«Μάχη που δεν έχει τελειώσει» η… αναγέννηση του Φοινικόδασους του Βάι (φωτογραφίες)

«Χρειάζεται η συνεργασία όλων», δήλωσε στην ΕΡΤ ο κ. Κουδουμάς

Με ένα πραγματικό «θαύμα» χαρακτηρίζεται η αναγέννηση του φοινικόδασους του Βάι μετά τις σωτήριες παρεμβάσεις που υλοποίησε η δασική υπηρεσία Λασιθίου σε συνεργασία με τον Δήμο Σητείας.

“Για ένα στοίχημα που πρέπει να κερδίσουμε ως υπηρεσία αλλά και ως κοινωνία” κάνει λόγο ο δασάρχης Μανώλης Κουδουμάς μιλώντας στην ΕΡΤ κατά την τελευταία αυτοψία του ίδιου το 2024 στο φοινικόδασος.

Μια μεγάλη μάχη δόθηκε το χρόνο που πέρασε προκειμένου να καταπολεμηθεί το κόκκινο σκαθάρι (Rhynchophorus ferrugineus), το οποίο όπως διαπιστώθηκε από τα στελέχη της υπηρεσίας αλλά και την επιστημονική ομάδα που πραγματοποίησε επιτόπια έρευνα την άνοιξη του 2023, έχει μεταβληθεί προσβάλλοντας τους μέχρι πρότινος ανθεκτικούς φοίνικες του Θεόφραστου, που αποτελούν το μοναδικό δάσος του είδους στην Ευρώπη.

Τα πρώτα στοιχεία ήταν απογοητευτικά, αφού το σκαθάρι είχε προσβάλει αρκετούς φοίνικες, τους περισσότερους προς την πλευρά της παραλίας αλλά και των εξωτερικών ορίων του δάσους, όπου είναι έντονη η ανθρώπινη παρουσία. Αμέσως ξεκίνησε μάχη ενάντια στο χρόνο, έγιναν παράλληλες παρεμβάσεις με στόχο την οριοθέτηση του δάσους μέσα από περίφραξη χρησιμοποιώντας δασικά υλικά όπως προβλέπεται από τη νομοθεσία. Περιφράχθηκαν όλα τα σημεία όπου ορίζεται το δάσος, προστατεύοντας το από την ανθρώπινη παρουσία, όπου το καλοκαίρι είναι ιδιαίτερα έντονη.

Παράλληλα, το διάστημα του χειμώνα ’23 – ’24, με συντονισμό του δασάρχη Μανώλη Κουδουμά, υλοποιήθηκαν καθαρισμοί, καταστροφή των προσβεβλημένων φοινίκων, αλλά και στοχευμένοι ψεκασμοί στα προσβεβλημένα φοινικόδεντρα που ήταν δυνατόν να σωθούν. Επίσης, τοποθετήθηκαν παγίδες εντός του δάσους, αλλά και περιμετρικά αυτού σε διάφορες περιοχές, προκειμένου να ελεγχθεί ο πληθυσμός του σκαθαριού. Δράσεις που, όπως αποδεικνύεται από την τελευταία αυτοψία, είχαν εντυπωσιακά αποτελέσματα. Το φοινικόδασος αναγεννήθηκε με νέους βλαστούς να ξεπροβάλλουν ακόμη και από πεσμένους κορμούς αλλά και περιμετρικά των συστάδων των φοινίκων. Μια εντελώς διαφορετική εικόνα σε σχέση με ό,τι συνέβαινε τα τελευταία χρόνια, όπου δεν υπήρξε ουσιαστική προστασία του δάσους.

Η περίφραξη, αλλά και οι σημάνσεις που μπήκαν, βοήθησαν ώστε να μείνουν οι τουρίστες εκτός. Όπως δήλωσε ο κ. Κουδουμάς, αυτό “είχε ως αποτέλεσμα να επιτευχθεί αναδάσωση”, κάτι που ήταν αδύνατο να συμβεί τα προηγούμενα χρόνια, αφού οι τουρίστες πατούσαν, καταστρέφοντας την αναγέννηση των φοινίκων. Όλες οι παρεμβάσεις έγιναν σύμφωνα με τα στάδια που προβλέπει η βιβλιογραφία σχετικά με τον τρόπο καταπολέμησης του κόκκινου σκαθαριού, ενώ χρησιμοποιήθηκαν όλα τα εγκεκριμένα φάρμακα προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος.

“Μάχη η οποία δεν έχει τελειώσει. Πρέπει να γίνουν πολλά στο δάσος προκειμένου να πούμε ότι έχουμε νικήσει. Χρειάζεται η συνεργασία όλων”, δήλωσε στην ΕΡΤ ο κ. Κουδουμάς, ενώ τόνισε ότι είναι απαραίτητη η παρουσία του ΟΦΥΠΕΚΑ, αφού χρειάζεται μόνιμο προσωπικό που θα ελέγχει και θα παρεμβαίνει όπου χρειάζεται. Η προστασία του φοινικοδάσους, όπως σημείωσε ο ίδιος, το Βάι, δεν είναι μόνο ευθύνη του κράτους αλλά όλων των πολιτών του νομού Λασιθίου, αφού αποτελεί ένα μοναδικό απομεινάρι της αρχαίας Κρητικής φύσης, μοναδικό δάσος Θεοφράστου στην Ευρώπη και ένα από τα λίγα δάση που υπάρχουν με το συγκεκριμένο είδος φοίνικα στον κόσμο. Αποτελεί πόλο έλξης για τον τουρισμό αλλά και μοναδικό φυσικό περιβάλλον με πλούσια χλωρίδα και πανίδα.