Τι αναφέρει η νέα ειρηνευτική πρόταση ΗΠΑ και Ουκρανίας

Κορυφώνεται η αγωνία γύρω από την προσπάθεια ανεύρεσης λύσης για την ολοκλήρωση του πολέμου ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία.

Ύστερα από πολλές εντάσεις, όπου λίγο έλειψε οι συνομιλίες στη Γενεύη να τιναχθούν στον αέρα, ΗΠΑ και Ουκρανία κατέληξαν σε ένα πλήρως αναθεωρημένο ειρηνευτικό σχέδιο 19 σημειών. Η συνάντηση των αντιπροσωπειών χαρακτηρίστηκε τελικά ως «παραγωγική», αφήνοντας όμως τα πλέον ακανθώδη ζητήματα να τα επιλύσουν, ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τους Financial Times, το νέο σχέδιο, σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών της Ουκρανίας, Σεργκέι Κισλίτσια, δεν μοιάζει με την προηγούμενη έκδοση της ειρηνευτικής πρότασης που είχε προκαλέσει σάλο στο Κίεβο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Επιδοτήσεις ΟΠΕΚΕΠΕ: Ποιοι παραγωγοί βγαίνουν εκτός επιλεξιμότητας και τις χάνουν

Σύμφωνα με διαρροές που επιβεβαιώθηκαν από διεθνή μέσα, το αμερικανικό κείμενο αναγνώριζε de facto τη ρωσική κυριαρχία σε Λουγκάνσκ, Ντονέτσκ και Κριμαία, πάγωνε τη γραμμή επαφής στο Χερσόν και το Ζαπορίζια, ζητούσε περιορισμό του ουκρανικού στρατού στους 600.000 και προέβλεπε εκλογές στην Ουκρανία μέσα σε 100 ημέρες από την υπογραφή συμφωνίας. Επιπλέον, έκλεινε ουσιαστικά την πόρτα στο ενδεχόμενο ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.

Δεν ήταν λοιπόν έκπληξη ότι στο Κίεβο η πρόταση αντιμετωπίστηκε με οργή και ανησυχία. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επίσης έσπευσαν να εκφράσουν ανοιχτά τη δυσαρέσκειά τους, θεωρώντας ότι η υιοθέτηση ενός τέτοιου πλαισίου θα νομιμοποιούσε μόνιμα τις ρωσικές εδαφικές κατακτήσεις.

Η ένταση στη Γενεύη: «Κρεμόταν από μια κλωστή»

Χρειάστηκαν δύο ώρες εντατικής συζήτησης μεταξύ του Αντρέι Γερμάκ και του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο για να πέσουν οι τόνοι και να ανοίξει ο δρόμος για πραγματικές διαπραγματεύσεις. Όπως παραδέχθηκε ο Κισλίτσα, “παραλίγο να μην ξεκινήσουμε καν”.

Η σύνθεση της αμερικανικής αποστολής ήταν επίσης αξιοσημείωτη: πέρα από Ρούμπιο, συμμετείχαν ο υπουργός Στρατού Νταν Ντρίσκολ, ο ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ και ο Τζάρετ Κούσνερ, του οποίου η παρουσία προκάλεσε αρχική αμηχανία στους Ουκρανούς.

Το νέο σχέδιο των 19 σημείων: Σταθερή σύγκλιση, μεγάλες εκκρεμότητες

Το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων ήταν ένα νέο κείμενο 19 σημείων, το οποίο, σύμφωνα με τον Κισλίτσα, διαφέρει ριζικά από το αρχικό 28σέλιδο πλαίσιο. Ουσιαστικά, “πολύ λίγα πράγματα έμειναν από την πρώτη έκδοση”.

Η Ουάσινγκτον εμφανίστηκε πιο δεκτική στις ουκρανικές ενστάσεις:

Αποσύρθηκε η πρόταση για στρατιωτικό όριο 600.000 στρατιωτών, αφήνοντας τον καθορισμό του μεγέθους του ουκρανικού στρατού σε μελλοντική συζήτηση.

Η πρόταση για γενική αμνηστία αναδιατυπώθηκε ώστε να λαμβάνει υπόψη τα θύματα του πολέμου.

Πολλά από τα σημεία που ζητούσε το Κίεβο έγιναν αποδεκτά.

