Θλίψη στα Χανιά: Απεβίωσαν με διαφορά λίγων ημερών οι αδελφές Κουτσουδάκη

Αποχαιρετούν τις ιδιοκτήτριες του Ξενοδοχείου «Δώμα», Ρένα και Ιωάννα Κουτσουδάκη

Βαρύ πένθος στα Χανιά, καθώς απεβίωσαν με διαφορά λίγων ημερών οι αδελφές Ρένα και Ιωάννα Κουτσουδάκη.

Οι δύο κυρίες υπήρξαν για περισσότερο από μισό αιώνα η κινητήριος δύναμη πίσω από ένα από τα πλέον διακεκριμένα ιστορικά καταλύματα της Ελλάδας. Η απώλειά τους αφήνει ένα δυσαναπλήρωτο κενό σε όσους τις γνώρισαν.

Ο Ιταλός συγγραφέας Αντόνιο Ταμπούκι, τακτικός επισκέπτης του, τις είχε χαρακτηρίσει ως «δύο κυρίες με τόση χάρη, καλλιέργεια και καλοσύνη που, ελλείψει καλύτερου επιθέτου, θα μπορούσαμε ίσως να τις αποκαλέσουμε ‘νεοκλασικές’, όπως το σπίτι τους – ένα κομμάτι του παρελθόντος της παλιάς μας Ευρώπης».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Καιρός: Σύννεφα, ήλιος και άνοδος της θερμοκρασίας σήμερα Σάββατο (11/10) στην Κρήτη

Οι αναμνήσεις των αδελφών από την περίοδο της Κατοχής περιγράφονται στο βιβλίο «Ο πόλεμος στα σπίτια μας» (Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών, σειρά Μαρτυρίες, 2019), αλλά και σε πρόσφατη έκδοση του 2023 με τίτλο «Ένα σπίτι στον χρόνο», ένα χρονικό της ζωής τους και της ιστορικής κατοικίας τους.

Η κατοικία στη Χαλέπα: Από προξενείο σε στρατιωτικό κέντρο

Η ιστορία του κτιρίου, που στεγάζει την εμβληματική μονάδα φιλοξενίας, είναι στενά συνδεδεμένη με τη σύγχρονη ιστορία της Κρήτης. Η γιαγιά της Ρένας και της Ιωάννας, η Ειρήνη Μαρμαράκη, είχε αγοράσει το κτίριο στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου 124, στη Χαλέπα, το 1933.

Το κτίριο, χτισμένο αρχικά τον 19ο αιώνα ως προξενείο της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, έμελλε να αλλάξει πολλές χρήσεις.

Οι μεταμορφώσεις κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο:

1940: Οι βρετανικές στρατιωτικές αρχές ενοικίασαν το σπίτι από τον πατέρα των αδελφών, μετατρέποντάς το σε βρετανικό υποπροξενείο.
1941: Μετά την πτώση της πόλης στους Γερμανούς, οι δυνάμεις κατοχής επέταξαν το πρώην υποπροξενείο και το μετέτρεψαν σε περιφερειακό κέντρο διοίκησης.
1945 – 1949: Παρά την απελευθέρωση, η οικογένεια Κουτσουδάκη δεν κατάφερε να επιστρέψει άμεσα στην κατοικία της, καθώς αυτή πέρασε και πάλι στην κατοχή των Βρετανών. Μόνο στα τέλη της δεκαετίας του 1940 κατάφεραν να ανακτήσουν την ιδιοκτησία τους.

Η μετατροπή σε μονάδα φιλοξενίας και η διεθνής αναγνώριση

Τη δεκαετία του 1950, οι δρόμοι των αδελφών χώρισαν προσωρινά. Η Ρένα παντρεύτηκε τον Νίκο Βαλυράκη, ενώ η Ιωάννα πήγε στην Ιταλία για σπουδές στη Σχολή Καλών Τεχνών της Ρώμης. Το 1967, με την επιστροφή της στην Ελλάδα, άνοιξε ένα κατάστημα στο Κολωνάκι με την ονομασία Δώμα.

Αργότερα, εμπνευσμένη από τα ταξίδια της στην Ιταλία, όπου είχε δει πολλές ιστορικές κατοικίες να μετατρέπονται σε χώρους φιλοξενίας, πρότεινε στη Ρένα να κάνουν το ίδιο με το πατρικό τους σπίτι.

Τον Δεκέμβριο του 1971, η ιστορική κατοικία άνοιξε για πρώτη φορά τις πόρτες της ως μονάδα φιλοξενίας. Στα χρόνια που ακολούθησαν, η φήμη της ολοένα και μεγάλωνε. Ανάμεσα στους επισκέπτες της συγκαταλέγονταν καλλιτέχνες, διασημότητες, πολιτικοί και ποιητές, οι οποίοι έλκονταν από την ιστορία του κτιρίου και γοητεύονταν από τις σπάνιες και γεμάτες αρχοντιά οικοδέσποινες.

Η Ιωάννα συνέχισε τις περιπλανήσεις της στην Ασία και την Άπω Ανατολή, συγκεντρώνοντας, μεταξύ άλλων, μία εξαιρετική συλλογή καπέλων και καλυμμάτων κεφαλής, η οποία εκτέθηκε στο Μουσείο Μπενάκη. Η Ρένα αφιέρωσε τη ζωή της στη διεύθυνσή του, την οποία φρόντιζε ακούραστα και με όλη της την αγάπη για περισσότερο από 50 χρόνια, καλωσορίζοντας κάθε επισκέπτη και προσέχοντας προσωπικά την κάθε λεπτομέρεια, μέχρι το τέλος.

Η Ιωάννα Κουτσουδάκη (8 Ιουλίου 1933 – 15 Σεπτεμβρίου 2025) και η Ρένα Κουτσουδάκη-Βαλυράκη (8 Σεπτεμβρίου 1926 – 19 Αυγούστου 2025) άγγιξαν τις ζωές όσων τις γνώρισαν με τρόπο μοναδικό. Όλοι ευελπιστούν ότι το Δώμα θα συνεχίσει να στέκει περήφανο και να εμπνέει όσους το επισκέπτονται, φέροντας τους απόηχους όλων των ιστοριών του.

Σύμφωνα με πληροφορίες από kathimerini.gr