Ηράκλειο-Με κτήριο 22 μέτρων(!), χώρους αναψυχής και συγκρότημα με Κρητικά είδη το νέο εμπορικό κέντρο στα Δυο Αοράκια

Τι προβλέπει για τη μετεγκατάσταση των Ρομά το επενδυτικό πλάνο που τέθηκε σε διαβούλευση 

Εξελίξεις καταγράφονται  γύρω από το πολυσυζητημένο εμπορικό κέντρο που σχεδιάζεται στα Δυο Αοράκια, στον χώρο του σημερινού καταυλισμού , στο οποίο προβλέπεται να κατασκευαστεί  ένα κτήριο ύψους 22 μέτρων(!) ενώ ξεχωρίζει η πρόβλεψη για   με Κρητικά είδη και προϊόντα.

Με την εταιρεία, την  ΒΗΤΑ ΠΡΩΤΗ ΚΤΗΜΑΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε. να μην έχει πάρει ακόμα πάντως στα χέρια της τη σχετική δημοτική έκταση την οποία εκμισθώνει (και είναι άγνωστο πότε κι αν θα γίνει αυτό αφού υπάρχει το μεγάλο ζήτημα με τον καταυλισμό των Ρομά) η πλευρά των επενδυτών προχωρά τις διαδικασίες . Στη κατεύθυνση αυτή μάλιστα έχει βγει σε δημόσια διαβούλευση η Στρατηγική Μελέτη για  το λεγόμενο ΕΣΧΑΣΕ(Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων) της επένδυσης που είναι στα «σκαριά»

H εν λόγω εταιρεία έχει εκμισθώσει, μετά από διαγωνισμό, από τον δήμο Ηρακλείου, για 50 χρόνια μια έκταση σχεδόν 140 στρεμμάτων στα Δυο Αοράκια, στον χώρο όπου υπάρχει ο καταυλισμός των Ρομά. Η εταιρεία εκμισθώνει ήδη, πληρώνοντας ενοίκιο  εδώ και πάνω από μια 10ετία την έκταση, στην οποία φιλοδοξεί να φτιάξει ένα εμπορικό και ψυχαγωγικό κέντρο, ποντάροντας στην ομολογουμένως προνομιακή θέση του ακινήτου.

Η υλοποίηση της επένδυσης φυσικά προϋποθέτει την απελευθέρωση του ακινήτου, μέσω της μετεγκατάστασης των Ρομά, κάτι που έχει προβλεφθεί στον σχεδιασμό με ένα πλάνο μεταστέγασης τους εντός της ίδιας δημοτικής έκτασης των 140 στρεμμάτων αλλά σε άλλη θέση. Συγκεκριμένα λίγο πιο νότια και πιο δυτικά, πίσω συγκεκριμένα από το Αστυνομικό Μέγαρο. Πλέον φαίνεται ότι βρισκόμαστε προ εξελίξεων, μιας και προχωρούν ένα ακόμα βήμα οι διαδικασίες, με τη Στρατηγική  Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του  ΕΣΧΑΣΕ(Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων) της προωθούμενης επένδυσης να έχει αναρτηθεί σε δημόσια διαβούλευση για τυχόν παρατηρήσεις, ενστάσεις και προτάσεις.

Τμήμα της εκμισθωμένης δημοτικής έκτασης των 140 στρ.

Το cretaone.gr παρουσιάζει σήμερα αναλυτικά το επενδυτικό σχέδιο όπως παρατίθεται στη ΣΜΠΕ του ΕΣΧΑΣΕ.

