Με ελπίδες για μείωση των επιτοκίων το 2024 κλείνουν το φετινό έτος οι αγορές

Αυξημένη παραμένει η αβεβαιότητα όσον αφορά την πορεία των επιτοκίων

Καθώς το 2024 πλησιάζει, οικονομολόγοι, επενδυτές, επιχειρηματίες και καταναλωτές από το Λονδίνο μέχρι το Λος Άντζελες ελπίζουν για τη μείωση των επιτοκίων.

Οι κεντρικές τράπεζες των μεγαλύτερων ανεπτυγμένων οικονομιών του κόσμου έκλεισαν το 2023 με ένα μπαράζ συνεδριάσεων όπου ολοκλήρωσαν, ουσιαστικά, τον επιθετικό κύκλο αύξησης των επιτοκίων ο οποίος ξεκίνησε το 2022. 

Μοναδική εξαίρεση αποτέλεσε η Τράπεζα της Ιαπωνίας (BoJ) η οποία δεν πρόκειται να μετατοπιστεί από τη στάση της πολιτικής των αρνητικών επιτοκίων της.

Η τάση της παύσης της αύξησης των επιτοκίων οφείλεται στην ευνοϊκή, καθοδική πορεία του πληθωρισμού. Φυσικά, αυτό σημαίνει πως πρέπει να γίνει περισσότερη δουλειά για να ολοκληρωθεί ο άθλος της καταπολέμησής του. Γι αυτόν το λόγο, πολλοί κεντρικοί τραπεζίτες διστάζουν να κηρύξουν πρόωρη νίκη και δίνουν «μάχη» με τις ελπίδες των επενδυτών, τονίζοντας πως θα κρατήσουν τα επιτόκια σε υψηλότερο επίπεδο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα εάν αυτό θεωρηθεί σκόπιμο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Βαρύ πένθος για την οικογένεια του Βασίλη Κεγκέρογλου

Ο πληθωρισμός, ωστόσο, δεν χρειάζεται να μειωθεί μέχρι τον στόχο του 2% προκειμένου να ξεκινήσουν οι μειώσεις των επιτοκίων, όπως αναφέρει το Reuters.

H διατήρηση των επιτοκίων σε σταθερά επίπεδα καθώς ο ρυθμός του πληθωρισμού επιβραδύνεται περαιτέρω, αποτελεί άλλη μία μορφή σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής η οποία μπορεί να μη διαρκέσει για μεγάλο, ακόμα, χρονικό διάστημα.

Είναι κάτι το οποίο ορισμένα στελέχη της Fed έχουν ήδη αρχίσει να αναφέρουν ανοιχτά ως κύριο «μοχλό» της μείωσης των επιτοκίων η οποία θα λάβει χώρα το 2024, ειδικά δεδομένης και της ελπίδας επίτευξης μίας «ομαλής προσγείωσης» της οικονομίας. 

Η διατήρηση των επιτοκίων σε υψηλό επίπεδο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ενδέχεται να δημιουργήσει ύφεση και ταχεία επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας, μαζί με μεγάλη αύξηση της ανεργίας, κάτι το οποίο μεγάλο μέρος του πλανήτη έχει μέχρι τώρα καταφέρει να αποφύγει παρά το γεγονός πως το σενάριο αυτό αποτελεί το παραδοσιακό «κύκνειο άσμα» του τέλους αύξησης των επιτοκίων.

Οι οικονομικοί τομείς οι οποίο είναι πιο ευαίσθητοι στα επιτόκια όπως τα ακίνητα και η μεταποίηση, έχουν ήδη αισθανθεί την επίδραση των υψηλότερων επιτοκίων.

Αν και η δραστηριότητα στον τομέα των υπηρεσιών συνέχισε, γενικά, την επέκτασή της, η μεταποιητική δραστηριότητα στις ανεπτυγμένες οικονομίες καταγράφει μείωση από τον Οκτώβριο του 2022 και ύστερα, σύμφωνα με την S&P Global, αν και υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις πως τα χειρότερα έχουν περάσει.

Η εργοστασιακή παραγωγή των αναδυόμενων αγορών η οποία βρισκόταν σε στασιμότητα για μεγάλο μέρος του 2023 σημείωσε, επίσης, άνοδο.

Πολλοί επενδυτές και αναλυτές έχουν, πια, δημιουργήσει προσδοκίες για πολύ μεγαλύτερη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής από αυτή την οποία οι κεντρικές τράπεζες είναι πρόθυμες να παράσχουν. 

Για παράδειγμα, οι προβλέψεις των ίδιων στελεχών της Fed αναφέρουν πως αναμένουν μειώσεις κατά 75 μονάδες βάσης κατά τη διάρκεια του 2024. Παρ’ όλα αυτά, οι αγορές αναμένουν, πια, διπλάσιο ποσοστό μειώσεων. Γι αυτόν το λόγο, ο πρόεδρος της Fed του Σικάγο, Ώσταν Γκούλσμπι, ομολόγησε πως ήταν «μπερδεμένος» από τη συμπεριφορά της αγοράς. 

Στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, η ΕΚΤ είναι σχεδόν απίθανο να προχωρήσει σε μείωση των επιτοκίων της πριν τον Ιούνιο, τρεις μήνες αργότερα από τις εκτιμήσεις των αγορών.

Ο κύριος παράγοντας όλων αυτών, βέβαια, είναι ο πληθωρισμός, αφού οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν πολλάκις δηλώσει πως είναι διατεθειμένοι να δημιουργήσουν ένα ορισμένο επίπεδο οικονομικού πόνου για να τον δαμάσουν στο επίπεδο-στόχο.

Η πολιτική κατάσταση ενδέχεται επίσης να παίξει σημαντικό ρόλο, με τις εκλογές ιδιαίτερα στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο να χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής.

Οι κεντρικοί τραπεζίτες οι οποίοι εκτιμούν την ανεξαρτησία τους ενδέχεται να μη λάβουν σημαντικά βήματα πολύ κοντά στις εκλογές, έτσι ώστε να μην κατηγορηθούν πως προσπαθούν να επηρεάσουν το αποτέλεσμα.

Τις τελευταίες ημέρες, μάλιστα, ένα νέο πρόβλημα έχει εμφανιστεί στον ορίζοντα, το οποίο θα μπορούσε να περιπλέξει το αφήγημα της μείωσης των επιτοκίων.

Oι επιθέσεις των Χούθι κατά πλοίων και τάνκερ στην Ερυθρά Θάλασσα οδήγησαν στην ακύρωση ή αναδρομολόγηση πολλών αποστολών, προκαλώντας αναστάτωση τόσο στη διεθνή ναυτιλία αλλά και στην εφοδιαστική αλυσίδα, κάτι το οποίο με τη σειρά του θα μπορούσε να αυξήσει περαιτέρω τον πληθωρισμό.