Ωστόσο, τα κρίσιμα ζητήματα μεταφέρθηκαν για απόφαση από τους δύο ηγέτες:

• Εδαφικές συμφωνίες και σύνορα
• Σχέσεις ΝΑΤΟ–Ρωσίας–ΗΠΑ
• Μακροπρόθεσμο καθεστώς ασφαλείας της Ουκρανίας

Σύμφωνα με το περιεχόμενο του νέου πλαισίου, αυτά τα θέματα θα συζητηθούν απευθείας μεταξύ Τραμπ και Ζελένσκι, πριν το κείμενο προωθηθεί στη Μόσχα για τη νέα φάση συνομιλιών.

Η ευρωπαϊκή αντιπρόταση

Την ίδια ώρα, η Ευρώπη παρουσίασε τη δική της αντιπρόταση, που – όπως επιβεβαίωσαν πηγές – βρίσκεται πολύ πιο κοντά στις θέσεις του Κιέβου, αλλά το Κρεμλίνο έχει ήδη απορρίψει.

Οι βασικές διαφορές με την αμερικανική πρόταση είναι καθοριστικές:

Εδαφικά ζητήματα

• ΗΠΑ: Αναγνώριση Λουγκάνσκ, Ντονέτσκ, Κριμαίας ως de facto ρωσικών.
• ΕΕ: Η Ουκρανία δεν θα ανακτήσει τα εδάφη με στρατιωτικά μέσα, αλλά οι διαπραγματεύσεις θα ξεκινήσουν από τη γραμμή επαφής, χωρίς αποδοχή ρωσικής κυριαρχίας.

ΝΑΤΟ

• ΗΠΑ: Η Ουκρανία δεσμεύεται να μη μπει ποτέ στο ΝΑΤΟ.
• ΕΕ: Το θέμα αφήνεται στις διαδικασίες της Συμμαχίας· το ενδεχόμενο δεν κλείνει.

Στρατιωτικές ρυθμίσεις

• ΗΠΑ: Όριο 600.000 στρατιωτών.
• ΕΕ: Όριο 800.000 σε καιρό ειρήνης, με μεγαλύτερη ευελιξία.

Εκλογές

• ΗΠΑ: Εκλογές εντός 100 ημερών.
• ΕΕ: Εκλογές “το συντομότερο δυνατό”, χωρίς αυστηρή προθεσμία.

Οι ευρωπαϊκές «κόκκινες γραμμές»

Σε τηλεδιάσκεψη με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι ηγέτες της ΕΕ χάραξαν καθαρά όρια:

Αντόνιο Κόστα

• Η ειρήνη πρέπει να είναι δίκαιη και βιώσιμη, όχι απλή εκεχειρία.
• Η ΕΕ επιθυμεί πλήρη έλεγχο σε ζητήματα κυρώσεων και διαχείρισης ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
• Η στήριξη στην Ουκρανία συνεχίζεται απεριόριστα.
• Η Ευρώπη θα σταθεί στο πλευρό της Ουκρανίας “χωρίς όρους”.

Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν

• Απόλυτος σεβασμός της εδαφικής ακεραιότητας.
• Κανένας δεν καθορίζει το μέλλον του ουκρανικού στρατού εκτός από την ίδια την Ουκρανία.
• Η Ευρώπη θα έχει κεντρικό ρόλο στην ανοικοδόμηση και την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας.
• Προτεραιότητα η επιστροφή απαχθέντων παιδιών.
• Η ευρωπαϊκή ενότητα παραμένει αδιαπραγμάτευτη.

Το επόμενο βήμα: Η ώρα των ηγετών

Οι αντιπροσωπείες Ουκρανίας και ΗΠΑ επιστρέφουν τώρα στις πρωτεύουσές τους για να ενημερώσουν Ζελένσκι και Τραμπ. Το επόμενο στάδιο των συζητήσεων θα καθοριστεί από τους ίδιους και από την προθυμία της Μόσχας να δεχθεί ένα πλαίσιο που αλλάζει τα δεδομένα.

Η εικόνα παραμένει ρευστή, αλλά για πρώτη φορά μετά από καιρό φαίνεται να υπάρχει μια διπλωματική σύγκλιση – εύθραυστη, αλλά υπαρκτή. Το αν αυτή η σύγκλιση θα οδηγήσει σε πραγματική ειρήνη ή σε ένα νέο κύκλο διαφωνιών, μένει να φανεί.

Πηγή: cnn.gr