Τι λένε κυβέρνηση και αντιπολίτευση για τη στήριξη των ελαιοπαραγωγών λόγω ξηρασίας

Οι τοποθετήσεις Κώστα Τσιάρα, Διονύση Σταμενίτη, Ανδρέα Λυκουρέντζου, Χαράλαμπου Αθανασίου, Μανόλη Χνάρη και Στρατή Νικολάου

Η αδυναμία του σημερινού συστήματος ασφάλισης και του πλαισίου της ΚΑΠ για την αποζημίωση ή και τη στήριξη ελαιοπαραγωγών λόγω της κλιματικής αλλαγής, προέκυψε από σειρά τοποθετήσεων που έγιναν στη Βουλή τις τελευταίες μέρες.

Η κυβέρνηση (Κώστας Τσιάρας, Διονύσης Σταμενίτης) και η διοίκηση των Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων – ΕΛΓΑ (Ανδρέας Λυκουρέντζος), έδωσαν κάποιες υποσχέσεις για εξέταση του θέματος την άνοιξη του 2025, οι οποίες όμως είναι αόριστες. Οι βουλευτές Χαράλαμπος Αθανασίου (ΝΔ) και Μανόλης Χνάρης (ΠΑΣΟΚ) και το στέλεχος της Νέας Αριστεράς Στρατής Νικολάου παρενέβησαν για το θέμα. Αναλυτικότερα:

ΠΑΣΟΚ

«Η ανεπάρκεια μέτρων αντιμετώπισης της δραστικής μείωσης της παραγωγής της ελιάς εξαιτίας της ανομβρίας οδηγεί τους ελαιοπαραγωγούς σε επιπλέον δυσμενή θέση», ανέφερε ο Βουλευτής Ρεθύμνης και υπεύθυνος ΚΤΕ Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Μανόλης Χνάρης.

Ο βουλευτής επισημαίνει την έλλειψη μέτρων για την αντιμετώπιση της απώλειας παραγωγής της ελιάς από το αρμόδιο Υπουργείο και την Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας εξαιτίας των έκτακτων κλιματικών μεταβολών (ανομβρία – καύσωνες) και την ακόμα δυσμενέστερη θέση στην οποία έχουν περιέλθει οι ελαιοπαραγωγοί.

Ειδικότερα, ο Μ. Χνάρης επισημαίνει ότι:

«Πριν λίγες μέρες λάβαμε την απάντηση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Τσιάρα καθώς και του Προέδρου του ΕΛΓΑ κ. Λυκουρέντζου αναφορικά με την υπ’αρ. 545/2024 Ερώτηση που είχε υποβάλλει σύσσωμη η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ, κατόπιν πρωτοβουλίας μου, με θέμα: ’Άμεση αποζημίωση των ελαιοπαραγωγών λόγω της δραστικής μείωσης της παραγωγής εξαιτίας της ανομβρίας’».

Μέσω της απάντησης αυτής, ο μεν κ. Τσιάρας για τις υπάρχουσες δράσεις στήριξης της ελαιοκαλλιέργειας αναφέροντας ότι:  «Στο πλαίσιο υλοποίησης του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014-2022, μεταξύ των άλλων, χρηματοδοτούνται δράσεις και επενδυτικές δαπάνες που αποσκοπούν στη στήριξη της ελαιοκαλλιέργειας και του ελαιόλαδου…Μέσω του Πυλώνα Ι και των άμεσων ενισχύσεων, παρέχονται και στους ελαιοπαραγωγούς ενισχύσεις μέσω της βασικής ενίσχυσης…επίσης, παρέχεται με τη νέα ΚΑΠ η δυνατότητα ενίσχυσης των ελαιοπαραγωγών μέσω των οικολογικών προγραμμάτων.. παρεμβάσεις του Πυλώνα ΙΙ που αφορούν σε στρεμματικές ενισχύσεις (Γεωργοπεριβαλλοντικές παρεμβάσεις)..».

