Ψηφοφορία «ορόσημο» στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – «Στροφή» του ΕΛΚ στην ακροδεξιά;

Η στάση αυτή αποτελεί καρφί στο φέρετρο της εμπιστοσύνης μεταξύ των τεσσάρων κεντρώων ομάδων

Ενάμιση χρόνο από την άνοδο της ακροδεξιάς στις ευρωεκλογές, οι κυρίαρχες δυνάμεις των Βρυξελλών αναρωτιούνται ακόμα με αγωνία αν το κέντρο μπορεί να αντέξει. Τελικά χθες, ανακάλυψαν ότι δεν μπορεί.

Σε μια ψηφοφορία-ορόσημο στο Κοινοβούλιο, το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) — η μεγαλύτερη πολιτική οικογένεια της Ευρώπης και έδρα της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν — εγκατέλειψε τους παραδοσιακούς κεντρώους συμμάχους του και προχώρησε, με την υποστήριξη ακροδεξιών ομάδων στην έγκριση περικοπών στους πράσινους κανόνες.

Παραβιάζοντας δεκαετίες πολιτικού πρωτοκόλλου, το ΕΛΚ με την κίνηση αυτή υπέγραψε επί της ουσίας την καταδίκη του λεγόμενου «cordon sanitaire», της άτυπης συμφωνίας μεταξύ των κεντρώων δυνάμεων της Ευρώπης – του ΕΛΚ, των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, των φιλελεύθερων του Renew και των Πρασίνων που είχε ως σκοπό να κρατήσουν την ακροδεξιά έξω από τη λήψη αποφάσεων.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Βορίζια: Οι μυστηριώδεις κινήσεις την ώρα των φονικών

Σύμφωνα με το Politico, η στροφή αυτή εγκαινιάζει μια διαφορετική εποχή για το Κοινοβούλιο, στην οποία ο πολιτικός πραγματισμός θριαμβεύει έναντι των αρχών και το ΕΛΚ συνεργάζεται με όποια πλευρά είναι απαραίτητη για να ολοκληρωθεί η δουλειά του, μια απόφαση που για την άκρα δεξιά, το να γίνει κάποιος πραγματικός παίκτης και μάλιστα με ισχύ αποτελεί μεγάλη επιτυχία μετά από μήνες αυξανόμενης επιρροής σε διάφορα θέματα.

«Το συνολικό ενδιαφέρον έχει κερδίσει, αλλά είναι επίσης καρπός της συνεχώς αυξημένης παρουσίας μας… εδώ συγκεκριμένα στο ημικύκλιο», δήλωσε στο Politico μετά την ψηφοφορία ο πρόεδρος του ακροδεξιού κόμματος Εθνική Συσπείρωση, Ζορντάν Μπαρντελά.

Αλλά για τους φιλελεύθερους, την κεντροαριστερά και τους Πράσινους η στάση αυτή αποτελεί καρφί στο φέρετρο της εμπιστοσύνης μεταξύ των τεσσάρων κεντρώων ομάδων.

«Είναι ένα άσχημο σημάδι για τις ευρωπαϊκές πλειοψηφίες, είναι ένα άσχημο σημάδι για την Ευρώπη, είναι άσχημο για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και της προστασίας της παιδικής εργασίας… για μένα αυτό είναι ένα πολύ, πολύ κακό σημάδι για τη συνεργασία για τα επόμενα τέσσερα χρόνια», δήλωσε ο συμπρόεδρος της ομάδας των Πρασίνων, Τέρι Ράιντκε, στο Politico μετά την ψηφοφορία.

Τα ακροδεξιά πολιτικά κόμματα προηγούνται πλέον στις εθνικές δημοσκοπήσεις στη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, ακόμη και στη Γερμανία, όπου επί δεκαετίες οι κεντρώοι κομμουνιστές έχουν υποστηρίξει ένα τείχος προστασίας που αποσκοπεί στο να κρατήσει τους εξτρεμιστές μακριά από την εξουσία και να αποτρέψει μια επανάληψη της ιστορίας του 20ού αιώνα της χώρας.

Επαγγελματισμός

Ιστορικά, τα ακροδεξιά κόμματα στις Βρυξέλλες ήταν σχετικά αδρανή, χρησιμοποιώντας τους θεσμούς ως μέσο για να ενισχύσουν το προφίλ τους στην πατρίδα τους περισσότερο από το να συμμετέχουν στην καθημερινή χάραξη πολιτικής της ΕΕ. Αλλά από τις εκλογές της ΕΕ του 2024 έχουν γίνει επαγγελματίες και αυτή η δυναμική αλλάζει.

«Η ακροδεξιά γίνεται πολιτικά πιο έξυπνη και τώρα ξέρει πώς να παίζει με τους διαδικαστικούς κανόνες προς όφελός της», δήλωσε ένας αξιωματούχος της ΕΕ.

Η Εθνική Συσπείρωση και άλλα κόμματα έχουν επίσης μάθει πώς να διαχειρίζονται τον εσωτερικό μηχανισμό του Κοινοβουλίου ώστε να αυξήσουν την επιρροή τους.

