Ηράκλειο: 16oC

Τι σημαίνει η λέξη «τζιβαέρι»; – Η πιο τρυφερή λέξη που δε λέμε πια

21.09.2025, 22:44

Κι όμως η λέξη «τζιβαέρι» κουβαλά μέσα της λαϊκή μνήμη, στοργή, θρήνο και αγάπη

Δεν είναι στο λεξικό της καθημερινότητας μας. Δεν τη φωνάζεις στον δρόμο, ούτε την ακούς συχνά σε σύγχρονες κουβέντες.

Κι όμως η λέξη «τζιβαέρι» κουβαλά μέσα της λαϊκή μνήμη, στοργή, θρήνο και αγάπη, όλα μαζί σε πέντε συλλαβές που μυρίζουν μπαχάρια Ανατολής και σεντούκια γεμάτα χρυσαφικά του συναισθήματος.

Αν δεν την έχεις πει ποτέ, σίγουρα την έχεις ακούσει. Κι αν την έχεις ακούσει, την κουβαλάς μέσα σου χωρίς να το ξέρεις.

Η προέλευση της λέξης

Το «τζιβαέρι» προέρχεται από την τουρκική λέξη cevahir, που σημαίνει πολύτιμο πετράδι, κόσμημα, θησαυρός. Στην ελληνική γλώσσα, ειδικά μέσα από τη δημοτική ποίηση και τα ρεμπέτικα, η λέξη πήρε συναισθηματική σημασία. «Τζιβαέρι μου» σημαίνει ο άνθρωπος που αγαπάς σαν θησαυρό, είναι ο άνθρωπός σου εκείνος που έχει ανεκτίμητη αξία.

Τι σημαίνει σήμερα;

Σήμερα, η λέξη έχει σχεδόν χαθεί από τον καθημερινό λόγο, παραμένει όμως ζωντανή σε δημοτικά τραγούδια, αφηγήσεις παλιότερων, κείμενα με νοσταλγία και ποίηση. Όταν λέμε «τζιβαέρι» σε κάποιον είναι σαν να του λέμε: “Είσαι κάτι σπάνιο, πολύτιμο, και δεν θα σε άλλαζα με τίποτα.”

Το τζιβαέρι στο τραγούδι

Η λέξη έγινε αθάνατη μέσα από το παραδοσιακό τραγούδι «Τζιβαέρι». Πρόκειται για το μικρασιάτικο μοιρολόι που τραγουδήθηκε από δεκάδες ερμηνευτές με πιο γνωστή εκτέλεση αυτή της Δόμνας Σαμίου. Το τραγούδι αποτυπώνει τη οδύνη του αποχωρισμού, την πίκρα της ξενιτιάς. Η μάνα αποχωρίζεται από το παιδί της, το τζιβαέρι της και του δίνει την ευχή να θυμάται.

«Aχ, η ξενιτιά το χαίρεται, τζιβαέρι μου,

το μοσχολούλουδό μου

σιγανά, σιγανά, σιγανά και ταπεινά.

Aχ, εγώ ήμουνα που το ’στειλα, τζιβαέρι μου,

με θέλημα δικό μου

σιγανά, σιγανά, σιγανά πατώ στη γη.

Αχ, πανάθεμά σε ξενιτιά, τζιβαέρι μου,

εσέν’ και το καλό σου

σιγανά, σιγανά, σιγανά και ταπεινά.

Αχ, που πήρες το παιδάκι μου, τζιβαέρι μου,

και το ’κανες δικό σου

σιγανά, σιγανά, σιγανά πατώ στη γη».

Πηγή: lavart.gr

Σύνοψη άρθρου

  • Η λέξη «τζιβαέρι» προέρχεται από την τουρκική λέξη cevahir και σημαίνει πολύτιμο πετράδι ή θησαυρός.
  • Στην ελληνική γλώσσα, μέσω της δημοτικής ποίησης και των ρεμπέτικων, απέκτησε συναισθηματική αξία για τους ανθρώπους που αγαπάμε.
  • Παρά την απουσία της από την καθημερινή γλώσσα, παραμένει ζωντανή στη μουσική, τα δημοτικά τραγούδια και την ποίηση.
  • Το παραδοσιακό τραγούδι «Τζιβαέρι» αποτυπώνει την οδύνη του αποχωρισμού και την πίκρα της ξενιτιάς, με γνωστή εκτέλεση από τη Δόμνα Σαμίου.
πριν από 2 ώρες
Υγεία

Χάστε 4 κιλά και ρίξτε χοληστερόλη και σάκχαρο σε λιγότερο από 2 μήνες

Διαβάστε περισσότερα
πριν από 5 ώρες
Style

Συνταγή για μακαρονοσαλάτα με σολομό

Διαβάστε περισσότερα
πριν από 5 ώρες
Υγεία

Αυτή η συνήθεια βοηθά στην απώλεια βάρους μετά τα 50

Διαβάστε περισσότερα
πριν από 6 ώρες
Κόσμος

Έκρηξη σε εργοστάσιο στο Τενεσί: «Δεν υπάρχουν επιζώντες», ανακοίνωσε η αστυνομία

Διαβάστε περισσότερα
πριν από 6 ώρες
Style

Καταγγελία σε βάρος γνωστής Ελληνίδας influencer – Δεν επιστρέφει ρούχα αξίας 2.500 ευρώ

Διαβάστε περισσότερα
πριν από 6 ώρες
Υγεία

Καρκίνος παχέος εντέρου: Τα συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοήσετε

Διαβάστε περισσότερα
πριν από 6 ώρες
Κρήτη

Χανιά: Στο «σκοτάδι» παραμένουν οι κάτοικοι στον Γαλατά – Χωρίς ρεύμα στους δρόμους

Διαβάστε περισσότερα
πριν από 6 ώρες
Ελλάδα

Σοκαριστική μαρτυρία 14χρονου που έπεσε θύμα bullying στο σχολείο – «Ήταν 7 άτομα κι εγώ μόνος μου» (Βίντεο)

Διαβάστε περισσότερα
πριν από 6 ώρες
Ταξίδια

Οι νέοι κανόνες που ισχύουν για τα ταξίδια από αύριο Κυριακή 12/10

Διαβάστε περισσότερα
πριν από 6 ώρες
Κρήτη

Κρήτη: Συνελήφθη 32χρονος ως ο διακινητής των 13 μεταναστών που εντοπίστηκαν νότια της Γαύδου

Διαβάστε περισσότερα

CretaOne TV

Δείτε όλα τα βίντεο του CretaOne TV εδώ

Παρακολουθήστε τώρα →