Ο δε πρόεδρος του ΕΛΓΑ Ανδρέας Λυκουρέντζος μας πληροφόρησε μεταξύ άλλων ότι: «..οι ζημιές που προξενούνται στις ελαιοκαλλιέργειες από καλυπτόμενα αίτια όπως αναφέρονται στον Κανονισμό του ΕΛ.Γ.Α. αποζημιώνονται από τον ΕΛ.Γ.Α…αναμένεται το προσεχές διάστημα εκ μέρους της πολιτείας η κατάθεση του νέου θεσμικού πλαισίου για το γεωργο-ασφαλιστικό σύστημα της χώρας».

Ο κ. Χνάρης αναφέρει: «Η γενικόλογη και αόριστη απάντηση από πλευράς του αρμοδίου Υπουργείου, με την απλή παράθεση των υπαρχουσών μέτρων στήριξης της ελαιοκαλλιέργειας και η αναφορά στα καλυπτόμενα αίτια όπως αναφέρονται στον Κανονισμό του ΕΛΓΑ, στα οποία προφανώς και δε συμπεριλαμβάνονται οι ζημίες που προκαλούνται από την εξελισσόμενη κλιματική κρίση, σαφώς και δεν επαρκούν για την αντιμετώπιση της ακαρπίας στην ελιά.

Ο Υπουργός για άλλη μία φορά κρύβει τα προβλήματα κάτω από το χαλί, χωρίς να λαμβάνει ουσιαστικά και αποτελεσματικά μέτρα στήριξης του πρωτογενούς τομέα.

Η απώλεια παραγωγής της ελιάς, ενός εθνικού προϊόντος καθοριστικής σημασίας για την ιστορία και την οικονομία της χώρας μας, εξαιτίας των συνεπειών της κλιματικής κρίσης, έχει λάβει δραματικές διαστάσεις, οδηγώντας τους ελαιοπαραγωγούς σε απόγνωση.

Επανειλημμένα έχουμε ζητήσει τον εκσυγχρονισμό του  Κανονισμού του ΕΛΓΑ, με σκοπό να συμπεριληφθούν επιτέλους και τα νέα αίτια που η εξελισσόμενη κλιματική κρίση έχει προκαλέσει και μέχρι τώρα δεν καλύπτονται. Στην ίδια κατεύθυνση, έχουμε κατ’ επανάληψη προτείνει και τη διεκδίκηση για τη σύσταση ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου Κλιματικής Κρίσης ή εναλλακτικά τη δημιουργία ενός Εθνικού Ταμείου για την αποζημίωση ζημιών. Ωστόσο, μέχρι και σήμερα η Κυβέρνηση δεν έχει προβεί σε καμία τέτοια ενέργεια. 

Ως ΠΑΣΟΚ, έχοντας θέσει ως βασική μας προτεραιότητα την ανασύσταση του πρωτογενούς τομέα, θα συνεχίσουμε να καταθέτουμε τις απόψεις μας για τη χάραξη νέων  πολιτικών για την άμεση επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί μας».

Κυβέρνηση

Ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Διονύσης Σταμενίτης απαντώντας σε ερώτηση του Βουλευτή Λέσβου της Ν.Δ. Χαράλαμπου Αθανασίου που συζητήθηκε στην Βουλή 16 Δεκεμβρίου, έδωσε την υπόσχεση πως η κυβέρνηση εξετάζει θετικά την προοπτική καταβολής αποζημίωσης στους ελαιοπαραγωγούς της Λέσβου και όλης της χώρας για την ζημιά που έχουν υποστεί την ελαιοκομική περίοδο 2024 – 2025.

