Ελαιόλαδο: Έρχεται μεγάλο «χαράτσι» για παραγωγούς και ελαιοτριβεία – Μητρώο και χρηματοδότηση μέσω… φορολόγησης

«Το ελαιόλαδο στην Κρήτη έχει ανάγκη από ενιαίο σχεδιασμό, προβολή, πιστοποίηση και καινοτομία» – Εμμεση φορολογία και μητρώο προβληματίζουν τους παραγωγούς

Η πρόταση για επιβολή υποχρεωτικού τέλους ύψους 6 ευρώ ανά τόνο ελαιολάδου υπέρ της υπό σύσταση Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ελαιολάδου επαναφέρει στο προσκήνιο σοβαρά ερωτήματα για το μέλλον του κλάδου. Το μέτρο, που παρουσιάστηκε πρόσφατα στο πλαίσιο του “Olive Oil Forum” στο Ηράκλειο, έχει προκαλέσει ήδη αντιδράσεις, ιδιαίτερα από μικρούς και μεσαίους παραγωγούς, καθώς και από εκπροσώπους ελαιοτριβείων.

Σύμφωνα με παραγωγούς, η αιτιολόγηση του μέτρου βασίζεται στην ανάγκη χρηματοδότησης της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης, προκειμένου να αναλάβει ρόλο συντονισμού και προβολής του ελληνικού ελαιολάδου. Ωστόσο, το σχέδιο προβλέπει υποχρεωτική παρακράτηση του ποσού από όλους τους εμπλεκόμενους στην εφοδιαστική αλυσίδα, χωρίς ακόμη να έχει παρουσιαστεί ένα πειστικό πλάνο για τη χρήση, διαχείριση και έλεγχο των χρημάτων αυτών.

Από την άλλη πλευρά, η πρόβλεψη για παρακρατούμενο φόρο είναι συμβατή με το ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο, ωστόσο η εφαρμογή του χωρίς διαφάνεια, χωρίς ελεγκτικό μηχανισμό και χωρίς ουσιαστική συμμετοχή των ενδιαφερομένων ενδέχεται να προκαλέσει περισσότερα προβλήματα απ’ όσα φιλοδοξεί να λύσει. «Το βάρος της χρηματοδότησης ενδέχεται να πέσει στους πολλούς (παραγωγούς, ελαιοτριβεία), ενώ τα οφέλη θα καρπωθούν οι λίγοι: συγκεκριμένοι φορείς και θεσμικοί εκπρόσωποι με πρόσβαση στους μηχανισμούς διαχείρισης», επισημαίνουν παραγωγοί.

Σημειώνετα πως η ελαιοπαραγωγή βιώνει ήδη έντονη πίεση. Οι τιμές παραγωγού έχουν σταθεροποιηθεί μεν σε υψηλά επίπεδα (περίπου 4 €/κιλό), αλλά το κόστος παραγωγής έχει εκτιναχθεί. Ταυτόχρονα, οι καταναλωτές πληρώνουν έως και 12 €/λίτρο στο ράφι, γεγονός που μειώνει τη ζήτηση και συρρικνώνει τα περιθώρια των παραγωγών.

Η δεύτερη πρόταση αφορά την οικονομική ενίσχυση των πυρηνελαιουργείων για την κάλυψη των δαπανών συμμόρφωσης με τις νέες ευρωπαϊκές ρυθμίσεις σχετικά με τα ΜΟΑΗ (υπολείμματα ορυκτελαίων). Ωστόσο, η επιστημονική κοινότητα δεν έχει καταλήξει σε κοινώς αποδεκτούς δείκτες επικινδυνότητας, ούτε σε ενιαίες μεθοδολογίες μέτρησης. Το ερώτημα που προκύπτει είναι ποιος θα επωμιστεί το κόστος αυτής της μετάβασης. Αν επιβαρυνθούν οι ίδιοι οι παραγωγοί μέσω έμμεσης φορολόγησης ή επιπλέον τελών, τότε οι συνέπειες για τον κλάδο ενδέχεται να είναι σημαντικές.

Ελαιοκομικό Μητρώο

Την ίδια στιγμή, στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων πραγματοποιήθηκε σύσκεψη με αντικείμενο την εφαρμογή του Ελαιοκομικού Μητρώου. Στη συνάντηση συμμετείχαν ο Υφυπουργός Διονύσης Σταμενίτης, ο Γενικός Γραμματέας Γιώργος Στρατάκος, ο Γενικός Διευθυντής της ΕΘΕΑΣ Μόσχος Κορασίδης, εκπρόσωποι της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Επιτραπέζιας Ελιάς (ΔΟΕΠΕΛ), της υπό σύσταση Διεπαγγελματικής Ελαιολάδου, καθώς και στελέχη του Υπουργείου.

Η συγκυρία της σύσκεψης είναι ιδιαίτερη, καθώς πλήθος φορέων εκφράζει επιφυλάξεις για την εφαρμοσιμότητα των αποφάσεων του υπουργείου. Οι Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής των Περιφερειών αναφέρουν ότι δεν διαθέτουν επαρκή υλικοτεχνική υποδομή ή ανθρώπινο δυναμικό για την υλοποίηση του σχεδίου. Σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση, βασικός στόχος του Υπουργείου είναι η αποφυγή πρόσθετης ταλαιπωρίας για τους ελαιοπαραγωγούς. Ωστόσο, υπάρχουν ενστάσεις για την ετοιμότητα των πληροφοριακών συστημάτων, καθώς οι υφιστάμενες βάσεις δεδομένων (Κτηματολόγιο, Δασολόγιο) φέρονται να παρουσιάζουν ασυμβατότητες και ανακρίβειες ειδικά στην Κρήτη.

Στην πράξη, η πλήρης εφαρμογή του Μητρώου, υπό τις παρούσες συνθήκες, ενδέχεται να οδηγήσει στην επιβολή αυστηρών προστίμων σε μεγάλο αριθμό ελαιοπαραγωγών. Σε κάθε ποερίπτωση, μέσα στον Ιούνιο, οι Περιφερειακές Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας αναμένεται να εκδώσουν οδηγίες προς τους ελαιοπαραγωγούς σχετικά με τις ενέργειες που πρέπει να ακολουθήσουν.