Χανιά: Που κυμαίνεται η φετινή παραγωγή ελαιολάδου στη δυτική Κρήτη;

Οι προϋποθέσεις για το μέλλον της ελαιοπαραγωγής

Προβληματισμός και ανησυχία επικρατεί στους ελαιοπαραγωγούς της δυτικής Κρήτης, με κύρια αιτία την ανομβρία, η οποία πλήγωσε κατά κοινή ομολογία, τα δέντρα.

Επικοινωνώντας με τον Γιώργο Σταυρουλάκη, οικονομικό γραμματέα και μέλος του Δ.Σ του ΣΕΔΗΚ (Σύνδεσμο Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης) επιβεβαιώθηκε όπως είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ότι:
«Πράγματι υπάρχει πρόβλημα στους μη αρδευόμενους ελαιώνες από την ανομβρία, όχι όμως στο βαθμό που αναφέρουν κάποια δημοσιεύματα».

Όπως εξήγησε:
«Λόγω της ανομβρίας, ο καρπός εμφανίζεται συρρικνωμένος και μελανωμένος, με αποτέλεσμα να έχει μικρότερη περιεκτικότητα σε ελαιόλαδο, ανάλογα και με το βαθμό της ανομβρίας σε τοπικό επίπεδο και ποικίλει από περιοχή σε περιοχή. Στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι δεδομένη η μείωση των ποσοτήτων του παραγόμενου προϊόντος. Η ανομβρία, όμως, δεν είναι αιτία απώλειας του καρπού».

Στα γενικά χαρακτηριστικά της ανομβρίας, όπου είναι δεδομένη η απώλεια ποσοτήτων ελαιολάδου, υπάρχει και ένα θετικό όσον αφορά την ποιότητα. Ο συρρικνωμένος καρπός δεν προσβάλλεται από το βασικό εχθρό της ελιάς, που είναι ο δάκος, λόγω της μειωμένης ψίχας του καρπού που δεν του επιτρέπει να εκκολάψει το αυγό του, καθώς επίσης είναι αποτρεπτικό και για άλλους παθογόνους οργανισμούς που είναι εχθροί της ελιάς, με αποτέλεσμα το μειωμένο παραγόμενο προϊόν να είναι υψηλής ποιότητας, το οποίο όμως δεν αντισταθμίζεται λόγω της μειωμένης ποσότητας και της αδυναμίας εμπορικής εκμετάλλευσης του.

Εξήγησε επίσης πως:
«Υπάρχει και μια κατηγορία μη αρδευόμενων, που ο καρπός, εκτός του μελανώματος και του μικρότερου μεγέθους, εμφανίζεται πολύ συρρικνωμένος και ζαρωμένος, βγάζει ελάχιστη ποσότητα λαδιού και ενώ τα χαρακτηριστικά της οξύτητας και των οργανοληπτικών μπορεί να πλησιάζουν το άριστο, αποτυγχάνει στο τεστ γευσιγνωσίας. Δηλαδή το άρωμα και η γεύση του δεν έχουν τα φρουτώδη χαρακτηριστικά του εξαιρετικά παρθένου, και η γεύση προσομοιάζει του ξύλου, μάλλον λόγω του ότι ο φλοιός είναι σχεδόν προσκολλημένος στον πυρήνα, γεγονός που το κατατάσσει στην κατηγορία των απλών παρθένων ή ακόμα ανάλογα με τη περίπτωση και στα λαμπαντέ».

Στην φετινή σοδειά, έχουν παρατηρηθεί και τέτοια δείγματα, όχι όμως σε μεγάλη έκταση. Αναμένεται όμως στη διάρκεια της ελαιοκομικής σεζόν να πληθύνουν. Επομένως, η ζημιά από την ανομβρία είναι δεδομένη και το μέγεθος της θα αποτυπωθεί με περισσότερη ακρίβεια προς τα τέλη Δεκεμβρίου.

