Τα δελφίνια της Κρήτης και η… «μινωική» καταγωγή τους

Αν χρειαζόταν να απαντήσουμε με μία μόνο λέξη στο παραπάνω ερώτημα, αυτή θα ήταν «πολύ». Σίγουρα όμως δεν θα καταλαβαίναμε ακριβώς ποια είναι η παρουσία των δελφινιών στην Μεσόγειο και κατ’ επέκταση στην Κρήτη, αλλά και ποια είναι η ιδιαίτερη ιστορική σχέση με το νησί.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Δελφινιού, το Cretaone.gr επικοινώνησε με την Αναστασία Μήλιου, Διευθύντρια Έρευνας του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος», εμβαθύνοντας όσο το δυνατόν περισσότερο στα δελφίνια και τη σχέση τους με τους Κρητικούς.

Η Αναστασία Μήλιου, Διευθύντρια Έρευνας του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος»

Σύμφωνα με όσα ανέφερε, ο πληθυσμός στην Μεσόγειο και κατ’ επέκταση πέριξ του νησιού είναι εξαιρετικός και παρά το γεγονός ότι δεν είναι καταγεγραμμένος ακριβής αριθμός, θα μπορούσε κανείς να υπολογίσει ότι υπάρχουν χιλιάδες δελφίνια που κολυμπούν στα νερά της Μεσογείου. Η έρευνα ανά τα χρόνια έχει δείξει ότι τρία είδη συνυπάρχουν αρμονικά, το ρινοδέλφινο, το ζωνοδέλφινο, και το σταχτοδέλφίνο, ενώ μαζί τους αλλά στα πιο βαθιά νερά θα συναντήσει κανείς άλλα είδη όπως είναιοη φυσητήρας και ο ζιφιός.

Η δημοσιογραφία και η επιστήμη των πολιτών, όπως συνηθίζουν να αναφέρουν δημοσιογράφοι και επιστήμονες αντίστοιχα, φέρνει καταγραφές κυρίως το καλοκαίρι με φωτογραφίες και βίντεο από δελφίνια που συνοδεύουν ιστιοφόρα, καΐκια, φουσκωτά στο «θαλάσσιο ταξίδι» τους.

Παρόλα αυτά, καθόλη τη διάρκεια του χρόνου βρίσκονται στα νερά, όμως το γεγονός ότι οι καιρικές συνθήκες του καλοκαιριού ευνοούν την παρουσία μας στη θάλασσα, υπάρχει και μεγαλύτερη κινητικότητα, κάτι που έχει να κάνει με τις καταγραφές.

Την ίδια στιγμή, όμως, και σύμφωνα με τα όσα δήλωσε η κ. Μήλιου, η ανθρώπινη όχληση αποτελεί και τη μεγαλύτερη απειλή για τα συγκεκριμένα είδη, καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν αναφερθεί τραυματισμοί ακόμα και θανάτωσης από ανθρώπους.

Το εξαιρετικά ενδιαφέρον σε ό,τι έχει να κάνει με την παρουσία των δελφινιών γύρω από την Κρήτη είναι ότι ήδη από την μινωική εποχή υπάρχουν καταγραφές που επιβεβαιώνονται και σε τοιχογραφίες στο ανάκτορο της Κνωσού.

Τοιχογραφία των Δελφινιών

Εντυπωσιακή απόδοση του θαλάσσιου τοπίου αποτελεί η Τοιχογραφία των Δελφινιών, παρά τον διακοσμητικό της χαρακτήρα.

Δύο δελφίνια απεικονίζονται να κολυμπούν ανάμεσα σε μικρότερα ψάρια, τα οποία αποδίδονται με γαλάζια, κίτρινα και ρόδινα χρώματα. Το ανοικτό γαλανό φόντο με το δικτυωτό σε βαθύτερο τόνο του μπλε αποδίδει το νερό και τους ιριδισμούς της επιφάνειάς του.

Τα θραύσματα της τοιχογραφίας βρέθηκαν σε φωταγωγό στο ανατολικό άκρο του Μεγάρου της Βασίλισσας στο ανάκτορο της Κνωσού και ο Evans υποστήριξε ότι αυτή κοσμούσε τοίχο πάνω από την είσοδο στο χώρο.

Μια διαφορετική ερμηνεία των ανασκαφικών δεδομένων έχει καταλήξει στο πιθανό συμπέρασμα ότι η τοιχογραφία κοσμούσε δάπεδο του άνω ορόφου και όχι τοίχο. Αν και υπάρχουν διάφορα ερωτηματικά σχετικά τόσο με τον χώρο που κοσμούσε όσο και με τη χρονολόγηση της τοιχογραφίας, παραμένει γεγονός ότι ανήκει σε μια μακρά μινωική παράδοση απεικόνισης του θαλάσσιου τοπίου με θαυμάσια δείγματα ήδη από τις αρχές της νεοανακτορικής περιόδου.