Τι χρώμα στα μαλλιά είχαν οι Αρχαίοι Έλληνες;

Στην «Ιλιάδα» του Ομήρου υπάρχουν περιγραφές ηρώων και θεών με συγκεκριμένα χρώματα μαλλιών

Το θέμα του χρώματος στα μαλλιά των Αρχαίων Ελλήνων έχει απασχολήσει για χρόνια τους ιστορικούς και τους ερευνητές, αν και δεν υπάρχουν άμεσες αποδείξεις γι’ αυτό.

Παρόλα αυτά, πληροφορίες αντλούνται από την αρχαία τέχνη, τη λογοτεχνία και τα αρχαιολογικά ευρήματα, τα οποία παρέχουν έμμεσες ενδείξεις.

Οι Αρχαίοι Έλληνες προέρχονταν από διαφορετικές φυλές, όπως οι Ίωνες, οι Δωριείς, οι Αιολείς και οι Αχαιοί, καθεμία από τις οποίες είχε ξεχωριστά πολιτιστικά χαρακτηριστικά. Η εγκατάστασή τους σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας και της Μικράς Ασίας οδήγησε σε πιθανές γενετικές διαφοροποιήσεις.

Μια έρευνα του 2015 σχετικά με τη μετανάστευση από τις στέπες έδειξε ότι, παρόλο που υπήρξαν επιρροές στη γενετική σύνθεση της Ευρώπης από τον βορρά, στην Ελλάδα αυτές οι επιδράσεις ήταν περιορισμένες. Αυτό σημαίνει ότι οι Αρχαίοι Έλληνες είχαν κυρίως μεσογειακά γενετικά χαρακτηριστικά, με το σκούρο χρώμα μαλλιών και ματιών να επικρατεί.

Η αρχαία ελληνική τέχνη, όπως τα αγγεία, τα αγάλματα και οι τοιχογραφίες, επιβεβαιώνει αυτή την εικόνα. Οι περισσότεροι απεικονίζονται με σκούρα μαλλιά και χαρακτηριστικά, ενώ τα ανοιχτόχρωμα μαλλιά εμφανίζονται σπάνια. Ακόμα και τα ανοιχτόχρωμα πρόσωπα που εμφανίζονται σε κάποιες απεικονίσεις είναι λιγότερο συχνά ξανθά, και διατηρούν χαρακτηριστικά που αντιστοιχούν περισσότερο στον μεσογειακό τύπο.

Κατά τη μυκηναϊκή περίοδο, οι τοιχογραφίες αποκαλύπτουν ποικιλομορφία στα χρώματα των μαλλιών, με αποχρώσεις από μαύρο έως σκούρο καστανό, και κάποιες φορές ξανθό ή κόκκινο. Μια γενετική μελέτη του 2017, που ανέλυσε δείγματα DNA από τη μινωική και τη μυκηναϊκή περίοδο, έδειξε ότι οι δύο αυτοί πληθυσμοί είχαν κοινή καταγωγή κατά 75% με τους νεολιθικούς αγρότες της Ανατολίας, ενώ υπήρχαν και δεσμοί με πληθυσμούς από τον Καύκασο και το Ιράν, γεγονός που επιβεβαιώνει μεσογειακά και εγγύς ανατολικά χαρακτηριστικά.

Κατά την κλασική εποχή, τα περισσότερα αρχαιοελληνικά κεραμικά και γλυπτά απεικονίζουν ανθρώπους με σκούρα μαλλιά. Παρόλο που υπήρξαν κάποιες αναφορές σε ξανθά μαλλιά για ιστορικά πρόσωπα, όπως ο Μέγας Αλέξανδρος, οι περισσότεροι Αρχαίοι Έλληνες είχαν σκούρα μαλλιά. Η γενετική σύνθεση των σύγχρονων Ελλήνων, οι οποίοι διατηρούν κατά κύριο λόγο σκούρα μαλλιά, θεωρείται ως απόδειξη της γενετικής συνέχειας με τους Αρχαίους Έλληνες.

Στην «Ιλιάδα» του Ομήρου υπάρχουν περιγραφές ηρώων και θεών με συγκεκριμένα χρώματα μαλλιών, όπως ο Αχιλλέας και ο Μενέλαος που αναφέρονται ως ξανθοί, ενώ ο θεός Απόλλωνας παρουσιάζεται με χρυσά μαλλιά, συμβολίζοντας το φως. Ωστόσο, αυτές οι περιγραφές είναι μάλλον συμβολικές και δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα τη γενική εικόνα του πληθυσμού.

Επιπλέον, η αντίληψη ότι οι «αρχικοί» Έλληνες ήταν ξανθοί είναι ένας μύθος που διαδόθηκε από τη ναζιστική προπαγάνδα, προκειμένου να παρουσιάσει τους Αρχαίους Έλληνες και Ρωμαίους ως προγόνους των βόρειων Ευρωπαίων και να υποστηρίξει ιδεολογίες φυλετικής υπεροχής.

Πηγή: himara.gr