Τράπεζες: Τέλος εποχής για τα τραπεζικά εμβάσματα

Τι προβλέπει ο κανονισμός της Ε.Ε. που ψηφίστηκε την περασμένη εβδομάδα

Παρελθόν θα αποτελούν σε λίγους μήνες τα παραδοσιακά εμβάσματα, η «χρυσοτόκος όρνιθα» για τις τράπεζες, δίνοντας τη σκυτάλη στις άμεσες πληρωμές που υιοθετούνται καθολικά στην Ευρωζώνη ως ο ταχύτερος, ασφαλέστερος αλλά και φθηνότερος τρόπος για τη μεταφορά χρημάτων και πληρωμών στο e-commerce. Οι άμεσες πληρωμές (instant payments) επιτρέπουν τη μεταφορά χρημάτων άμεσα, διασφαλίζοντας ότι τα χρήματα θα πρέπει να φτάνουν στον λογαριασμό του παραλήπτη μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα και μάλιστα χωρίς πρόσθετο κόστος σε σχέση με άλλες μορφές πληρωμών.

Αυτό προβλέπει ο κανονισμός της Ε.Ε. που ψηφίστηκε την περασμένη εβδομάδα από το Ευρωκοινοβούλιο και τίθεται σε ισχύ έως τα τέλη του χρόνου με καθολική εφαρμογή από όλες τις ευρωπαϊκές τράπεζες, που θα πρέπει να προσαρμόσουν το κόστος αυτών των συναλλαγών σε προσιτά επίπεδα και πάντως κάτω από αυτό των παραδοσιακών εμβασμάτων που στοίχιζαν από 2,5 έως και 20 ευρώ, ανάλογα με την τράπεζα και το ποσό. Οπως ορίζει ο σχετικός κανονισμός, «οι χρεώσεις που επιβάλλονται από παρόχους για άμεσες συναλλαγές σε ευρώ δεν μπορούν να είναι υψηλότερες από τις επιβαρύνσεις που εφαρμόζονται σε ανάλογες μη άμεσες συναλλαγές» και με δεδομένο ότι οι άμεσες πληρωμές δίνονται από τις περισσότερες ευρωπαϊκές τράπεζες δωρεάν μέσα από τα πακέτα συναλλαγών που προσφέρουν στους καταθέτες τους, εκτιμάται ότι το κόστος τους θα μειωθεί και από τις ελληνικές τράπεζες. Ηδη οι άμεσες πληρωμές προσφέρονται δωρεάν μέσω της επιλογής IRIS που έχουν αναπτύξει οι τράπεζες για ποσά έως 500 ευρώ την ημέρα μεταξύ φυσικών προσώπων και η επικράτηση των άμεσων πληρωμών θα συμπιέσει τις τιμές προς τα κάτω και για μεγαλύτερα ποσά. Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών, η εξέλιξη αυτή φέρνει τις τράπεζες ένα βήμα πιο κοντά στην καθιέρωση των πακέτων συναλλαγών, μέσω των οποίων θα δίνεται η δυνατότητα μεταφοράς χρημάτων χωρίς κόστος ανά συναλλαγή.

Για τη διασφάλιση της ασφάλειας, οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών, δηλαδή οι τράπεζες και τα ιδρύματα πληρωμών, θα πρέπει να εφαρμόζουν μέτρα ανίχνευσης και πρόληψης της απάτης, ώστε να αποφεύγεται η μεταφορά ποσών σε λάθος λογαριασμό λόγω κακόβουλης ενέργειας ή σφάλματος. Οπως προβλέπει ο κανονισμός, για τον σκοπό αυτό οι πάροχοι που δραστηριοποιούνται στην Ε.Ε. θα πρέπει, χωρίς πρόσθετες επιβαρύνσεις ή τέλη, να παρέχουν υπηρεσίες για την επαλήθευση της ταυτότητας του δικαιούχου.
Ως πρόσθετη δικλίδα ασφαλείας οι πάροχοι θα πρέπει να επιτρέπουν στους πελάτες τους να καθορίζουν το μέγιστο ποσό που επιθυμούν για άμεσες μεταφορές ευρώ, το οποίο θα μπορεί να τροποποιηθεί εύκολα πριν από την επόμενη συναλλαγή. Εάν ένας πάροχος δεν εκπληρώσει τα καθήκοντά του για την πρόληψη της απάτης με αποτέλεσμα οικονομική ζημία, ο πελάτης θα μπορεί να ζητήσει αποζημίωση.

Οι άμεσες πληρωμές είναι ένας σχετικά νέος τύπος μεταφοράς πίστωσης, που ανταποκρίνεται στις ανάγκες μιας ολοένα και πιο ψηφιοποιημένης κοινωνίας, καθώς επιτρέπει τη μεταφορά κεφαλαίων μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, οποιαδήποτε στιγμή, μέρα ή νύχτα και οποιαδήποτε ημέρα του χρόνου και «θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν με τα ευρωπαϊκά πορτοφόλια ψηφιακής ταυτότητας για τη διευκόλυνση άμεσων, ασφαλών και εύκολων πληρωμών σε καταστήματα, ηλεκτρονικό εμπόριο ή μεταξύ ιδιωτών».

Σε αντίθεση με το παραδοσιακό έμβασμα που απαιτεί από μία έως τρεις ημέρες για να φτάσουν τα χρήματα στον δικαιούχο, π.χ. έμπορο, η άμεση πληρωμή εκτελείται σε μερικά δευτερόλεπτα και όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα απαλλάξει τον κλάδο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων από κόστος έως και 200 δισ. ευρώ, που είναι τα χρήματα που παραμένουν «κλειδωμένα» ημερησίως κατά τη λεγόμενη διακίνηση πληρωμών. Τα οφέλη για τις επιχειρήσεις και ιδιαίτερα τις ΜμΕ, είναι ότι θα μπορούν να ελέγχουν περισσότερο τις ταμειακές ροές τους, λαμβάνοντας αμέσως τα κεφάλαια που τους οφείλονται όταν πωλούν αγαθά και υπηρεσίες. Επιπλέον, οι έμποροι μπορούν να επωφεληθούν από νέες ψηφιακές, προσιτές και αποτελεσματικές λύσεις πληρωμών για να δέχονται πληρωμές για τα αγαθά και τις υπηρεσίες τους, γεγονός που θα μειώσει το λειτουργικό τους κόστος. Χρησιμοποιώντας άμεσες πληρωμές, οι έμποροι μπορούν επίσης να παρέχουν καλύτερες υπηρεσίες στους πελάτες τους, προσφέροντας, για παράδειγμα, άμεσες επιστροφές χρημάτων. Με τις άμεσες πληρωμές, οι έμποροι γνωρίζοντας αμέσως ότι πληρώθηκαν μπορούν να αποδεσμεύσουν άμεσα και με ασφάλεια αγαθά και υπηρεσίες, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε ένα πλαίσιο ηλεκτρονικού εμπορίου.