Ένας γρήγορος τρόπος για να πετύχουν νίκες, όπως έμαθαν, ήταν να ψηφίσουν υπέρ της θέσης του ΕΛΚ. Άρχισαν επίσης να κάνουν πρόοδο στην ολομέλεια καταθέτοντας τροπολογίες παρόμοιες με εκείνες του ΕΛΚ, όπως σε ένα μη δεσμευτικό νομοσχέδιο για τον προϋπολογισμό τον Οκτώβριο του 2024, μια πρόταση για την αποδυνάμωση των μέτρων κατά της αποψίλωσης των δασών τον Νοέμβριο του 2024 και ένα ψήφισμα για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Βενεζουέλα τον Σεπτέμβριο του 2024.

Παίζοντας και στις δύο πλευρές

Στη νέα πραγματικότητα του Κοινοβουλίου, η νομοθεσία μπορεί να περάσει είτε με δεξιά πλειοψηφία (συμπεριλαμβανομένων, τώρα, ευρωσκεπτικιστών ακροδεξιών βουλευτών) είτε με φιλελεύθερους και την κεντροαριστερά.

Το ΕΛΚ μπορεί να επιλέξει με ποιον θα συνεργαστεί κάθε φορά. Για παράδειγμα, όσον αφορά τους πράσινους κανόνες κλίνει προς τα δεξιά ωστόσο, αναμένεται να συνεχίσει να βασίζεται στους κεντρώους εταίρους του για μια πιο φιλόδοξη φιλοευρωπαϊκή νομοθεσία, όπως ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ, σχολιάζει το Politico. Mια άλλη ψηφοφορία που διεξήχθη την ίδια ημέρα για τους κλιματικούς στόχους του 2040 εγκρίθηκε με κεντρώα πλειοψηφία.

Νομοθέτες και αξιωματούχοι δήλωσαν στο Polirtico ότι για ορισμένους ευρωβουλευτές του ΕΛΚ, η ψήφος υπέρ της ακροδεξιάς συνοδεύεται από μια ένδειξη εκδίκησης, καθώς στην προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο, οι αριστερές και οι φιλελεύθερες ομάδες είχαν την πλειοψηφία και θα μπορούσαν να παραγκωνίσουν το ΕΛΚ.

«Είναι εκδίκηση, ο [αρχηγός του ΕΛΚ Μάνφρεντ] Βέμπερ δεν μπορεί να την σταματήσει», δήλωσε ένας αξιωματούχος της Επιτροπής.

Το ΕΛΚ δήλωσε ότι ανέκαθεν προσπαθούσε να συνεργαστεί με φιλοευρωπαϊκές πολιτικές δυνάμεις και, κατά την άποψή του, το τείχος προστασίας παραμένει «σαφές».

Το πρόβλημα της φον ντερ Λάιεν

Για την πρόεδρο της Επιτροπής, η τάση της πολιτικής της ομάδας να συνεργάζεται περισσότερο με τη δεξιά πτέρυγα του κοινοβουλίου δημιουργεί επιπλοκές για τη δεύτερη θητεία της.

Παίζοντας με τους παραδοσιακούς κεντρώους εταίρους του, το ΕΛΚ κινδυνεύει να εμβαθύνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των θεσμικών οργάνων. Η φον ντερ Λάιεν έχει ήδη αναγκαστεί να αποκρούσει αρκετές προκλήσεις κατά της ηγεσίας της από το Κοινοβούλιο, συμπεριλαμβανομένων τριών προτάσεων μομφής και μιας απειλής για μείωση του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Η ενθάρρυνση ακροδεξιών κομμάτων που είναι εχθρικά προς την πράσινη ατζέντα, έναν βασικό πυλώνα της κληρονομιάς της, είναι επίσης ένα επικίνδυνο παιχνίδι, επισημαίνει το Politico.

Ο Μπαρντελά δήλωσε ότι η ψηφοφορία της Πέμπτης σηματοδότησε «μια πραγματική ήττα για την τιμωρητική οικολογία και για μια ιδεολογία αποανάπτυξης που επιβάλλεται στο μυαλό πολλών ανθρώπων εδώ στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ιδίως του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».

Οι αριστεροί σύμμαχοι της φον ντερ Λάιεν την θεωρούν ολοένα και περισσότερο υπεύθυνη για τη συμπεριφορά του κόμματός της στο Κοινοβούλιο και είναι απογοητευμένοι από την ελευθερία που θεωρείται ότι τους έχει παραχωρήσει.

«Οποιαδήποτε ψήφος όπου το ΕΛΚ πηγαίνει με την άκρα δεξιά αποδυναμώνει τη θέση που έχει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν», δήλωσε η Ράιντκε των Πρασίνων, προσθέτοντας ότι εφόσον εξελέγη με φιλοευρωπαϊκή πλειοψηφία, δεν θα πρέπει να τους εγκαταλείψει. «Στο μέλλον, θα ήθελα να δω να ασκείται πολύ μεγαλύτερη πίεση στο ΕΛΚ σχετικά με ψήφους σαν κι αυτή».

Η Βαλερί Χάγιερ του Renew προειδοποίησε την φον ντερ Λάιεν ότι το ίδιο της το κόμμα αποσταθεροποιεί την εντολή της.

«Ο συνασπισμός σας υποστηρίζει την πολιτική σταθερότητα και η πολιτική σταθερότητα είναι η κύρια πηγή ευημερίας για όλες τις οικονομίες σε όλο τον κόσμο. Αυτό που έκανε σήμερα η ομάδα σας είναι να υπονομεύσει αυτή τη σταθερότητα» ανέφερε.