Πάσχα: Το χαρακτηριστικό έθιμο του καψίματος του Ιούδα

Το κάψιμο του Ιούδα είναι ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά έθιμα του Πάσχα, το οποίο τηρείται κάθε χρόνο. Πως ξεκίνησε;

Έθιμο που σχετίζεται με τον μισητό για τους χριστιανούς Ιούδα, που θεωρείται η προσωποποίηση του κακού και της αμαρτίας και του αξίζει η τιμωρία. Η ευκαιρία δίνεται την περίοδο του Πάσχα, όταν είναι επίκαιρη η ανάμνηση της προδοσίας του επί του Ιησού Χριστού.

Το Κάψιμο του Ιούδα είναι από τα πιο χαρακτηριστικά πασχαλινά έθιμα (και το πλέον βάρβαρο για τα σύγχρονα ήθη), με σχεδόν πανελλήνια διάδοση παλαιότερα, που φθίνει με το πέρασμα του χρόνου (Φουνάρα του Ιούδα, το έθιμο της Βούρνας κ.ά.).

Εκτυλίσσεται τη νύχτα της Ανάστασης ή το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα και σπανιότερα τη Μεγάλη Παρασκευή, με πρωταγωνιστή ένα πάνινο ανθρώπινο ομοίωμα του Ιούδα, το οποίο είναι παραγεμισμένο με άχυρα και εύφλεκτες ύλες

Στο στήθος του ανδρείκελου συνήθως τοποθετούν μία επιγραφή με το μισητό όνομά του «Ιούδας ο Ισκαριώτης» και το κρεμούν από ένα αυτοσχέδιο ικρίωμα. Έτσι, το κάψιμο συνο­δεύεται από εντυπωσιακές εκρήξεις, που επιτείνουν τον θορυβώδη και χαρούμενο λαϊκό εορτασμό του Πάσχα.

Παλαιότερα το Κάψιμο του Ιούδα συνοδευόταν από την έκφραση αντιεβραϊκών αισθημάτων (Υπόθεση Πατσίφικο, Εβραϊκά της Κέρκυρας και της Ζακύνθου) γι’ αυτό αποδοκιμάστηκε έντονα από την Εκκλησία της Ελλάδος με τρεις εγκυκλίους της 12ης Απριλίου 1891, της 10ης Μαΐου 1910 και της 17ης Απριλίου 1918. Άλλωστε το έθιμο αυτό είναι αντίθετο με την εορτή της αγάπης, που πρεσβεύει η Εκκλησία για το Πάσχα.

Το Κάψιμο του Ιούδα φαίνεται ότι είναι υπόλειμμα αρχαίας παγανιστικής συνήθειας, κατά την οποία καιγόταν ένα ομοίωμα του χειμώνα για να γιορταστεί ο ερχομός της Άνοιξης. Το έθιμο αυτό επιβιώνει σε περιοχές της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης, όπως το Κάψιμο του Χιονάνθρωπου στην Ελβετία.

Πηγή: sansimera.gr