Η Κρήτη σε τροχιά ανάπτυξης από το 2026: Ο ΒΟΑΚ και το νέο αεροδρόμιο στο Ηράκλειο που αλλάζουν τον «χάρτη» του νησιού

Τι θα γίνει με τη Γραμμή 4 του Μετρό, το νέο αεροδρόμιο της Κρήτης και το Flyover στη Θεσσαλονίκη – Στα 17 δισ. ευρώ υπολογίζεται το ανεκτέλεστο των κατασκευαστικών ομίλων

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται έξι μεγάλα κατασκευαστικά έργα της χώρας με ένα ακόμα να οδεύει προς το 2026 τη στιγμή που το ανεκτέλεστο των μεγάλων ελληνικών κατασκευαστικών ομίλων ξεπερνά πλέον τα 17 δισ. ευρώ.

Πρόκειται για επτά πρότζεκτ κυρίως στους τομέα των μεταφορών, που θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην αλλαγή της χώρας, με κάποια από αυτά να ολοκληρώνονται τους επόμενους μήνες.

Αν και οι προοπτικές του κατασκευαστικού κλάδου παραμένουν ευοίωνες, ειδικοί επισημαίνουν ότι υπάρχουν προκλήσεις και προβλήματα που σχετίζονται εν μέρει με την ικανότητα του κλάδου να εκτελεί εμπρόθεσμα όλα τα έργα.

Επίσης, μια ακόμη αλλαγή που παρατηρείται είναι η στροφή προς τα ΣΔΙΤ. Σημειώνεται ότι είναι ένα μοντέλο που προσφέρει λύση στην χρηματοδότηση των έργων καθώς το Ταμείο Ανάκαμψης ολοκληρώνεται το 2026, ωστόσο συχνά οδηγεί σε πιο χρονοβόρες διαδικασίες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Άννα Βίσση: Χριστούγεννα με τους εγγονούς της στο Κουρσεβέλ της Γαλλίας

Παράλληλα, ο κατασκευαστικός κλάδος δείχνει ισχυρή ανάπτυξη παρόλο που μεγάλοι παίκτες όπως η Aktor στοχεύουν να μειώσουν το ποσοστό των συνολικών τους εσόδων από τις κατασκευές, με στροφή στην ενέργεια και τις παραχωρήσεις.

Στοιχεία της αγοράς δείχνουν ότι το ανεκτέλεστο (backlog) των μεγάλων ελληνικών κατασκευαστικών ομίλων έχει υπερτριπλασιαστεί από το 2019 και ξεπερνά πλέον τα 17 δισ. ευρώ.

Λαμβάνοντας υπόψη τον υφιστάμενο μέσο ρυθμό υλοποίησης/απορρόφησης κεφαλαίων του ανεκτέλεστου (‘burn rate’) που είναι περί τα 3.5 δισ. ευρώ συνολικά τον χρόνο, ακόμα κι αν αυτός αυξηθεί την επόμενη διετία, προκύπτει σημαντικό κατασκευαστικό αντικείμενο με χρονικό ορίζοντα υλοποίησης τουλάχιστον μέχρι το τέλος της δεκαετίας.

Φτάνουν τα έργα;

Τη στιγμή που ο τουρισμός συνεχίζει να αναπτύσσεται ραγδαία στη χώρα μας και οι τελευταίες προβλέψεις κάνουν λόγο για αριθμό επισκεπτών που θα αγγίζει τα 50 εκατομμύρια το 2030, η επιβάρυνση στα έργα υποδομής αυξάνεται κατακόρυφα.

Μάλιστα πριν από λίγες ημέρες ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννης Στουρνάρας, έστειλε το δικό μήνυμα για την ανάγκη νέων υποδομών στο πλαίσιο ενός σχολίου για την αγορά ακινήτων, κάνοντας ειδικά αναφορά στην Αττική.

Στην «Ενδιάμεση Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική 2025» υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη διαχείριση των νέων συνθηκών που δημιουργούνται ειδικά στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, όπου συγκεντρώνεται σημαντικό μέρος του πληθυσμού της χώρας, αλλά και της επενδυτικής δραστηριότητας.

