Πώς διαλύουμε το λίπος στο συκώτι;

Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Το λίπος, όχι μόνο είναι φυσιολογικό να υπάρχει στο σώμα μας, αλλά είναι και άκρως απαραίτητο!

Βέβαια, θέλουμε να διατηρείται σε επιθυμητά επίπεδα και να μη συσσωρεύεται στον οργανισμό, ιδίως γύρω από την περιοχή της κοιλιάς (σπλαχνικό λίπος) και στο συκώτι (λιπώδες ήπαρ).

Τι είναι το λιπώδες ήπαρ;

Τα άτομα με αυξημένη ποσότητα λίπους στο συκώτι (στεάτωση), από ένα ποσοστό και πάνω, θεωρείται ότι έχουν λιπώδη νόσο του ήπατος. Οι 2 κύριες κατηγορίες στις οποίες διακρίνεται είναι οι ακόλουθες:

• Μη αλκοολική λιπώδης διήθηση του ήπατος (NAFLD)
• Αλκοολική λιπώδης διήθηση του ήπατος

Οι παραπάνω καταστάσεις μοιάζουν, με την προφανή διαφορά ότι η δεύτερη προκαλείται από την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, συνήθως σε βάθος χρόνου, που όμως μπορεί να αντιστραφεί πλήρως με τη διακοπή του.

Η NAFLD, από την άλλη, εμφανίζεται κυρίως σε ενήλικες ή ακόμα και παιδιά με πλεονάζον βάρος σώματος (περιττά κιλά), κακή διατροφή, διαβήτη, υπέρταση, υψηλή χοληστερίνη ή/και τριγλυκερίδια. Ωστόσο, ένα άτομο μπορεί να αναπτύξει λιπώδες ήπαρ χωρίς να έχει κάτι από τα παραπάνω!

Έχει συμπτώματα;

Στα πρώιμα στάδια σπανίως παρουσιάζονται συμπτώματα, αλλά με τον καιρό μπορεί να οδηγήσει σε:

• Στεατοηπατίτιδα (φλεγμονή)
• Ίνωση του ήπατος (εμφάνιση ουλών)
• Κίρρωση του ήπατος – εδώ μπορεί να προκληθεί και ηπατική ανεπάρκεια και το συκώτι δεν μπορεί πια να λειτουργεί όπως πρέπει.

Πώς διαλύεται το λίπος στο συκώτι;

Η υιοθέτηση υγιεινής διατροφής και η καθημερινή φυσική δραστηριότητα είναι το Α και το Ω στην πρόληψη της ηπατικής βλάβης, αλλά και στη βελτίωση της κατάστασης.

Πάμε να δούμε πιο αναλυτικά τι βοηθάει:

Διατροφή

Η καθημερινή διατροφή θα πρέπει να περιλαμβάνει όσο γίνεται περισσότερα φρέσκα τρόφιμα και λιγότερα επεξεργασμένα.

Ένα πολύ καλό παράδειγμα αποτελεί η γνωστή σε όλους μας Μεσογειακή Διατροφή. Ιδανικά, δώστε έμφαση στα εξής:

• Συχνή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, καλών πηγών πρωτεΐνης (όσπρια, ψάρια, θαλασσινά, πουλερικά χωρίς την πέτσα), προϊόντων ολικής άλεσης, ξηρών καρπών, ελαιόλαδου, γαλακτοκομικών χαμηλών σε λιπαρά.
• Αποφυγή επεξεργασμένων τροφίμων (π.χ. πατατάκια, αλλαντικά, γλυκά, λευκό ψωμί), αρτοσκευασμάτων (πίτες, κρουασάν), πρόχειρου φαγητού (fast food) όπως γύρος, hot dog, burger και πίτσα, του κόκκινου κρέατος, των υψηλών σε λιπαρά τροφών (κρέμα γάλακτος, βούτυρο κ.ά.), των αναψυκτικών και άλλων προϊόντων με ζάχαρη.
• Η αποφυγή των «κακών» λιπαρών είναι υψίστης σημασίας, ιδιαίτερα ό,τι περιέχει κορεσμένα και trans λιπαρά.
• Αντίθετα τα «καλά» λίπη είναι επιθυμητά. Προτιμήστε πηγές καλών λιπαρών, ειδικά των Ω3, όπως: λιπαρά ψάρια, ελιές και ελαιόλαδο, ξηρούς καρπούς, σπόρους (π.χ. λιναρόσπορος), αβοκάντο.
• Είναι βασικό να δίνεται προσοχή στη ζάχαρη και στο αλάτι.

