Γιατί οι Έλληνες κερνάμε γλυκά κι όχι αλμυρά στις γιορτές μας;

Μια παράδοση που δεν χάνει τη γεύση της

Όπου υπάρχει γιορτή, υπάρχει και γλυκό. Κανείς δεν σκέφτεται να φέρει πίτσα ή τυρόπιτα για να κεράσει, γιατί απλώς «δεν είναι το ίδιο».

Η παράδοση και ο συμβολισμός έχουν ήδη αποφασίσει: στις χαρές, κερνάμε γλυκό.

Το γλυκό ως σύμβολο χαράς και ευγνωμοσύνης

Από την αρχαιότητα, το γλυκό συνδέθηκε με την ευτυχία, τη θεϊκή εύνοια και την ευγνωμοσύνη. Οι αρχαίοι Έλληνες πρόσφεραν μέλι και γλυκίσματα στους θεούς, πιστεύοντας ότι με αυτόν τον τρόπο «γλύκαιναν» τη μοίρα τους. Το μέλι θεωρούνταν «τροφή των θεών», ενώ στα ρωμαϊκά συμπόσια τα γλυκίσματα σήμαιναν αφθονία και καλοτυχία.

Σύμφωνα με το Oxford University Press, η γλυκύτητα λειτουργούσε συμβολικά σε κάθε πολιτισμό, ως συνώνυμο της χαράς και της επιτυχίας. Και αυτή η ιδέα πέρασε μέσα στους αιώνες, ριζώνοντας στη συλλογική μας συνείδηση: το γλυκό είναι χαρά.

Από το «ευχαριστώ» μέχρι τη συμμετοχή

Στην Ελλάδα, το κέρασμα έχει σχεδόν ιερό χαρακτήρα. Είναι τρόπος να πεις «ευχαριστώ για τις ευχές», να μοιραστείς τη χαρά σου. Όπως εξηγούν κοινωνιολόγοι της παράδοσης, το γλυκό λειτουργεί ως τελετουργία κοινωνικής ανταλλαγής, προσφέρεις κάτι που φέρνει ευχαρίστηση, κι έτσι «επιβεβαιώνεις» τον κοινωνικό δεσμό.

Το γλυκό, άλλωστε, είναι η γεύση της ευτυχίας. Δεν είναι τυχαίο ότι λέμε «να είναι η ζωή σου γλυκιά» ή «να πάνε όλα γλυκά». Κανείς δεν εύχεται «να είναι η ζωή σου αλμυρή» ή «πικρή». Οι ίδιες οι λέξεις έχουν αποκτήσει συναισθηματικό βάρος και η γεύση το ενισχύει.

Πηγή: freepik

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Βορίζια: «Άρωμα αρχαιοκαπηλίας πίσω από το μακελειό» βλέπει ο Τσούκαλης – Τι ερευνούν οι Αρχές

Η θρησκευτική διάσταση

Στην ορθόδοξη παράδοση, η γλυκιά γεύση έχει επίσης συμβολικό ρόλο. Τα κόλλυβα στα μνημόσυνα, η βασιλόπιτα στην Πρωτοχρονιά, τα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες των Χριστουγέννων, όλα εκφράζουν ευγνωμοσύνη, μετάβαση και χαρά.

Όπως αναφέρει τοCulinary Historians of New York, «η γλυκύτητα ήταν ανέκαθεν τρόπος να τιμήσεις τη ζωή και το θείο». Από τους Βουδιστές που προσφέρουν γλυκά για καλοτυχία, μέχρι τους Ορθόδοξους που μοιράζουν «γλυκά της μνήμης», η ουσία είναι ίδια: το γλυκό είναι ευχή και ευλογία.

Η ψυχολογία της γεύσης

Πέρα από τον συμβολισμό, υπάρχει και επιστήμη. Η γλυκιά γεύση ενεργοποιεί τη ντοπαμίνη, τη λεγόμενη «ορμόνη της χαράς». Ένα γλυκό φέρνει κυριολεκτικά χαμόγελο. Γι’ αυτό, όταν μοιράζεσαι γλυκό, μοιράζεσαι και θετική ενέργεια ,μια μικρή δόση ευφορίας. Σύμφωνα με το nerminas.com, «τα γλυκά σε γιορτές λειτουργούν ως κοινωνική «γλώσσα της χαράς». Δηλαδή, η πράξη του να κεράσεις γλυκό, δημιουργεί ένα μικρό κύμα θετικής διάθεσης που διαχέεται στην ομάδα.

Γιατί όχι αλμυρό;

Το αλμυρό φαγητό, όσο νόστιμο κι αν είναι, ανήκει στην καθημερινότητα. Συνοδεύει την πείνα, όχι το συναίσθημα. Αντίθετα, το γλυκό δεν καλύπτει ανάγκη εκφράζει συναίσθημα. Το κέρασμα γλυκού είναι πράξη χαράς, όχι επιβίωσης.

Επιπλέον, η ίδια η γλώσσα μας έχει «καταδικάσει» τις άλλες γεύσεις: η ζωή μπορεί να είναι «πικρή», «αλμυρή» ή «ξινή» αλλά ποτέ «γλυκιά» με αρνητικό τρόπο. Έτσι, το γλυκό έγινε το αυτονόητο σύμβολο του καλού.

Freepik

Μια παράδοση που δεν χάνει τη γεύση της

Από τα γλυκά του κουταλιού στις γιαγιάδες μέχρι τα μοντέρνα cupcakes των γενεθλίων, η ουσία μένει ίδια: το γλυκό είναι ο πιο απλός τρόπος να μοιραστείς χαρά. Είναι μια μικρή πράξη φιλοξενίας, ένα «ευχαριστώ» με γεύση.

Όπως λένε οι ειδικοί της γαστρονομικής κουλτούρας (EGCIN.com ), «το γλυκό δεν είναι απλώς τροφή, είναι κοινωνικό μήνυμα». Και ίσως αυτό να είναι το πιο όμορφο: κάθε φορά που κερνάμε ένα γλυκό, μοιραζόμαστε ένα κομμάτι από τη δική μας χαρά και τη μετατρέπουμε σε κοινή εμπειρία.