Το υπό μελέτη επενδυτικό σχέδιο αφορά την ανάπτυξη πολιτιστικού και εμπορικού πάρκου αναψυχής. Η προτεινόμενη για ένταξη στο ΕΣΧΑΣΕ έκταση συνολικής επιφάνειας περίπου 139,8 στρεμμάτων εντοπίζεται στην θέση «Δύο Αοράκια» της Δημοτικής Ενότητας Νέας Αλικαρνασσού, στον Δήμο Ηρακλείου.
Η εξαιρετική συνδεσιμότητα του σημείου αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημά του και χαρακτηριστικό που δύναται να ενισχύσει την εμπορική και τουριστική δραστηριότητα της ευρύτερης περιοχής. Συγκεκριμένα:
– Η έκταση εξυπηρετείται άμεσα από τον ΒΟΑΚ, έχοντας πρόσωπο επί του παραδρόμου του και ευρισκόμενη σε μικρή απόσταση από τον κόμβο του αεροδρομίου. Ο ΒΟΑΚ αποτελεί τον μεγαλύτερο μεταφορικό άξονα της Κρήτης και κύριο άξονα ανάπτυξης.
– Η περιοχή βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από το αεροδρόμιο (περί τα 700 m) και ο λιμένας του Ηρακλείου (περί τα 2 km).
– Η περιοχή συνορεύει νοτιοδυτικά με το Κλειστό Γυμναστήριο  του Ηρακλείου, με υποδομή διοργάνωσης αθλητικών γεγονότων εθνικής ή ακόμα και διεθνούς κλίμακας.
Η επιλογή του τόπου εγκατάστασης της επένδυσης, με τα ανωτέρω πλεονεκτήματα, εξασφαλίζει μια ολοκληρωμένη βιώσιμη ανάπτυξη, καθώς η ήπια δόμηση, ο σεβασμός του περιβάλλοντος
μέσω των βιοκλιματικών κτηρίων και χώρων πρασίνου και ο συνδυασμός δραστηριοτήτων, προσφέρει ένα διαφοροποιημένο και ελκυστικό εμπορικό και αναψυχικό προϊόν, που ενισχύει την
αποδοτικότητα και τη βιωσιμότητα της επένδυσης. Εντός της περιοχής μελέτης στο βόρειο τμήμα αυτής σε έκταση 50 στρεμμάτων περίπου υπάρχει παράνομος καταυλισμός Ρομά που αριθμεί 203 οικογένειες περίπου σύμφωνα με το Παράρτημα Ρομά του Κέντρου Κοινότητας του Δήμου Ηρακλείου. Ο καταυλισμός δημιουργήθηκε πριν από 30 χρόνια με πρωτοβουλία της τότε Νομαρχίας Ηρακλείου, με το σκεπτικό να συγκεντρωθούν όλοι οι διασκορπισμένοι καταυλισμοί σε ένα μεγαλύτερο. Η περιοχή μη διαθέτοντας την κατάλληλη υποδομή αποτελείται από παράγκες χωρίς νερό, ηλεκτρικό, αποχέτευση ή αποκομιδή σκουπιδιών.

Τι υποστηρίζει η επενδύτρια εταιρεία για το προφίλ της επένδυσης

Όπως αναφέρεται στη μελέτη από πλευράς της επενδύτριας εταιρείας “Vita Development”:

