Ώρα για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο πέρα από τα όπλα, τον φόβο και τη σιωπή

Η Κρήτη θρηνεί, αλλά δεν αλλάζει

Η τραγωδία στα Βορίζια δεν είναι μεμονωμένο γεγονός.

Είναι σύμπτωμα.

Ένα σύμπτωμα που επαναλαμβάνεται, αλλάζοντας απλώς γεωγραφικό στίγμα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Δικηγόρος οικογένειας 19χρονου Ραφαήλ: Τι ανέφερε για τους γονείς

Η τραγωδία στα Βορίζια δεν είναι ένα ακόμη μαύρο κεφάλαιο.

Και όχι, δεν είναι «μεμονωμένο περιστατικό».

Είναι σύμπτωμα μιας βαθιάς παθογένειας, πολιτικής, κοινωνικής και πολιτισμικής που χρόνια τώρα σκεπάζεται με εύκολες δικαιολογίες.

Πίσω από κάθε σφαίρα που φεύγει, υπάρχει ένα δάχτυλο που οπλίζει — κι από πίσω του, ένα σύστημα που ανέχεται.

Η Κρήτη θρηνεί, αλλά δεν αλλάζει.

Γιατί η βία έχει γίνει μέρος του τοπικού μας φολκλόρ.

Γιατί αποκαλούμε «παράδοση» την ανομία, «ανδρεία» τη βαρβαρότητα, «λεβεντιά» τον τρόμο.*

Μα πολιτική χωρίς θάρρος είναι απλώς διαχείριση της σιωπής.

Και όταν η σιωπή γίνεται κανόνας, η συνενοχή βαφτίζεται “σεβασμός στην τοπική κουλτούρα”.

Η αστυνόμευση δεν φτάνει.

Η κοινωνία από μόνη της δεν αρκεί.

Χρειάζεται πολιτική — με όνομα, σχέδιο και πυξίδα.

Οι τραγωδίες στα Βορίζια και αλλού δεν είναι εξάρσεις βίας· είναι αντανακλάσεις μιας κοινωνίας κουρασμένης αλλά και συνενοχικής, που έχει μάθει να αποσιωπά, να «κατανοεί» και να συγχωρεί τη βία όταν φορά «παραδοσιακή» φορεσιά.

Μόνο που αυτή η φορεσιά είναι στρέβλωση.

Ποια «παράδοση» αλήθεια;

Του μαύρου πουκάμισου και του καπετανάτου; Ή μήπως της ανοχής και της ψευτοανδρείας που ντύνει την ανασφάλεια με όπλα;

Η αστυνόμευση δεν φτάνει. Η κοινωνία δεν αρκεί. Πολιτική χρειάζεται.

Η συζήτηση για την οπλοκατοχή και τη βία στην Κρήτη δεν μπορεί να εξαντλείται σε καταδίκες, αφορισμούς και περιπολίες.

Η αστυνόμευση είναι αναγκαία, αλλά όχι επαρκής.

Και ακόμη κι όταν, εκ των υστέρων, χωριά ασφαλίζονται σαν αστακοί, πόσο πραγματικά αλλάζει αυτό την κατάσταση;

Δείτε πόσο «άλλαξαν» άλλες περιοχές στο κοντινό μας παρελθόν.

Καθόλου.

Γιατί η αστυνομοκρατία από μόνη της δεν αρκεί.

Η Κρήτη δεν χρειάζεται άλλα μπλόκα.

Χρειάζεται εκπαίδευση, πολιτισμό και συνείδηση ευθύνης.

Η πολιτεία οφείλει να πάψει να αντιμετωπίζει το νησί ως “ειδική περίπτωση” και να το δει ως πεδίο ευθύνης.

Γιατί όποιος ανέχεται τη βία, την κληροδοτεί.

Κι όποιος τη δικαιολογεί, τη νομιμοποιεί.

Η κοινωνία μπορεί να αυτορυθμιστεί, αλλά όχι να αυτοθεραπευτεί χωρίς πολιτική καθοδήγηση.

Χρειάζεται μια βαθιά, μακροπρόθεσμη πολιτική στρατηγική — όχι επικοινωνιακά «πυροσβεστικά» μέτρα.

Χρειάζεται εκπαίδευση, πρόληψη, κουλτούρα ευθύνης και συλλογικότητας, που θα αρχίζει από τα σχολεία, θα περνά μέσα από τις οικογένειες και θα φτάνει μέχρι τις τοπικές ηγεσίες.

Και πάνω απ’ όλα χρειάζεται ειλικρίνεια.

Όχι άλλα «συλλυπητήρια» και «καταδικάζουμε τη βία απ’ όπου κι αν προέρχεται».

Αλλά δέσμευση — πολιτική και προσωπική — πως αυτός ο φαύλος κύκλος πρέπει να σπάσει εδώ και τώρα.

Μια πρόσκληση σε κοινωνικό διάλογο

Αυτό το άρθρο δεν είναι επίλογος μιας τραγωδίας.

Είναι πρόσκληση για μια αρχή.

Να καθίσουμε —πολίτες, φορείς, εκπαιδευτικοί, εκκλησία, τοπική αυτοδιοίκηση, κράτος— στο ίδιο τραπέζι και να μιλήσουμε χωρίς ταμπού για όσα μας κρατούν πίσω:
• Την ανοχή στη βία.
• Την ψευδαίσθηση της ανδρείας.
• Την εκπαίδευση που δεν προλαβαίνει να διαμορφώσει συνειδήσεις.
• Την σιωπή της πολιτικής,
• Και τη συλλογική μας αποτυχία να απαιτήσουμε αλλαγή.

Ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο

Το ερώτημα είναι απλό:

Πώς θέλουμε να συνεχίσουμε να ζούμε;

Με τον φόνο;

Ή με την τόλμη της αλλαγής;

Να ξεκινήσει σήμερα ένας δομημένος κοινωνικός διάλογος, με ευθύνη της Περιφέρειας, των Δήμων, των εκπαιδευτικών και κοινωνικών φορέων.

Ένας διάλογος που δεν θα μείνει στις δηλώσεις, αλλά θα καταλήξει σε σχέδιο μακροπρόθεσμης πολιτικής για την πρόληψη της βίας, την παιδεία, τον πολιτισμό και την ασφάλεια.

Γιατί η Κρήτη δεν μπορεί να είναι πια «νησί της λεβεντιάς».

Οφείλει να γίνει νησί της ευθύνης.