Μέσα από τον προβληματισμό που αναδεικνύεται σχετικά με την ελαιοκομία και τα περιοδικά προβλήματα που οι ελαιοπαραγωγοί έχουν, ρωτήσαμε τον κ. Σταυρουλάκη αν αξίζει τελικά ένας νέος να ασχοληθεί με τη συγκεκριμένη καλλιέργεια.

«Αξίζει ένας νέος να ασχοληθεί επαγγελματικά με την ελαιοκαλλιέργεια υπό ανάλογες προϋποθέσεις», μας είπε, εξηγώντας πως:
«Το ελαιόλαδο είναι διεθνώς αναγνωρισμένο ως ένα από τα κορυφαία αγροτοδιατροφικά προϊόντα παγκοσμίως, με γνωστές και ποικίλες ευεργετικές ιδιότητες ως προς την ανθρώπινη υγεία. Ιδιαίτερα στην Λεκάνη της Μεσογείου είναι κοινώς αποδεκτό ότι παράγεται το ποιοτικότερο λάδι στον κόσμο.

Με βάση του τι ισχύει σήμερα, η παγκόσμια ανάγκη κατανάλωσης ελαιολάδου τείνει στο διηνεκές με αυξητική τάση».

Οι προϋποθέσεις για επαγγελματική ενασχόληση είναι πολλές. Σημαντική είναι η εξασφάλιση ικανής έκτασης γης, τόσο όσον αφορά τη στρεμματική, πράγμα όχι εύκολο καθώς η γηγενής γη από γενιά σε γενιά διαιρείται, οπότε είναι σοβαρή τροχοπέδη για σοβαρές και υψηλού επιπέδου εκμεταλλεύσεις.

Επίσης, προϋπόθεση είναι η καταλληλότητα της υποψήφιας γης, σε συνδυασμό με τις απαραίτητες γνώσεις, και η δυνατότητα της σχετικής απαραίτητης επένδυσης, όσον αφορά το μηχανολογικό εξοπλισμό κ.λπ.

Η ελαιοκαλλιέργεια για έναν νέο και εργατικό άνθρωπο μπορεί να αποτελέσει ένα αρκετά προσοδοφόρο επάγγελμα, με υψηλή μελλοντική προοπτική.

Ποιο είναι το μέλλον της ελαιοπαραγωγής και της ελαιοκαλλιέργειας

Σχετικά με το μέλλον της ελαιοπαραγωγής και της ελαιοκαλλιέργειας, τα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία είναι πολλά και τεκμηριωμένα, που υποδεικνύουν ότι η πορεία του ελαιολάδου θα είναι μακρά και ανερχόμενη στο μέλλον. Το μελανό σημείο, σύμφωνα με τον Σταύρο Σταυρουλάκη, είναι τα «παιχνίδια» με τις τιμές και το ** εμπόριο του ελαιολάδου**.

«Αυτά συμβαίνουν από παλιά με κύρια αιτία την έλλειψη συλλογικής εκμετάλλευσης του προϊόντος. Σε πολλές περιοχές της Κρήτης, δεν υπάρχουν συνεταιρισμοί, κι όπου υπάρχουν, δεν λειτουργούν με σύγχρονη λογική, με λίγες όμως φωτεινές εξαιρέσεις. Σε πολλές περιοχές το ρόλο του μάρκετινγκ, έχουν αναλάβει τα ελαιοτριβεία, όπου όμως, οι ποσότητες που έχουν να διαχειριστούν, αλλά και οι μέθοδοι διάθεσης, υστερούν σημαντικά σε σχέση με το διεθνή ανταγωνισμό».

Οι ποσότητες που συγκεντρώνει μεμονωμένα το κάθε ελαιοτριβείο δεν τους επιτρέπει να έχουν τη δυνατότητα να μπουν σε σοβαρές αγορές και σε μεγάλες αλυσίδες διεθνών καταστημάτων.

