Κτηματολόγιο: Βαρόμετρο η Κρήτη για την ολοκλήρωσή του – Το στοίχημα και οι προθεσμίες

Το κτηματολόγιο στην Κρήτη έχει παρουσιάσει σημαντικές καθυστερήσεις

Ένα από τα κρίσιμα ορόσημα του σχεδίου για την ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου της χώρας αφορά στην πρόοδο της κτηματογράφησης στην Κρήτη.

Στο νησί η διαδικασία έχει παρουσιάσει σημαντικές καθυστερήσεις, αφενός εξαιτίας των δικαστικών προσφυγών που είτε έχουν ανασταλεί ή επιβραδύνει την εξέλιξη των σχετικών μελετών και αφετέρου στις δεκάδες εκκρεμότητες που υπάρχουν, την «απόγνωση» που βιώνουν τα στελέχη των επιτροπών Ενστάσεων, αλλά και ο προβληματισμός εν γένει των Κρητικών για να ακολουθήσουν τη διαδικασία κτηματογράφησης.

Με βάση τον προγραμματισμό του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, οι εκκρεμείς μελέτες στην περιοχή πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2025. Αισιόδοξο σενάριο, σύμφωνα με τους ειδικούς, πλην όμως ιδιαίτερα ασφυκτικό, καθιστώντας το νησί βαρόμετρο για την επιτυχή υλοποίηση του εγχειρήματος στο 100% εντός των προβλεπόμενων χρονικών ορίων.

Παράλληλα οι μεγάλες καθυστερήσεις στις πράξεις του κτηματολογίου, οφείλονται κατά βάση στις ελλείψεις σε προσωπικό. Ενδεικτικά, μόνο η κατάργηση 392 υποθηκοφυλακείων άφησε πίσω της περισσότερες από 350.000 εκκρεμότητες. 

Δύσκολη χαρακτηρίζεται η κατάσταση και στα γραφεία των συμβολαιογράφων, καθώς τα δύσκολα, όπως τονίζουν οι συμβολαιογράφοι στο Ηράκλειο και στα Χανιά που σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος των πράξεων εντοπίζεται στις μεταβιβάσεις ακινήτων, αποδοχής κληρονομιάς, δεσμεύσεις, κατασχέσεις υποθήκες, εμπράγματα βάρη, με σημαντικές καθυστερήσεις καταχωρήσεων και στα Κτηματολογικά Γραφεία των δύο πόλεων.

Παρά τις διαδοχικές παρατάσεις, εξακολουθούν να υπάρχουν μεμονωμένα αλλά τεκμηριωμένα αιτήματα από επαγγελματίες και ιδιοκτήτες για την παροχή επιπλέον χρόνου, προκειμένου να ολοκληρωθεί η διαδικασία με πληρότητα και ακρίβεια. Και σε αυτό το πλαίσιο δόθηκε ακόμη μία παράταση – τελευταία όπως έγινε γνωστό – μέχρι τις 30 Μαΐου για την υποβολή δηλώσεων ιδιοκτησίας από τους πολίτες στην Κρήτη.

4 Στόχοι

Ο πρώτος στόχος είναι έως το τέλος του έτους να έχει φτάσει η κτηματογράφηση στο 95%, από το 60% που είναι σήμερα σε περαιωμένες μελέτες. Ειδικά για την Κρήτη – μαζί με την Κέρκυρα και τη Θεσπρωτία – η ολοκλήρωση των καθυστερημένων μελετών, που επηρεάστηκαν από δικαστικές προσφυγές, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχία του έργου. Για την υποστήριξη της διαδικασίας, έχει δοθεί παράταση μέχρι τις 30 Μαΐου για την υποβολή δηλώσεων ιδιοκτησίας από τους πολίτες.

Ο δεύτερος στόχος αφορά στη διαδικασία ψηφιοποίησης των περίπου 600 εκατομμυρίων σελίδων αρχείων βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο, με περισσότερες από 320 εκατ. σελίδες ήδη καταχωρημένες ψηφιακά. Το έργο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2025. Ήδη πάνω από 140 αρχεία είναι διαθέσιμα ηλεκτρονικά, διευκολύνοντας τη νομική έρευνα.

Ο τρίτος στόχος αφορά στην κατάργηση των υποθηκοφυλακείων και τις εκατοντάδες χιλιάδες εκκρεμότητες. Παρά τη μείωση του αριθμού σε κάτω από 300.000, η πλήρης εκκαθάριση μέχρι το τέλος του έτους παραμένει ακατόρθωτος στόχος. Για την επιτάχυνση της διαδικασίας έχει επιστρατευτεί η AI, με τη βοήθεια της οποίας έχει διπλασιαστεί η παραγωγή αποφάσεων κάθε μήνα.

Ο τέταρτος στόχος εντοπίζεται συνδέεται με το εγχείρημα της εξέτασης των Ενστάσεων στο Κτηματολόγιο. Οι Επιτροπές των Ενστάσεων που στελεχώνονται από δικαστικούς λειτουργούς, δικηγόρους, πολιτικούς μηχανικούς και γραμματείς «τρέχουν» για να προλάβουν τις προθεσμίες.