Τα ελληνικά σπίτια-«ούφο» από fiberglass των ’60s: Η ιστορία τους και γιατί ένα απέκτησε ο Μπραντ Πιτ

Τα πρωτοποριακά εξοχικά της δεκαετίας του ’60 που έγιναν cult αντικείμενα λατρείας παγκοσμίως

Στη δεκαετία του 1960, μια ομάδα Ελλήνων αρχιτεκτόνων και σχεδιαστών τόλμησε να φανταστεί το εξοχικό του μέλλοντος: σπιτάκια από fiberglass, σε σφαιρικά ή ελλειπτικά σχήματα, που θύμιζαν περισσότερο διαστημόπλοια παρά κατοικίες. Αυτά τα «ούφο» σπίτια, σύμβολα αισιοδοξίας και τεχνολογικής φαντασίας της εποχής, έγιναν συλλεκτικά κομμάτια με την πάροδο των δεκαετιών. Δεν είναι τυχαίο ότι ένα από αυτά βρέθηκε στα χέρια του Μπραντ Πιτ, ο οποίος φέρεται να εντυπωσιάστηκε από τον σχεδιασμό και τη σπανιότητά τους. Η ιστορία τους παραμένει ένα συναρπαστικό κεφάλαιο της ελληνικής αρχιτεκτονικής avant-garde.

Το 2009 η καλλιτεχνική ομάδα Errands βρήκε ένα σπίτι-ούφο εγκαταλελειμμένο σε παραλιακή περιοχή του Λουτρακίου. Το αγόρασαν για 1 ευρώ και το μετέφεραν κομμάτι-κομμάτι στην παραλία του Φλοίσβου.

Το συγκεκριμένο σπίτι-ούφο είναι ένα από τα λίγα σωζόμενα παραδείγματα της φουτουριστικής προκατασκευασμένης κατοικίας από fiberglass που σχεδίασε ο αρχιτέκτονας Νικόλαος Ξάστερος τη δεκαετία του 1960. Ήταν μικρά, μοντέρνα, φθηνά σπιτάκια που προορίζονταν για εξοχικές κατοικίες και που μπορούσαν να στηθούν σε κάθε περιοχή και να φιλοξενήσουν μία οικογένεια.

Ο Νικόλας Ξάστερος, Έλληνας πρωτοπόρος σκηνοθέτης, σπούδασε Αρχιτεκτονική στην Ecole des Beaux Arts στο Παρίσι του ’50 και σχεδίασε τη δεκαετία του ’60 στην Ελλάδα μια σειρά προκατασκευασμένων φουτουριστικών κατοικιών σε σχήμα ούφο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Συγκλονιστικές αποκαλύψεις από δάσκαλο στα Βορίζια: «Εφυγα από το σχολείο νύχτα, κυνηγημένος»

Τα προκάτ σπιτάκια κατασκευάζονταν από ένα νέο τότε υλικό, που χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή ελαφρών σκαφών, το fiberglass.

Τα ελληνικά σπίτια-ούφο από fiberglass που προορίζονταν για εξοχικά το ’60

Τα πανάλαφρα αυτά σπίτια μπορούσαν να στήνονται πολύ εύκολα, οπουδήποτε στην εξοχή. Ο αρχιτέκτονας είχε σχεδιάσει μια σειρά από τέτοια φθηνά σπίτια, ωστόσο μία αλλαγή σε νόμο για τα λυόμενα, εκείνη την εποχή, του προκάλεσε πρόβλημα και τον οδήγησε σε οικονομική καταστροφή.
Ελαφριά, από fiberglass, σπιτάκια σε σχήμα ούφο που σχεδίαζε και προόριζε για εξοχικές κατοικίες ο Νικόλαος Ξάστερος

Το σπίτι ούφο του Ξάστερου

Η ομάδα Errands εμφανίζει ξανά σήμερα την ιδιότυπη αυτή κατοικία που βρήκε στο Λουτράκι, η οποία ήταν αφημένη στην εγκατάλειψη και στην αφάνεια επί δεκαετίες, μαζί με το όνομα του αρχιτέκτονα Νικόλαου Ξάστερου.