«Ο σκοπός του συγκεκριμένου κέντρου είναι η παροχή ολοκληρωμένων υψηλών υπηρεσιών προς τους επισκέπτες σε έναν ενιαίο χώρο που θα συνδυάζει τις αγορές και την διασκέδαση σε ένα μοντέρνο, σύγχρονο και ασφαλές περιβάλλον. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η δημιουργία ενός εμπορικού και ψυχαγωγικού πολυχώρου. Το εμπορικό κέντρο της επένδυσης θα έχει συγκεντρώσει προϊόντα και υπηρεσίες που παράγονται αποκλειστικά από Κρητικές εταιρείες καθώς επίσης και εμπορικά καταστήματα τα οποία θα ικανοποιούν τις καταναλωτικές ανάγκες των ντόπιων. Με τον τρόπο αυτό η επένδυση θα προσελκύει μεγάλο αριθμό τόσο ντόπιων όσο και τουριστών.
Συγκεκριμένα η επένδυση θα περιλαμβάνει:
✓ Εμπορικό σύμπλεγμα καταστημάτων αποκλειστικά Κρητικών προϊόντων ονομαζόμενο “Κρητικό Καλάθι”
Θα φιλοξενούνται καταστήματα λιανικού εμπορίου τοπικών παραγωγών στα οποία θα διατίθενται παντός είδους σύγχρονα και παραδοσιακά προϊόντα που παράγονται αποκλειστικά από βιοτεχνίες και βιομηχανίες της Κρήτης όπως ενδεικτικά και όχι περιοριστικά :έπιπλα, διακοσμητικά, είδη σπιτιού, ρουχισμός, κεραμικά, δερμάτινα είδη, μεταλλικές και ξύλινες δημιουργίες, υφαντά, χειροτεχνίες, γλυκίσματα, ελαιόλαδο, ελιές, οινοπνευματώδη, γαλακτοκομικά, καλλυντικά, τρόφιμα, βότανα κλπ.
Σκοπός του συγκεκριμένου χώρου είναι η συγκέντρωση και η ανάδειξη τοπικών προϊόντων και παραγωγών στους επισκέπτες του κέντρου.
✓ Ψυχαγωγία / Αναψυχή /Εστίαση
Το συγκεκριμένο μέρος της επένδυσης θα προσφέρει ποικιλία χώρων κρητικής γαστρονομίας, εστιατόρια / καφέ, καθώς επίσης και χώρους για υπαίθρια παιχνίδια όπως skateboard, παιδική χαρά κλπ. Οι χώροι ψυχαγωγίας και αναψυχής θα ευρίσκονται τόσο εντός του κλειστού χώρου του κέντρου καθώς επίσης και στον περιβάλλοντα ανοιχτό χώρο σε ένα ωραίο, φιλόξενο, ασφαλές και μοντέρνο περιβάλλον με υδάτινα στοιχεία και θέα προσφέροντας στιγμές παθητικής και ενεργητικής ψυχαγωγίας.
✓ Λοιπές Εμπορικές χρήσεις
Τέλος, εντός του κέντρου θα βρίσκονται Καταστήματα Λιανικού Εμπορίου για τον άνδρα, την γυναίκα, τα παιδιά και το σπίτι καθώς επίσης και supermarket, καταστήματα ηλεκτρονικών ειδών και νέας τεχνολογίας. Επίσης θα προσφέρονται διάφορες άλλες υπηρεσίες προς τους καταναλωτές όπως, ταξιδιωτικό γραφείο, τράπεζα, κομμωτήριο, ραφείο, υποδηματοποιείο, καθαριστήριο κλπ. Ειδικά στον περιβάλλοντα χώρο του πάρκου θα γίνει μία ιδιαίτερη αναφορά στην ιστορία της Κρήτης με ειδικές διαμορφώσεις στον υπαίθριο χώρο που θα παρουσιάζεται η κοινωνική και πολιτιστική της κληρονομιάς με σκηνικές αναπαραστάσεις της καθημερινής ζωής στη Κρήτη από το 1.000 π.χ. έως τη δεκαετία του 1950. Ο χώρος θα δημιουργηθεί με τη λογική ενός περιπάτου στις καθημερινές κοινωνικές και πολιτιστικές ενασχολήσεις των Κρητών στο διάβα του χρόνου.

Το πλάνο για την μετεγκατάσταση του καταυλισμού των Ρομά 
Όπως αναφέρεται στη στρατηγική μελέτη του ΕΣΧΑΣΕ της επένδυσης:

«Εγκρίθηκε η πρόταση μετεγκατάστασης και χωροθέτησης του υφιστάμενου καταυλισμού νοτιότερα στο συνολικό ακίνητο που μισθώνεται από την «ΒΗΤΑ ΠΡΩΤΗ ΚΤΗΜΑΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ» με ταυτόχρονη απομάκρυνση του καταυλισμού από την σημερινή του θέση. (ΦΕΚ 504/Β/2025), η οποία αφορά στη δημιουργία οργανωμένου χώρου προσωρινής μετεγκατάστασης για την εξασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών στέγασης και διαβίωσης σε 209 νοικοκυριά, που ανήκουν σε ειδικές κοινωνικές ομάδες σύμφωνα με το άρθρο 159 του ν. 4483/2017 και διαβιούν σε πρόχειρα ή παράτυπα καταλύματα, εντός των ορίων του Δήμου Ηρακλείου σε έκταση που ανήκει στην κυριότητα του Δήμου και παραχωρήθηκε με την υπ’ αρ. 66/2023 (ΑΔΑ: ΡΨΗ6Ω0Ο-1Ω7) απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για τη μετεγκατάσταση οικογενειών Ρομά. Στην εν λόγω έκταση θα διαμορφωθούν οι απαραίτητες υποδομές για την εγκατάσταση 214 οικιών (106 και 108) και δύο Πολύκεντρων, καθώς και των κοινόχρηστων χώρων, με σκοπό την πρόσβαση στην παροχή των προβλεπόμενων από το νόμο
συνοδευτικών υπηρεσιών, στο πλαίσιο της ολιστικής παρέμβασης με τελικό στόχο την κοινωνική ένταξη της εν λόγω ειδικής κοινωνικής ομάδα.

