεθος του ναού– από 100 έως και 400 ή ακόμα και 500 ευρώ.

Σύμφωνα πάντα με τις μαρτυρίες, το ποσό αυτό διαφοροποιείται, με βάση εάν:

θα ανάψει ή όχι ολόκληρη η πολυέλαιος ή τα φώτα του ναού
θα υπάρχει χρήση ηχητικής εγκατάστασης ή ψάλτης
θα γίνει καθαριότητα μετά την τελετή για τον στολισμό της Εκκλησίας
η εκκλησία ανήκει σε γνωστό ναό με «αιτήματα πολλών»

Σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, γίνεται λόγος για «προκαθορισμένα πακέτα», με αυστηρούς οικονομικούς όρους.

Τόσο ο γάμος όσο και η βάπτιση ανήκουν στα επτά Μυστήρια της Εκκλησίας, είναι πράξεις ιερές, θεμελιωμένες στην εκκλησιαστική παράδοση και δογματική, και δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται ως εμπορικές υπηρεσίες. Η ιδέα ότι η Εκκλησία λειτουργεί με «παροχές επί πληρωμή», οδηγεί σε σοβαρή απομάκρυνση από το πνευματικό ήθος της Ορθοδοξίας.

Τέτοιες πρακτικές σε περίοδο ακρίβειας και οικονομικής στενότητας, φαντάζουν προκλητικές και αποθαρρύνουν νέα ζευγάρια από το να στραφούν προς την Εκκλησία, ωθώντας κάποιους ακόμα και στην επιλογή του πολιτικού γάμου.

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι ενδιαφερόμενοι αποχώρησαν από την τέλεση του Μυστηρίου λόγω των απαιτήσεων του ναού, καθώς δεν υπήρχε δυνατότητα ούτε για παζάρι ούτε για διαφάνεια. Μία αναγνώστρια ανέφερε χαρακτηριστικά: «Μας ζήτησαν 350 ευρώ για να γίνει ο γάμος. Ο ιερέας μας είπε ότι αυτό είναι το “σύνηθες ποσό”, διαφορετικά να επιλέξουμε άλλη εκκλησία».

Η ανάγκη για παρέμβαση της Ιεράς Συνόδου

Το θέμα δεν μπορεί να αφήνεται στη σιωπή. Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος οφείλει να δώσει ξεκάθαρες οδηγίες προς τους ιερείς και τις κατά τόπους μητροπόλεις. Δεν μπορεί το κάθε εκκλησιαστικό συμβούλιο να καθορίζει αυθαίρετα «ταρίφες» ή «προσφορές» που ουσιαστικά μετατρέπονται σε υποχρεωτικές καταβολές.

Η Εκκλησία εκτίθεται στον λαό, όχι μόνο ως προς την ηθική της εικόνα, αλλά και ως προς την ίδια τη λειτουργία της ως πνευματικού χώρου. Δεν είναι δυνατόν να ταυτίζεται ο γάμος και η βάπτιση με τη λογική «πληρώνεις, παίρνεις».

Ποια είναι η κανονική πρακτική

Κανονικά, η Εκκλησία δέχεται ελεύθερη προσφορά από τους πιστούς, στο πλαίσιο της οικονομικής ενίσχυσης του ναού. Αυτή η προσφορά δεν πρέπει να είναι προϋπόθεση για τη τέλεση του μυστηρίου, ούτε να συνδέεται με την «ποιότητα» της τελετής.

Η ισότητα των πιστών ενώπιον του Ιερού Θυσιαστηρίου πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτη. Δεν επιτρέπεται οι οικονομικά ασθενέστεροι να νιώθουν ότι έχουν πρόσβαση σε «δευτερεύοντα Μυστήρια» ή λιγότερο λαμπρές τελετές. Η Εκκλησία δεν είναι επιχείρηση. Είναι χώρος προσευχής, μετάνοιας και σωτηρίας. Οφείλει να στέκεται στο πλευρό του λαού – όχι να τον φορολογεί για να του παρέχει τα μυστήρια που η ίδια του προσφέρει εκ Θεού. Οι ταρίφες για γάμους και βαπτίσεις, όποιον μανδύα και αν φορούν, πρέπει να καταργηθούν άμεσα.