Ο βουλευτής της ΝΔ Χαράλαμπος Αθανασίου είχε καταθέσει σχετική ερώτηση τον περασμένο Νοέμβριο για το θέμα αυτό. Πριν την κατάθεση της ερώτησης είχε ζητήσει να γίνει σχετικός επιτόπιος έλεγχος από τον ΕΛΓΑ στην Λέσβο. Ο έλεγχος αυτός έδειξε τα προβλήματα του σταφιδιάσματος του καρπού αλλά και σε πολλές περιπτώσεις της ξήρανσης της κόμης των δέντρων. Ο κ. Αθανασίου επικαλέστηκε τα πορίσματα των στελεχών του ΕΛΓΑ που διαπίστωσαν την έκταση του προβλήματος. Ο κ. Σταμενίτης αναγνώρισε το πρόβλημα και τα πορίσματα τόσο του ΕΛΓΑ όσο και της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης της Περιφέρειας.

Δεδομένου ότι ο κανονισμός του ΕΛΓΑ δεν επιτρέπει την πληρωμή αποζημιώσεις για ζημιές που προκαλούνται στην φυτική παραγωγή από την ανομβρία το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης προσανατολίζεται να αξιοποιήσει τους πόρους από το πρόγραμμα των Κρατικών Οικονομικών Ενίσχυσης για να στηρίξει την ελαιοκομία. Σε περίπτωση που δεν καταστεί δυνατή η χορήγηση ενίσχυση από αυτό το κονδύλι τότε θα αναζητηθούν κοινοτικοί πόροι.

Ο προσδιορισμός του ύψους της ζημιάς που έχουν υποστεί οι ελαιοπαραγωγοί της Λέσβου και όλης της χώρας αναμένεται να γίνει την άνοιξη του 2025 μετά το τέλος της συγκομιδής.

Νέα Αριστερά

Με αφορμή την απάντηση του υφυπουργού Διονύση Σταμενίτη στην ερώτηση του κ. Χαράλαμπου Αθανασίου για την αποζημίωση των ελαιοπαραγωγών από την ξηρασία, το μέλος της ΚΕ της Νέας Αριστεράς και του Αγροτικού της Τμήματος Στρατής Νικολάου έκανε την παρακάτω δήλωση.

«Ο κ. Σταμενίτης ενώ δέχτηκε ότι υπάρχει πρόβλημα με την ξηρασία των ελαιώνων, σύμφωνα με ελέγχους του ΕΛΓΑ, που οδηγεί σε μεγάλη απώλεια της παραγωγής, εν τούτοις, το συμπέρασμα της τοποθέτησής του είναι πωςπροσπαθεί να οδηγήσει το θέμα στις καλένδες ρίχνοντας στάχτη στα μάτια των ελαιοπαραγωγών.

Κι αυτό γιατί, συνδέει το γεγονός της απώλειας ελαιόκαρπου με την διαδικασία αποζημιώσεων από τις ΚΟΕ και από χρήματα που θα ζητηθούν από την ΕΕ, μετά την ολοκλήρωση και καταγραφή της συγκομιδής, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι η ΕΕ δεν διαθέτει πόρους για τις περιπτώσεις αυτές.

Αντιθέτως θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη αποφασίσει ότι τα αδιάθετα κονδύλια του προηγούμενου ΠΑΑ 2014 – 2022, αντί να επιστραφούν, να διατεθούν από τα κράτη μέλη της ΕΕ για την αντιμετώπιση ζημιών στον αγροτικό τομέα από την κλιματική κρίση. Επίσης υπάρχει απόφαση στην περίπτωση αυτή η εθνική συμμετοχή να είναι μέχρι διπλάσια από την Ενωσιακή.

Άρα ο κ. Σταμενίτης και το ΥΠΑΑΤ πρέπει να μας πουν πόσα είναι τα αδιάθετα κονδύλια του προηγούμενου ΠΑΑ και να λάβουν,τώρα, την πολιτική απόφαση ότι όλα ή μέρος αυτών, να διατεθούν για την αποζημίωση των ελαιοπαραγωγών. Στην περίπτωση που παρθεί μια τέτοια απόφαση, δεν ακολουθείται η προβλεπόμενη διαδικασία των ΚΟΕ, αλλά η διαδικασία προκήρυξης Μέτρων του ΠΑΑ στην οποία μπορεί το ΥΠΑΑΤ να προχωρήσει άμεσα.