Αναλυτικά πρόκειται να δημιουργηθούν τα ακόλουθα:
– Γειτονιά Α : 100 κατοικίες εμβαδού 40 m2
. εκάστη σε εμβαδό γης 100 m2
– Γειτονιά Β :109 κατοικίες εμβαδού 40 m2
. εκάστη σε εμβαδό γης 100 m2
Καθώς επίσης και κοινόχρηστες υποδομές, σε κεντρική θέση, ανάμεσα στις Γειτονιές Α και Β:
• Παιδική Χαρά δύο ηλιακών ομάδων
• Αίθουσα ενισχυτικής διδασκαλίας μαθητών εμβαδού 30 m2
• Ιατρείο εμβαδού 30 m2
• Γραφείο ομάδες διαχείρισης εμβαδού 30 m2
• Δύο αίθουσες, μία για κάθε σύλλογο εμβαδού 80 m2  που θα λειτουργήσουν ως αίθουσες πολλαπλών χρήσεων και δραστηριοτήτων, καθώς και γραφείων διοίκησής κάθε συλλόγου.
Στον περιβάλλοντα χώρο θα κατασκευαστούν ελεύθεροι χώροι καθιστικού με πέργκολες σκίασης καθώς και χώροι φύτευσης, δημιουργώντας, ένα ενιαίο αισθητικό σύνολο.

Το κτήριο-«μαμούθ» ύψους 22 μέτρων κα η αιτιολόγηση παρέκκλισης ύψους
Το προτεινόμενο ανώτατο επιτρεπόμενο ύψος του κτιρίου στα 22 μέτρα αναμφίβολα προκαλεί αίσθηση στο άκουσμα του, μιας και μιλάμε για ένα ύψος κτηρίου που δεν έχουμε συνηθίσει στο Ηράκλειο , αλλά όπως υποστηρίζει από τη μεριά της η επενδύτρια εταιρεία,  προκύπτει ως το αναγκαίο και πολεοδομικά κατάλληλο μέγεθος για τους εξής λόγους:
– Τα κτίρια των εμπορικών κέντρων είναι ειδικά κτίρια με απαιτήσεις μεγαλύτερων ελεύθερων υψών στους ορόφους, λόγω λειτουργικών αναγκών και προϋποθέσεων που δημιουργούνται:
i) από το μεγάλο μέγεθος των χώρων τους –μεγαλύτερα ελεύθερα από υποστυλώματα τμήματα και μεγάλων ανοιγμάτων που απαιτούν για τη στατική ικανότητα/ασφάλεια του κτιρίου αυξημένο πάχος/ύψος των δοκών λόγω των μεγάλων φορτίων,
ii) από την υποχρεωτική χρήση αερισμού και κεντρικού κλιματισμού, δηλαδή μηχανολογικά συστήματα τα οποία διατρέχουν σε όλη την επιφάνεια κάτω από τις πλάκες των ορόφων (λαμβάνοντας υπόψη και τα προηγούμενα ύψη των δοκών που δεν πρέπει να θίγονται για λόγους ασφάλειας/στατικής ικανότητας του κτιρίου) ,
iii) από τη δημιουργία φυτεμένου δώματος
Επίσης, η παρέκκλιση ύψους εφαρμόζεται και εξαιτίας των ακόλουθων περιορισμών αξιοποίησης του ακινήτου:
– λόγω του περιορισμένου ποσοστού κάλυψης (50% για το εμπορικό κέντρο) εξαιτίας της ιδιαιτερότητας να διατεθεί ένα μεγάλο τμήμα της έκτασης για την μετεγκατάσταση των Ρομά
– λόγω της προσαρμογής/εναρμόνισης προς την πρόβλεψη του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΓΠΣ) του Δήμου Νέας Αλικαρνασσού για καθορισμό ζώνης προστασίας «υψηλής βλάστησης/περιαστικού πρασίνου» (εμβαδού 15.125,36 m2)
– λόγω περιορισμών γεωλογική ακαταλληλότητας συγκεκριμένων τμημάτων της έκτασης, βάσει των οποίων περιορίζεται τη δυνατότητα δόμησης σε ποσοστό περίπου 80% της συνολικής επιφάνειας του γηπέδου.
Επίσης, το ειδικό αυτό κτίριο απαιτεί ένα σημαντικό ανάπτυγμα, πέριξ των κτιριακών κελυφών, ελεύθερων χώρων/διαδρόμων/ραμπών πρόσβασης για ΑΜΕΑ περιμετρικά του, προκειμένου να εξασφαλίζεται η ελεύθερη/ ακώλυτη κυκλοφορία και η «εκτόνωση» των χρηστών /επισκεπτών προς τους λοιπούς υπαίθριους και ακάλυπτους χώρους (υπαίθρια καθιστικά, χώροι οργανωμένης στάθμευσης κλπ). Επιπλέον απαιτείται να υπάρχει απόσταση από τα όρια του οικοπέδου για λόγους προστασίας της υπεραστικής συγκοινωνίας.
Όλες οι παραπάνω προδιαγραφές σχεδιασμού «ένταξης» των κτιρίων αυτών αλλά και η ανάγκη προβολής τους ως ειδικών /«σημαντικών» κτιρίων κεντρικών λειτουργιών εξυπηρέτησης όλων
των κατοίκων της πόλης και της ευρύτερης περιοχής οδηγούν στην παροχή μεγαλύτερου ύψους ώστε να «αναγνωρίζονται»/διακρίνονται από τις υπόλοιπες συνήθης κτιριακές κατασκευές. Το μεγαλύτερο ύψος επιτρέπει και την καλύτερη αρχιτεκτονική σύνθεση ενώ συμβάλλει στην ανάδειξη και την προβολή της λειτουργίας του ως κεντρικής λειτουργίας της ευρύτερης περιοχής