Από την άλλη, η διάθεση του εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου (περίπου το 90% της κρητικής παραγωγής κατά μέσο όρο) γίνεται σε μορφή χύμα, δηλαδή σαν να πρόκειται για ένα ευτελές προϊόν που θέλουμε όπως-όπως να ξεφορτωθούμε».

Στοιχεία και Δεδομένα

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, από τους σχεδόν 100.000 τόνους κατά μέσο όρο που παράγονται ετησίως στην Κρήτη, οι 55.000 τόνοι εξάγονται σε μορφή χύμα, όπου και εκεί παίζονται ποικίλα παιχνίδια, πάντα εις βάρος των καταναλωτών και κυρίως του παραγωγού.

«Πιστεύω ότι οι ιστορικοί του μέλλοντος θα κάνουν ιδιαίτερη μνεία για την κατάντια της διαχείρισης, για δεκαετίες, ενός κορυφαίου διατροφικά προϊόντος παγκοσμίως».

ΣΕΔΗΚ και Παρεμβάσεις

Ρωτήσαμε για το Σύνδεσμο Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης, πόσο παρεμβατικός και θεραπευτικά μπορεί να λειτουργήσει. Σύμφωνα με τον κ. Σταυρουλάκη:

«Ο ΣΕΔΗΚ διαχρονικά έχει επιδείξει σπουδαίο έργο σε όλους τους τομείς της ελαιοκαλλιέργειας. Πρόκειται για τεράστια σε αριθμούς καλλιέργεια».

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που τηρούνται από τις αρμόδιες υπηρεσίες, ο αριθμός των ελαιόδεντρων στην:

• Π.Ε Χανίων είναι 7.302.000,
• Π.Ε Ρεθύμνου είναι 4.550.000,
• Π.Ε Ηρακλείου είναι 16.780.000,
• Π.Ε Λασιθίου είναι 5.563.000,

με το γενικό σύνολο για το νησί να αφορά σε 34.195.000 δέντρα.

«Πιστεύω πως σήμερα ο αριθμός είναι μεγαλύτερος και αναμένουμε το σημερινό προσδιορισμό του, διότι τα στοιχεία αφορούν σε μερικά χρόνια πίσω».

Ο ΣΕΔΗΚ, σύμφωνα με τον κ. Σταυρουλάκη, έχει επιδείξει σπουδαίο έργο, με πλήθος δράσεων και παρεμβάσεων, μεταξύ των οποίων και επιστημονικές δράσεις για ορθές πρακτικές ελαιοκαλλιέργειας, παρεμβάσεις για το λάδι και την καλλιέργεια σε σχολεία, τον διαγωνισμό ελαιολάδου, καθώς και προσπάθειες για καθιέρωση του ελαιοτουρισμού.

Παρέχει επίσης το πλέον αξιόπιστο δελτίο τιμών ελαιολάδου, με σκοπό την προστασία της καλλιέργειας, των παραγωγών και του ελαιολάδου.

Η σημασία της ελαιοκαλλιέργειας

Είναι σημαντικό, όπως εξήγησε, ότι χιλιάδες οικογένειες αποκτούν εισόδημα στην Κρήτη, από την ελαιοκαλλιέργεια, και για το λόγο αυτό όλοι οι παραγωγοί ενδιαφέρονται και ασχολούνται σοβαρά με το θέμα.

Από τις νεότερες γενιές υπάρχει έντονη διάθεση για εκσυγχρονισμό και καινοτόμες πρακτικές ελαιοκαλλιέργειας, παρά την απογοήτευση για την τελική διάθεση του προϊόντος.

«Αν κάπως υποστηριχθούν από μια σύγχρονη και δίκαιη μεταχείριση από την πολιτεία, η βαριά βιομηχανία του πρωτογενούς τομέα του νησιού θα τύχει σημαντικής ανόδου».