Ζούκερμπεργκ: Πως έβγαλε εκτός εαυτού μια ολόκληρη γειτονιά

Έχει ξοδέψει πάνω από 110 εκατομμύρια δολάρια για να αγοράσει δεκάδες γειτονικά σπίτια

Στο Crescent Park του Palo Alto, εκεί όπου οι δρόμοι κάποτε γέμιζαν από ποδήλατα, φωνές παιδιών και ήρεμες βόλτες, σήμερα κυριαρχεί ο ήχος από γερανούς, μπουλντόζες και κομπρεσέρ.

Τοπίο μάχης, χτισμένο πάνω στη σιωπηλή επέκταση ενός μόνο ανθρώπου: του Μαρκ Ζούκερμπεργκ.

Ο ιδρυτής του Facebook, ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον πλανήτη, έχει ξοδέψει πάνω από 110 εκατομμύρια δολάρια για να αγοράσει δεκάδες γειτονικά σπίτια, να τα κατεδαφίσει και να φτιάξει το δικό του ιδιωτικό φρούριο – έναν μικρόκοσμο σχεδόν δυστοπικό.

Και σαν να μην έφταναν οι υπόγειοι θάλαμοι 7.000 τετραγωνικών μέτρων, οι συνεχείς περιπολίες ασφαλείας και τα οδοφράγματα που έχουν μεταμορφώσει την περιοχή, ήρθε και το «δώρο» που εξόργισε τους πάντες: ακουστικά με ακύρωση θορύβου.

«Είναι σαν να λέει: συγγνώμη που καταστρέφω τη γειτονιά σας, αλλά πάρτε αυτά για να μη με ακούτε», σχολίασε ένας γείτονας.

Για τους κατοίκους, τα ακουστικά δεν ήταν ένδειξη καλοσύνης. Ήταν ειρωνεία.

Ήταν το σύμβολο της ανισότητας ανάμεσα σ’ εκείνους που κάποτε ανήκαν στη γειτονιά… και σ’ εκείνον που την έχει καταλάβει.

Μια ιστορία που ξεκίνησε το 2011

Η ιστορία ξεκινά το 2011, όταν ο Ζούκερμπεργκ αγόρασε το πρώτο του σπίτι στο Palo Alto, λίγα μόλις τετράγωνα από το πανεπιστήμιο του Στάνφορντ.

Σύντομα, άρχισε να αποκτά ένα-ένα τα γειτονικά ακίνητα, προσφέροντας ποσά που ξεπερνούσαν κάθε λογική αγοράς.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, πλήρωσε σχεδόν διπλάσια από την αξία τους, ώστε οι ιδιοκτήτες να δεχτούν να φύγουν.

Η γειτονιά, που κάποτε ήταν ένας μικρός, φιλόξενος παράδεισος καθηγητών, μηχανικών και οικογενειών, άρχισε να αλλάζει.

Κάθε σπίτι που άδειαζε, κάθε αυλή που γκρεμιζόταν, γινόταν ένα κομμάτι από το νέο μωσαϊκό του προσωπικού του βασιλείου.

Με τον καιρό, ο αριθμός των ιδιοκτησιών του έφτασε τις έντεκα.

Πίσω από τους υψηλούς φράχτες, οι αλλαγές έγιναν ριζικές: υπόγειοι θάλαμοι 7.000 τετραγωνικών μέτρων, ένας λαβύρινθος από δωμάτια που φτάνει ως τα θεμέλια, πλάι σε πισίνες, αίθουσες προβολής και ένα ιδιωτικό σχολείο για λίγους επιλεγμένους μαθητές – που στήθηκε χωρίς καμία επίσημη άδεια.

Στην επιφάνεια, πανύψηλοι τοίχοι για να αποκλείουν τα αδιάκριτα βλέμματα· κάτω από τη γη, ένας «βασιλικός θησαυροφυλάκιο» χτισμένος με τη μανία κάποιου που δεν εμπιστεύεται κανέναν.

Όλα αυτά έχουν έρθει με ένα τίμημα που πληρώνουν άλλοι: οι γείτονες.

Οι δρόμοι γύρω από το συγκρότημα είναι σχεδόν αδιάβατοι, τα φορτηγά μπλοκάρουν τις εισόδους, οι μηχανές δουλεύουν μέρα και νύχτα.

Η αίσθηση της γειτονιάς έχει χαθεί.

«Κανένας δεν θέλει να κατοικείται η γειτονιά του. Κι όμως, αυτό έκαναν», λέει ο Μάικλ Κίεσνικ, που ζει εκεί εδώ και τρεις δεκαετίες.

«Είναι σαν να μας περικύκλωσαν». Το δικό του σπίτι σήμερα βρίσκεται ανάμεσα στις ιδιοκτησίες του Ζούκερμπεργκ, σχεδόν σαν ξένο σώμα σε μια γη που δεν του ανήκει πια.

Μια τεταμένη σχέση

Η σχέση με τους υπόλοιπους κατοίκους έχει γίνει όλο και πιο τεταμένη.