Σημείωση: Καλό είναι να δίνεται προσοχή και στο μέγεθος των μερίδων, ιδίως από τα άτομα με υπερβάλλον βάρος σώματος.

Άσκηση

Η τακτική φυσική δραστηριότητα είναι ωφέλιμη για όσους έχουν «λιπαρό συκώτι», είτε χάσουν βάρος, είτε όχι. Πέρα από τη βελτίωση της σύστασης σώματος (μείωση λίπους και αύξηση μυικής μάζας), βοηθά στη διατήρηση υγιών επιπέδων λιπιδίων στο αίμα και αρτηριακής πίεσης, καθώς και καλής καρδιοαναπνευστικής κατάστασης.

Είναι καλό να συμμετέχετε καθημερινά σε κάποιου είδους σωματική άσκηση, ιδανικά σε αερόβια (περπάτημα, κολύμπι, ποδήλατο). Μέτριας έντασης αερόβια άσκηση για 30-60 λεπτά 5 φορές την εβδομάδα, θεωρείται ιδανικός στόχος. Ωστόσο, ακόμη και 45 λεπτά 3 φορές εβδομαδιαίως, έχουν φανεί αρκετά ωφέλιμα.

Εκτός από τα παραπάνω, και η γυμναστική με βάρη (αντιστάσεις) είναι χρήσιμη και συστήνεται να πραγματοποιείται 2 φορές την εβδομάδα, σε μη διαδοχικές ημέρες.

Και μην ξεχνάτε! Η «καλύτερη άσκηση» είναι αυτή που απολαμβάνετε περισσότερο, καθώς θα μπορείτε να την κάνετε ευχάριστα για πολύ καιρό.

Σημείωση: Ορισμένα άτομα με λιπώδη νόσο του ήπατος και συννοσηρότητες, είναι πιθανό να μην επιτρέπεται να κάνουν όλα τα είδη άσκησης. Η καθοδήγηση του γιατρού είναι απαραίτητη.

Απώλεια βάρους

Είναι πολύ βασικό τα παχύσαρκα και υπέρβαρα άτομα να προσπαθήσουν να χάσουν βάρος. Αυτό, βέβαια, θα πρέπει να γίνει σταδιακά και σωστά, καθώς η πολύ μεγάλη απώλεια σε μικρό χρονικό διάστημα μπορεί να έχει αντίθετο αποτέλεσμα!

Έχει φανεί πως ακόμη και η απώλεια κιλών σε ποσοστό 5-7% μπορεί να μειώσει το λίπος στο συκώτι, ενώ σε ποσοστό 10% και άνω επιφέρει ακόμη περισσότερα οφέλη, αντιστρέφοντας μέχρι και μέρος της υπάρχουσας ηπατικής βλάβης.

Σε πολύ δύσκολες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να προτείνει και τη βαριατρική χειρουργική.