Τι προβλέπεται για την πρόσβαση στο Εμπορικό Κέντρο στα Δυο Αοράκια 

Στην πρόταση της ανάπτυξης του επενδυτικού σχεδίου στην περιοχή Αοράκια, προτείνεται και η βελτίωση του σχεδιασμού της κυκλοφοριακής οργάνωσης της περιοχής και βελτίωσης της σύνδεσής της με την εκτέλεση συμπληρωματικών έργων κόμβων σύνδεσης με το εξωτερικό δίκτυο της περιοχής (ΒΟΑΚ και Παράπλευρος αυτού), αλλά και με έργα στο εσωτερικό του ακινήτου της ανάπτυξης, μετά από εκπόνηση και έγκριση κυκλοφοριακής μελέτης, στο πλαίσιο της επόμενης φάσης
σχεδιασμού για την χωροθέτηση των έργων του επενδυτικού σχεδίου με την ΚΥΑ του αρ. 13 του
ν 3986/2011. Η σχετική κυκλοφοριακή μελέτη περιλαμβάνει κατ΄αρχάς τα κάτωθι:
1) Δύο εισόδους/εξόδους στην εγκατάσταση (δυτική είσοδο/έξοδο, ανατολική είσοδο/έξοδο). Αξίζει να σημειωθεί πως βάσει των αρχικών εκτιμήσεων, η δυτική είσοδος/έξοδος αναμένεται να εξυπηρετήσει το μισό κυκλοφοριακό φόρτο σε σχέση με την ανατολική είσοδο/έξοδο.
2) Δημιουργία κυκλικού κόμβου επί του συνδετήριου κλάδου Αεροδρομίου, ο οποίος να περιλαμβάνει προσβάσεις από (α) τον ΒΟΑΚ (με κατεύθυνση από Άγιο Νικόλαο), (β) τον ΒΑΟΚ (με κατεύυθυνση προς Ηράκλειο), (γ) την Παλαιά Εθνική Οδό (και προς τις δύο κατευθύνσεις) και (δ) τον συνδετήριο κλάδο Αεροδρομίου (και προς τι δύο κατευθύνσεις).
3) Δημιουργία κυκλικού κόμβου πλησίον της ανατολικής εισόδου/εξόδου της νέας εγκατάστασης,
ο οποίος περιλαμβάνει προσβάσεις από (α) τον ΒΟΑΚ (με κατεύθυνση από Χανιά), (β) τον ΒΑΟΚ
(με κατεύθυνση προς Άγιο Νικόλαο), (γ) τον συνδετήριο κλάδο Αεροδρομίου (από τον Αερολιμένα), (δ) τον (νότιο) παράπλευρο του ΒΟΑΚ (και προς τις δύο κατευθύνσεις4) Εσωτερικό οδικό δίκτυο της εγκατάστασης, το οποίο (α) συνδέει τις 2 εισόδους/εξόδους, β)
έχει κυκλοφοριακή σύνδεση με τον (νότιο) παράπλευρο του ΒΟΑΚ και (γ) συνδέεται με τον Κυκλικό Κόμβο ΒΟΑΚ.