Δημοσιευμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τη φυσική κίνηση του πληθυσμού από το 1980 έως το 2024 δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αμφιβολίας

Στην καρδιά ενός νησιού που συχνά προβάλλεται ως πρότυπο δυναμισμού και ανάπτυξης, υπάρχει μια βαθιά, ανοιχτή πληγή που λίγοι θέλουν να αντικρίσουν. Αυτή η πληγή είναι ο τόπος μας, ο Νομός Λασιθίου.

Δημοσιευμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τη φυσική κίνηση του πληθυσμού από το 1980 έως το 2024 δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αμφιβολίας ή ωραιοποίησης: Το Λασίθι βρίσκεται αντιμέτωπο με έναν υπαρξιακό δημογραφικό μαρασμό, μια κατάσταση που αποτυπώνεται ψυχρά και αμείλικτα στην 36η θέση της εθνικής κατάταξης.

Αυτός ο αριθμός δεν είναι απλώς μια στατιστική. Είναι η περίληψη μιας πορείας φθοράς που διαρκεί τέσσερις δεκαετίες, μια κραυγή αγωνίας για το μέλλον ενός ολόκληρου νομού που αργοσβήνει, την ώρα που η υπόλοιπη Κρήτη καλπάζει.

Το πρόβλημα του Λασιθίου δεν είναι συγκυριακό. Είναι δομικό, βαθύ και, όπως αποδεικνύουν οι αριθμοί, διαχρονικό. Η 36η θέση σημαίνει ότι για σχεδόν 40 από τα τελευταία 45 χρόνια, οι θάνατοι στον τόπο μας ήταν περισσότεροι από τις γεννήσεις. Σημαίνει άδεια σχολεία, χωριά που ερημώνουν, γερασμένο πληθυσμό, έλλειψη εργατικών χεριών και μια οικονομία που χάνει τη δυναμική της.

Κάθε αρνητική χρονιά προσθέτει ένα ακόμη λιθαράκι στο τείχος της δημογραφικής ερήμωσης, υποθηκεύοντας το αύριο για τις επόμενες γενιές. Ενώ σε εθνικό επίπεδο το δημογραφικό είναι ένα οριζόντιο πρόβλημα, στην περίπτωση του Λασιθίου είναι μια τοπική τραγωδία που εκτυλίσσεται σε πλήρη αντίθεση με το περιβάλλον της.

Το χάσμα που υπάρχει

Η πραγματική διάσταση του προβλήματος, ωστόσο, αποκαλύπτεται πλήρως μόνο μέσα από τη σύγκριση με τους γειτονικούς μας νομούς. Εδώ, τα νούμερα δεν σοκάρουν απλώς, αλλά προκαλούν οργή για την αδιανόητη απόκλιση. Η Κρήτη δεν είναι ένα νησί μιας ταχύτητας, αλλά τεσσάρων, με το Λασίθι να βρίσκεται τραγικά αποκομμένο στην τελευταία λωρίδα.

Ας δούμε την κατάταξη που διαμορφώνει αυτό το χάσμα:

Νομός Ρεθύμνου: 1η θέση σε ολόκληρη την Ελλάδα. Το απόλυτο πρότυπο δημογραφικής υγείας.

Νομός Ηρακλείου: 3η θέση πανελλαδικά. Μια δημογραφική μητρόπολη που παρουσιάζει σταθερή ανάπτυξη ακόμα κι όταν οι γεννήσεις είναι λιγότερες.

Νομός Χανίων: 9η θέση στη χώρα. Σταθερά μέσα στην πρώτη δεκάδα των πιο δυναμικών περιοχών.

Απέναντι σε αυτή την εικόνα όπου έχουμε πρόβλημα με το δημογραφικό, αλλά η Κρήτη, δεν βυθίζεται, υπάρχει και η 36η θέση του Λασιθίου! Μοιάζει με αδιανόητη αποτυχία, αλλά είναι πραγματικότητα. Μας χωρίζουν 27 ολόκληρες θέσεις από τον αμέσως προηγούμενο κρητικό νομό!

Δεν πρόκειται για μια απλή διαφορά, αλλά για μια αβυσσαλέα απόσταση που μαρτυρά δύο κόσμους διαφορετικούς. Από τη μία, μια Κρήτη που ανθεί, που προσελκύει νέους ανθρώπους, που γεννά και δημιουργεί, και από την άλλη, το Λασίθι, μια Κρήτη που γερνάει, συρρικνώνεται και βλέπει το μέλλον της να διαγράφεται δυσοίωνο. Αυτή η εσωτερική «αιμορραγία» νέων ανθρώπων από τον τόπο μας προς τα μεγάλα αστικά κέντρα τόσο της Κρήτης όσο κυρίως την Αθήνα και μεγάλες πόλεις του εξωτερικού, είναι η βασική αιτία αυτής της παρακμής.

Ζήτημα επιβίωσης

Η αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου δεν είναι πλέον ζήτημα επιλογής, αλλά επιβίωσης. Αν δεν γεφυρωθεί αυτό το χάσμα, σύντομα θα μιλάμε για μια Κρήτη των τριών νομών, με το Λασίθι να αποτελεί απλώς μια ιστορική ανάμνηση ενός τόπου που κάποτε έσφυζε από ζωή και είχε προοπτικές πραγματικής ανάπτυξης, την οποία δεν πέτυχε ποτέ.

Διότι, ας μη γελιόμαστε, δεν υπάρχει καμία οικονομική, κοινωνική, πολιτιστική, ανάπτυξη, με παράλληλη πληθυσμιακή συρρίκνωση.

Σύνοψη άρθρου

Το Λασίθι βρίσκεται σε δημογραφικό μαρασμό, καταλαμβάνοντας την 36η θέση στην εθνική κατάταξη.
Η κατάσταση είναι δομική και διαχρονική, με θανάτους να υπερβαίνουν τις γεννήσεις για σχεδόν 40 χρόνια.
Η απόκλιση του Λασιθίου από τους άλλους νομούς της Κρήτης είναι τεράστια, με το Ρέθυμνο στην 1η θέση και το Ηράκλειο στην 3η.
Η αντιμετώπιση του φαινομένου είναι ζήτημα επιβίωσης, καθώς το Λασίθι κινδυνεύει να γίνει μια ιστορική ανάμνηση.