Μειώνεται η μέρα στις 22 Ιουλίου και στις 5 Αυγούστου -Δείτε το λόγο

Τι κάνει τη Γη να περιστρέφεται πιο γρήγορα;

Στις 22 Ιουλίου και στις 5 Αυγούστου, η Γη θα επιταχύνει αισθητά — και, μέχρι στιγμής, ανεξήγητα — την περιστροφή της, μειώνοντας κατά 1,3 έως 1,5 χιλιοστά του δευτερολέπτου τις 24 ώρες που έχει μια τυπική ημέρα.

Ένα χιλιοστό του δευτερολέπτου, ή ένα χιλιοστό του δευτερολέπτου, δεν είναι βέβαια πολύ — ένα κλείσιμο του ματιού διαρκεί περίπου 100 χιλιοστά του δευτερολέπτου.

Ωστόσο, με τα ατομικά ρολόγια να παρακολουθούν την ταχύτητα περιστροφής της Γης τόσο στενά, ώστε μία φορά κάθε ενάμισι χρόνο περίπου, η Διεθνής Υπηρεσία Περιστροφής της Γης και Συστημάτων Αναφοράς (ναι, υπάρχει τέτοιο πράγμα) πρέπει να προσθέτει ένα δευτερόλεπτο στο έτος για να αντισταθμίσει οποιαδήποτε αύξηση στην ταχύτητα του πλανήτη, κάθε χιλιοστό του δευτερολέπτου μετράει.

Τι κρύβεται λοιπόν πίσω από αυτή την ξαφνική επιτάχυνση και τι επιπτώσεις μπορεί να έχει;

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Μανδραβέλης: «Μίλησα στο δελτίο για τον Φραπέ με απείλησαν ότι θα έχω την τύχη του Καραϊβάζ»

Η πιο σύντομη ημέρα στην ιστορία

Σε όλο τον κόσμο, υπάρχουν 450 ατομικά ρολόγια σε λειτουργία, τα οποία μετρούν το χρόνο με ακρίβεια που τους επιτρέπει να κερδίζουν ή να χάνουν μόνο περίπου 1 δευτερόλεπτο κάθε 100 εκατομμύρια χρόνια. Τα ρολόγια δεν υπάρχουν μόνο για να κρατούν τακτική χρονολογική καταγραφή. Τα πάντα, από τους μετεωρολογικούς δορυφόρους έως τους δορυφόρους GPS, τις τηλεπικοινωνίες, τα πυρηνικά βλήματα και άλλα όπλα πολέμου, βασίζονται στην ακριβή χρονομέτρηση για να λειτουργούν σωστά. Έτσι, όταν τόσο οι αστρονόμοι όσο και οι χειριστές των ρολογιών παρατηρούν ότι τα ατομικά τικ-τακ δεν συμβαδίζουν με την περιστροφή της Γης, ο κόσμος το προσέχει.

Η πιο σύντομη ημέρα που έχει καταγραφεί από την έναρξη λειτουργίας των ατομικών ρολογιών στη δεκαετία του 1950 συνέβη πέρυσι, στις 5 Ιουλίου, σύμφωνα με το Date and Time, όταν η Γη έχασε 1,66 χιλιοστά του δευτερολέπτου. Τρία χρόνια νωρίτερα, στις 30 Ιουνίου 2022, τα πράγματα κινήθηκαν με παρόμοια ταχύτητα, όταν η μέρα έφτασε 1,59 χιλιοστά του δευτερολέπτου κάτω από το όριο των 24 ωρών. Ωστόσο, με δύο σύντομες ημέρες να προβλέπονται για τις επόμενες εβδομάδες από αστρονόμους και παρατηρητές ρολογιών, αυτό το καλοκαίρι είναι κάτι ακόμη πιο σπάνιο.

Τι κάνει τη Γη να περιστρέφεται πιο γρήγορα;

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους η Γη μπορεί να αλλάζει την ταχύτητά της με αυτόν τον τρόπο. Ωστόσο, δεν είναι ακόμη σαφές ποια εξήγηση ισχύει αυτή τη φορά.

Η πιο πιθανή αιτία είναι η θέση της Σελήνης. Η απόσταση της Σελήνης είναι συνεχώς μεταβαλλόμενη, καθώς η Σελήνη ακολουθεί μια ελλειπτική τροχιά γύρω από τη Γη. Στην πλησιέστερη προσέγγισή της, ή περίγειο, η Σελήνη απέχει μόλις 224.000 μίλια. Στο απομακρυσμένο σημείο του, ή απόγειο, η απόσταση αυξάνεται στα 251.655 μίλια.