Συμπληρώματα διατροφής

Ορισμένα διατροφικά συμπληρώματα μπορούν να βοηθήσουν στη λιπώδη διήθηση του ήπατος, ιδίως στη μη αλκοολική λιπώδη νόσο. Τα συστατικά που έχουν δείξει το μεγαλύτερο όφελος, δρουν με κάποιον από τους παρακάτω τρόπους:

• Υποστήριξη του φυσιολογικού μεταβολισμού των λιπών
• Προστασία από το οξειδωτικό στρες (αντιοξειδωτικά συστατικά)
• Υποστήριξη της ηπατικής λειτουργίας
• Αντιφλεγμονώδης δράση
• Αποτοξινωτικές ιδιότητες (detox)

Παρακάτω αναφέρονται ορισμένα συστατικά που έχουν μελετηθεί για τη θετική τους επίδραση στην υγεία του ήπατος και, ειδικά, στο λιπαρό συκώτι:

1. Χολίνη – Συμβάλλει στον φυσιολογικό μεταβολισμό των λιπιδίων και στη διατήρηση της φυσιολογικής ηπατικής λειτουργίας. Συνδυάζεται, συνήθως, με ινοσιτόλη και μεθειονίνη σε λιποτροπικά συμπληρώματα
2. Γαϊδουράγκαθο ή milk thistle (πηγή σιλυμαρίνης) και άλλα βότανα όπως η αγκινάρα (artichoke) και ο ταραξάκος (dandelion)
3. Ωμέγα 3 λιπαρά οξέα – σύμφωνα με αρκετές μελέτες, η λήψη συμπληρώματος με ω3 μπορεί να ωφελήσει τα άτομα με λιπώδη ηπατική νόσο
4. Βιταμίνη Ε – φαίνεται να συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση της ηπατική κατάστασης και στην πρόληψη επιπλοκών (συστήνεται σε μη διαβητικούς ασθενείς)
5. Αντιοξειδωτικά όπως βιταμίνη C, σελήνιο και ψευδάργυρος – Προστατεύουν από το οξειδωτικό στρες, το οποίο εμπλέκεται στην παθογένεια της λιπώδους διήθησης
6. Ν-ακετυλοκυστεΐνη (NAC)
7. Συνένζυμο Q10 (CoQ10)
8. Καρνιτίνη
9. Βεταΐνη (Betaine)
10. Γλουταθειόνη
11. Προβιοτικά, πρεβιοτικά και συμβιωτικά
12. Βερβερίνη (berberine) – Συστατικό με πολλά πιθανά οφέλη, μεταξύ των οποίων και η υποστήριξη της υγείας του ήπατος και ο αποτελεσματικότερος μεταβολισμός των λιπών
13. Κουρκουμάς (το όφελος αποδίδεται στην κουρκουμίνη)
14. Πράσινο τσάι (πλούσιο σε ωφέλιμες πολυφαινόλες)
15. Καφές (πιθανό όφελος λόγω της περιεχόμενης καφεΐνης)
16. Βιταμίνη D – αποκατάσταση των επιπέδων σε περίπτωση ανεπάρκειας/έλλειψης
17. Νιασίνη (Βιταμίνη Β3)
18. Σκόρδο
19. Κανέλα

Διακοπή καπνίσματος 

Εάν καπνίζετε, είναι καλό να γνωρίζετε πως η διακοπή ή ο περιορισμός αυτής της συνήθειας, μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση της υγείας του ήπατος και στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης επιπλοκών, όπως η καρδιακή προσβολή και τα εγκεφαλικά επεισόδια.

Διακοπή ή μείωση αλκοόλ

Κάντε το ακόμη κι αν δεν έχετε αλκοολική λιπώδη διήθηση, για να μην προκληθεί περαιτέρω βλάβη στο συκώτι.

Ρύθμιση τυχόν προβλήματα υγείας

Καταστάσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η υψηλή χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια, η υπέρταση, καθώς και η νεφρική νόσος, επιβαρύνουν τον οργανισμό, γι’ αυτό καλό είναι να αντιμετωπιστούν.

Η λιπώδης διήθηση του ήπατος (αλκοολική ή μη αλκοολική) είναι μία αρκετά κοινή κατάσταση, που μπορεί – αν εντοπιστεί καθυστερημένα ή δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα – να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές. Γενικά, όμως, με έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση, είναι δυνατό να σταματήσει η εξέλιξή της και να μειωθεί το λίπος στο συκώτι.