Κατερίνα Σπυριδάκη: Κοινοβουλευτικές ερωτήσεις για τις συνθήκες στις Φυλακές Νεάπολης και Κουρούνων

«Η κατάσταση στις Φυλακές Νεάπολης Λασιθίου είναι μη διαχειρίσιμη»

Με κοινή Ερώτηση που κατέθεσαν προς τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, η Βουλευτής Λασιθίου και Τομεάρχης Τουρισμού του ΠΑΣΟΚ, Κατερίνα Σπυριδάκη, και ο Βουλευτής Βοιωτίας και Τομεάρχης Προστασίας του Πολίτη, Γιώργος Μουλκιώτης, φέρνουν στη Βουλή το σοβαρό ζήτημα των ανεπαρκών συνθηκών κράτησης και λειτουργίας του Καταστήματος Κράτησης Νεάπολης Λασιθίου, καθώς και τις επαναλαμβανόμενες καθυστερήσεις στην παράδοση των νέων φυλακών στις Κουρούνες Αγίου Νικολάου.

Όπως επισημαίνεται στην Ερώτηση, «η κατάσταση στις Φυλακές Νεάπολης Λασιθίου είναι μη διαχειρίσιμη λόγω προβλημάτων που ταλανίζουν διαχρονικά το σωφρονιστικό κατάστημα… η υποστελέχωση, η έλλειψη υγειονομικής υποστήριξης, οι ανεπαρκείς υποδομές και ο απαρχαιωμένος εξοπλισμός συνιστούν ένα συνονθύλευμα παθογενειών που υπονομεύει την ασφάλεια και την υγεία των κρατουμένων και παράλληλα τις εργασιακές συνθήκες του προσωπικού».

Οι Βουλευτές αναδεικνύουν επίσης τις σοβαρές επιπτώσεις της μεταφοράς της Γενικής Γραμματείας Αντεγκληματικής Πολιτικής από το Υπουργείο Δικαιοσύνης στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, βάσει του Π.Δ. 81/2019, όπως είχαν έγκαιρα επισημάνει: «το ΠΑΣΟΚ ήδη από το 2019 είχε εκφράσει τη σοβαρή αντίθεση και τις επιφυλάξεις του… τονίζοντας ότι η εκτέλεση των ποινών, οι συνθήκες κράτησης και τα δικαιώματα των κρατουμένων συνδέονται άμεσα με το σύστημα απονομής της δικαιοσύνης και δεν είναι νοητή η αποκοπή τους από αυτό».

Η Ερώτηση τεκμηριώνει με συγκεκριμένα στοιχεία την οξύτητα των προβλημάτων. Οι Φυλακές Νεάπολης, δυναμικότητας μόλις 45 θέσεων, καταγράφουν από τα υψηλότερα ποσοστά υπερπληθυσμού σε όλη τη χώρα, με την κατάσταση να έχει φτάσει στο σημείο να απαιτηθεί παρέμβαση της ΕΚΑΜ λόγω επεισοδίου. Οι συνθήκες υγιεινής, ο ανεπαρκής αριθμός θαλάμων, η έλλειψη ιατρού και ψυχολόγου, η ύπαρξη μόλις δύο υπηρεσιακών οχημάτων και η κάλυψη μόλις 33 υπαλλήλων επί 70 προβλεπόμενων οργανικών θέσεων, υπογραμμίζουν την κατάρρευση.

Παράλληλα, η πρόοδος στο νέο Κατάστημα Κράτησης «Κρήτη ΙΙ» στις Κουρούνες είναι εξαιρετικά αργή και χαρακτηρίζεται από διαδοχικές, αλληλοαναιρούμενες εξαγγελίες, χωρίς σαφές χρονοδιάγραμμα. Παρότι πρόκειται για έργο δυναμικότητας 600 θέσεων που «θα πληροί όλες τις προδιαγραφές ενός ευρωπαϊκού σωφρονιστικού καταστήματος», η τελευταία δήλωση του Γ.Γ. Αντεγκληματικής Πολιτικής τοποθετεί την έναρξη λειτουργίας στο τέλος του 2026, ενώ δεν έχει προκηρυχθεί ακόμη η στελέχωση του προσωπικού.

Η κατάσταση επιδεινώνεται από την πλήρη έλλειψη σχεδιασμού για κρίσιμες υποδομές όπως ο δρόμος και η σύνδεση με τον βιολογικό καθαρισμό, που είναι απαραίτητα για να λειτουργήσει η φυλακή.

«Η υγειονομική περίθαλψη των κρατουμένων βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στην αυταπάρνηση δύο υπαλλήλων… ενώ για θέματα ψυχικής υγείας δεν υπηρετεί καν ψυχολόγος στο κατάστημα», τονίζουν οι Βουλευτές. Την ίδια στιγμή, εξαρτημένοι κρατούμενοι δεν έχουν τη δυνατότητα παρακολούθησης θεραπευτικών προγραμμάτων πέρα από ένα συμβουλευτικό πρόγραμμα του ΚΕΘΕΑ μία φορά την εβδομάδα.

Τέλος, επισημαίνεται η διαρκής υποστελέχωση και η έλλειψη οχημάτων, με τους υπαλλήλους φύλαξης να αναγκάζονται να αφήνουν σκοπιές για να εκτελούν μεταγωγές, καθώς και η απουσία βασικών οργανωτικών δομών εντός της φυλακής, όπως τμήμα διοίκησης ή οικονομικού.

Οι Βουλευτές καλούν τον αρμόδιο Υπουργό να απαντήσει στα παρακάτω κρίσιμα ερωτήματα:

1. Ποια είναι η πρόοδος του έργου Κρήτη ΙΙ, ποιο είναι το οριστικό χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης των νέων φυλακών στις Κουρούνες και πότε προβλέπεται η έναρξη λειτουργίας τους;

2. Υπάρχει σχεδιασμός για τη στελέχωση των νέων φυλακών και ειδικά με μόνιμο προσωπικό; Προβλέπεται η μοριοδότηση εντοπιότητας ή τοπικός διαγωνισμός ώστε να αντιμετωπιστεί η μετάθεση υπαλλήλων από άλλες περιοχές;

3. Τι μέτρα προτίθεστε να λάβετε για την κάλυψη των κενών οργανικών θέσεων και την αντιμετώπιση της υποστελέχωσης στο κατάστημα κράτησης Νεάπολης, ενόψει μάλιστα του αυξημένου φόρτου και της ανάγκης συνεχούς επιτήρησης;

4. Προβλέπεται η διατήρηση και μετατροπή του υφιστάμενου καταστήματος σε γυναικείες φυλακές ή φυλακές ανηλίκων;

5. Δυνάμει ποιου σχεδιασμού θα διασφαλίσετε την υγειονομική κάλυψη των κρατουμένων με μόνιμο προσωπικό (νοσηλευτές, ιατρούς, ψυχίατρο, ψυχολόγο κ.λπ.) εντός των καταστημάτων κράτησης;

6. Υπάρχει πρόθεση βελτίωσης των συνθηκών εργασίας των υπαλλήλων και ενίσχυσης των κονδυλίων για εξοπλισμό και ασφάλεια και εάν ναι, με ποια μέτρα σκοπεύετε να το επιτύχετε;

7. Έχουν προγραμματιστεί ενέργειες για τη διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης των κρατουμένων μέσω της απαραίτητης αναβάθμισης των υφιστάμενων υποδομών;

8. Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί άμεσα το Υπουργείο για την αποσυμφόρηση των Φυλακών Νεάπολης;