Ο Ζούκερμπεργκ έχει προσλάβει ιδιωτική ασφάλεια που περιπολεί 24 ώρες το εικοσιτετράωρο, ενώ κάμερες παρακολούθησης έχουν τοποθετηθεί σε στρατηγικά σημεία γύρω από το συγκρότημα, πολλές φορές στραμμένες προς τα σπίτια των άλλων.

Αρκετοί γείτονες έχουν παραπονεθεί ότι νιώθουν πως παρακολουθούνται, ότι οι δρόμοι τους δεν τους ανήκουν πλέον. «Δεν είναι μόνο ο θόρυβος», λέει μια κάτοικος.

«Είναι η αίσθηση ότι ζεις δίπλα σε μια οχυρωμένη επικράτεια.

Είναι σαν να έχασες την ελευθερία σου».

Κι όμως, αντί να μειώσει την ένταση, ο Ζούκερμπεργκ έκανε κάτι που πολλοί θεώρησαν προσβλητικό.

Στις αρχές του καλοκαιριού, καθώς τα έργα εντάθηκαν, οι κάτοικοι βρήκαν μπροστά στις πόρτες τους κομψά δέματα: σαμπάνιες, κουτιά σοκολάτας, ντόνατς Krispy Kreme και ακουστικά με ακύρωση θορύβου.

Για κάποιους ήταν το τελειωτικό χτύπημα. «Είναι σαν να μας λέει: ‘Δεν θα σταματήσω, οπότε κλείστε τα αυτιά σας’», είπε ένας γείτονας.

Στα social media, η κίνηση έγινε viral.

Κάποιος έγραψε: «Η πιο ειρωνική συγγνώμη που έχω δει ποτέ». Ένας άλλος: «Όταν το πρόβλημα είναι ο ίδιος, και η λύση του είναι… να μην τον ακούς».

«Δεν παίζει με τους ίδιους κανόνες»

Δεν ήταν η πρώτη φορά που οι κάτοικοι αισθάνθηκαν ότι ο δισεκατομμυριούχος δεν παίζει με τους ίδιους κανόνες.

Το 2023, η τοπική αστυνομία επέβαλε απαγόρευση στάθμευσης σε έναν δημόσιο δρόμο δίπλα στο συγκρότημα, ακριβώς την ημέρα που ο Ζούκερμπεργκ διοργάνωνε ιδιωτικό δείπνο.

Η ίδια η αστυνομία είχε αναλάβει τη φύλαξη της εκδήλωσης.

«Οι δισεκατομμυριούχοι είναι συνηθισμένοι να φτιάχνουν τους δικούς τους κανόνες», λέει ο Κίεσνικ. «Αυτό που δεν καταλαβαίνω είναι γιατί η πόλη τους αφήνει».

Η εικόνα του Ζούκερμπεργκ για τους γείτονές του είναι μια μείξη αμηχανίας και ενόχλησης.

Κάποιοι τον περιγράφουν ως σιωπηλό, απομονωμένο, σχεδόν απόντα από την κοινότητα.

Άλλοι τον παρομοιάζουν με «κυρίαρχο» που έχτισε ένα μικρό κρατίδιο μέσα στο Palo Alto.

Η τεράστια επένδυσή του, οι φράχτες, η ιδιωτική του ασφάλεια και ο λαβύρινθος κάτω από τη γη συνθέτουν μια εικόνα υπερβολής και αποστασιοποίησης.

Για τους περισσότερους, το «δώρο» με τα ακουστικά συμβολίζει αυτή την απόσταση καλύτερα από οτιδήποτε άλλο.

Όλα αυτά αναδεικνύουν κάτι ευρύτερο, που υπερβαίνει τα όρια της συγκεκριμένης γειτονιάς: την αργή εξαφάνιση της κοινότητας μπροστά στη δύναμη του πλούτου.

Το Crescent Park, που κάποτε ήταν σύμβολο συλλογικότητας, μετατρέπεται σε ιδιωτική επικράτεια.

Οι δρόμοι δεν ανήκουν πλέον στους κατοίκους· ανήκουν σε κάποιον που μπορεί να τους αγοράσει.

Και το δώρο με τα ακουστικά, όσο μικρό κι αν είναι μπροστά στις εκατοντάδες εκατομμύρια που ξοδεύτηκαν, μοιάζει να φωνάζει ακριβώς αυτό: «Δεν χρειάζεστε γειτονιά. Έχετε ησυχία».

Στο τέλος, οι περισσότεροι ξέρουν ότι τα έργα δεν θα σταματήσουν.

Ο Ζούκερμπεργκ έχει το χρόνο, τα χρήματα και την υποστήριξη που χρειάζεται για να ολοκληρώσει το όραμά του.

Η γειτονιά θα αλλάξει οριστικά, είτε το θέλουν είτε όχι.

Και αυτό είναι που πονάει περισσότερο. «Δεν είναι τα σπίτια», λέει ένας ηλικιωμένος κάτοικος. «Είναι ότι χάνουμε τον τόπο μας. Χάνουμε την αίσθηση ότι ανήκουμε κάπου».

Πηγή: iefimerida.gr