Τις τρεις ημέρες με την υψηλότερη ταχύτητα αυτό το καλοκαίρι, η Σελήνη θα βρίσκεται στο απόγειο ή κοντά σε αυτό, κάτι που αποτελεί αίνιγμα, καθώς η βαρύτητα της Σελήνης είναι τέτοια που η Γη τείνει να επιβραδύνει, και όχι να επιταχύνει, όταν η Σελήνη βρίσκεται μακρύτερα.

Ωστόσο, η τροχιά της Σελήνης δεν είναι μόνο ελλειπτική, αλλά και λοξή, με γωνία από 18° έως 28° σε σχέση με τον ισημερινό της Γης. Όσο πιο απότομη είναι η γωνία, τόσο πιο γρήγορα περιστρέφεται η Γη, με τη βαρύτητα της Σελήνης σε αυτή την περίπτωση να επιταχύνει τα πράγματα, αντισταθμίζοντας το φρενάρισμα που συνήθως προκαλεί το απόγειο της Σελήνης. Τις τρεις ημέρες του καλοκαιριού, η Σελήνη θα βρίσκεται κοντά στο απόγειό της, στις 28°.

Η Σελήνη δεν είναι το μόνο πράγμα που μπορεί να συντομεύσει τις γήινες ημέρες. Το ίδιο μπορούν να κάνουν και οι σεισμοί, αναδιανέμοντας την υπόγεια μάζα και προκαλώντας την επιτάχυνση ή την επιβράδυνση του πλανήτη, με τον ίδιο τρόπο που μια πατινάζ μπορεί να αλλάξει την ταχύτητα της περιστροφής της όταν λυγίζει ή τεντώνει τα χέρια της. Το 2005, ένας σεισμός στην Ινδονησία μετατόπισε τη πολική μάζα της Γης περίπου 2,5 εκατοστά προς τα ανατολικά, μειώνοντας τη διάρκεια της ημέρας κατά 2,68 μικροδευτερόλεπτα, δηλαδή εκατομμυριοστά του δευτερολέπτου. Ωστόσο, δεν έχει σημειωθεί κανένας σημαντικός σεισμός πρόσφατα, αποκλείοντας έτσι τους σεισμούς ως αιτία της τρέχουσας επιτάχυνσης.

Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την περιστροφή της Γης;

Η κλιματική αλλαγή — για άλλη μια φορά και όπως πάντα — μπορεί να παίζει κάποιο ρόλο. Πέρυσι, δύο μελέτες που χρηματοδοτήθηκαν από τη NASA διαπίστωσαν ότι από το 2000, η τήξη των παγετώνων έχει προκαλέσει μετατόπιση του άξονα του πλανήτη — ή του κέντρου περιστροφής του — κατά περίπου 30 πόδια, αλλάζοντας την ταχύτητα περιστροφής. Το πρόβλημα είναι ότι, σε αυτή την περίπτωση, η αλλαγή προκαλεί επιβράδυνση του πλανήτη, και όχι επιτάχυνση, κατά περίπου 1,33 χιλιοστά του δευτερολέπτου ανά αιώνα. Εάν η θέρμανση συνεχίσει με τον τρέχοντα ρυθμό, προβλέπεται ότι θα αυξήσει τη διάρκεια των ημερών μας κατά 2,62 χιλιοστά του δευτερολέπτου μέχρι το τέλος του αιώνα.

Άλλοι παράγοντες, όπως η άνοδος της στάθμης των ωκεανών και η θέρμανση – και συνεπώς η διόγκωση – της ατμόσφαιρας μπορούν επίσης να επηρεάσουν, αυξάνοντας ελαφρώς την περιφέρεια του πλανήτη. Ακόμη και η άνθιση των δέντρων την άνοιξη μπορεί να παίξει κάποιο ρόλο. «Το καλοκαίρι στο βόρειο ημισφαίριο, τα δέντρα βγάζουν φύλλα», είπε ο γεωφυσικός Richard Holme του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ στο Live Science. «Αυτό σημαίνει ότι η μάζα μετακινείται από το έδαφος πάνω από το έδαφος, μακρύτερα από τον άξονα περιστροφής της Γης».

Ωστόσο, σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, το αποτέλεσμα είναι η επιβράδυνση της Γης, όχι η επιτάχυνσή της.

ΠΗΓΗ: ΤΙΜΕ