Όμως, μια μέρα το ούφο που είχαν βρει εξαφανίστηκε από τον Φλοίσβο μυστηριωδώς, αυτή τη φορά για πάντα. Κανείς δεν γνωρίζει και δεν είδε τίποτα. Το πού βρίσκεται παραμένει άγνωστο, προσθέτοντας ένα νέο επίπεδο μυστηρίου και σημασίας στο ίδιο το έργο, αλλά και στην ευρύτερη ιστορία της προκατασκευής, της κινητικότητας και της αποτυχίας του ονείρου για μαζική, φορητή κατοίκηση.

Στην Μπιενάλε 9, του MOMus, το πρώτο μέρος της οποίας εγκαινιάστηκε στο περιθώριο του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, η ομάδα Errands επανέρχεται στο έργο της «φωτίζοντας» αυτή την πολυεπίπεδη διαδρομή των συγκεκριμένων σπιτιών

Από το ουτοπικό όραμα του Ξάστερου, στην κατάρρευση, στην καλλιτεχνική διάσωση, στην εξαφάνιση και τελικά στη σημερινή φετιχοποίηση του αρχιτεκτονικού relic που από «ανεπιθύμητο» έγινε «εξωτικό» προϊόν, πιθανόν για κάποιον συλλέκτη.

Το εξοχικό ούφο έφτασε μέχρι την Καλιφόρνια ως βοηθητικός χώρος πλάι στο σπίτι του Μπραντ Πιτ

Ο Μπραντ Πιτ απέκτησε ένα θρυλικό σπίτι ούφο του Νικόλαου Ξάστερου

Μάλιστα, όπως μας είπαν οι συντελεστές, κατά τη διάρκεια των εγκαινίων της Μπιενάλε στη Θεσσαλονίκη, ένα από τα σπίτια-ούφο του Νικόλαου Ξάστερου έχει αποκτήσει ο Μπραντ Πιτ και το έχει τοποθετήσει στην έπαυλή του στην Καλιφόρνια. Το χρησιμοποιεί ως βοηθητικό χώρο, χώρο υποδοχής φίλων, ίσως και δωμάτιο για περισυλλογή και γιόγκα.

Ένα από τα σπίτια-ούφο του Νικόλαου Ξάστερου έχει αποκτήσει ο Μπραντ Πιτ και το έχει τοποθετήσει στην έπαυλή του στην Καλιφόρνια
U.F.O. Lost in HEAVEN
H έκθεση αναπτύσσεται και μέσα από το νέο έργο των Errands, με τίτλο «U.F.O. Lost in HEAVEN (2025) – The Journey of a Forgotten Future», μια ανάθεση της Μπιενάλε 9 στην ομάδα, με αιχμή το οραματικό έργο του Νικόλαου Ξάστερου, την παράξενη ιδέα της αναδρομικής μελλοντολογίας και τη συνάντηση των δύο ελληνικών και συνομήλικων Μπιενάλε (Θεσσαλονίκης – Αθήνας) στο δυναμικό πεδίο της επιστημονικής φαντασίας, σαν ανάμνηση από το μέλλον.

Μια συνάντηση των δύο Μπιενάλε (Θεσσαλονίκης 2025-2026 – Αθήνας 2009) μέσα από το έργο του Νικόλαου Ξάστερου

Η ομάδα Errands επιστρέφει, εδώ, στο έργο της TRANSPORTING UTOPIA, το οποίο είχε παρουσιάσει στη 2η Μπιενάλε της Αθήνας (2009), AB2: ΗEAVEN.

Η 9η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης του MOMus, υπό τον τίτλο «Όλα πρέπει να αλλάξουν. ΡΝΣ9», πραγματοποιείται σε επιμέλεια της ανεξάρτητης επιμελήτριας και ιστορικού τέχνης Νάντιας Αργυροπούλου και θα παρουσιαστεί ολοκληρωμένη την ερχόμενη άνοιξη.

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Sofia Dona (@sofia_dona_)