«Αφενός ο βόρειος άξονας της πόλης, ο οποίος συγκεντρώνει τη συντριπτική πλειοψηφία των νέων “πράσινων” γραφειακών χώρων, όπως και χρήσεις αναψυχής, συνεδρίων και εμπορικών κέντρων, και αφετέρου ο υπερτοπικός πόλος του Ελληνικού στα νότια προάστια αναμένεται να μεταβάλουν σημαντικά τη ζήτηση ακινήτων», εξηγεί η ΤτΕ στην έκθεση.

«Με τη σταδιακή διαμόρφωση νέων τοπικών θυλάκων ισχυρού επενδυτικού και επιχειρηματικού ενδιαφέροντος, εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν άμεσα περαιτέρω επενδύσεις σε υποδομές, ώστε η ανάπτυξη στο λεκανοπέδιο της Αττικής να είναι βιώσιμη μακροπρόθεσμα», καταλήγει η ίδια.

Τα έργα

1. Νέα Γραμμή 4 Μετρό Αθήνας

Ένα δημόσιο έργο με κόστος 1,8 δισ. που σίγουρα πολλοί ανυπομονούν να δουν ολοκληρωμένο καθώς θα αλλάξει πολλά στην Αττική. Ο ένας από τους δύο μετροπόντικες της ΑΒΑΞ που κατασκευάζουν τη «Γραμμή 4» Γουδή – Γαλάτσι «έπιασε» το 90% της διαδρομής όμως σημειώνονται σημαντικές καθυστερήσεις στην κατασκευή των σταθμών, γεγονός που σημαίνει ότι μετατίθεται το άνοιγμα της Γραμμής ακόμη και μετά το 2033, ενώ επιβαρύνεται κατά πολύ το κόστος του έργου.

Το κατασκευάζει το σχήμα AVAX-GHELLA-ALSTOM.

2. Νέο Αεροδρόμιο Καστέλι Ηρακλείου

Το 2027 τοποθετείται η έναρξη των πρώτων δοκιμαστικών πτήσεων στον νέο Διεθνή Αερολιμένα Ηρακλείου Κρήτης (ΔΑΗΚ). Θα είναι το 2ο μεγαλύτερο αεροδρόμιο της Ελλάδας με ύψος επένδυσης που θα ξεπερνάει τα 850 εκατ ευρώ. Οι εργασίες ανάπτυξης του οποίου βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη από την ΤΕΡΝΑ Α.Ε., τον κατασκευαστικό βραχίονα του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.

Σύμφωνα με τους επιτελείς της ΤΕΡΝΑ, ο κύριος όγκος των εργασιών θα έχει ολοκληρωθεί το 2026, έτος κατά το οποίο η κατασκευάστρια εταιρεία εκτιμάται, βάσει χρονοδιαγράμματος, ότι θα παραδώσει το αεροδρόμιο στην εταιρεία «Διεθνής Αερολιμένας Ηρακλείου Κρήτης».

Αναθέτουσα Αρχή είναι το ΥΠΟΜΕ.

3. Flyover Περιφερειακής Θεσσαλονίκης.

Το έργο ΣΔΙΤ με κόστος 480 εκατ. ευρώ βρίσκεται πλέον σε πλήρη εξέλιξη. Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Χρίστου Δήμα, η πρόοδος του έργου έχει φτάσει στο 36%, ενώ ο ρυθμός κατασκευής αναμένεται να επιταχυνθεί με την ενεργοποίηση δεύτερου καλουπιού. Σύμφωνα με το εγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, η ολοκλήρωση του flyover τοποθετείται τον Μάιο του 2027. Την υλοποίηση του έργου έχει αναλάβει το κοινοπρακτικό σχήμα AVAX–METLEN.

Με την έναρξη λειτουργίας του, το έργο αναμένεται να αυξήσει σημαντικά τη χωρητικότητα της Περιφερειακής Οδού Θεσσαλονίκης, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη μείωση του κυκλοφοριακού φόρτου.

4. Βόρειο Τμήμα αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδας Ε65 Τρίκαλα-Εγνατία.

Δημόσιο έργο με κόστος 442 εκατ. ευρώ ενώ ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται περίπου στο 1,4 δισ ευρώ. To έργο είναι σε εξέλιξη και ολοκληρώνει στο σύνολο του τον αυτοκινητόδρομο Ε65 από τη Λαμία μέχρι την Εγνατία. Υπό κατασκευή, βρίσκονται τα τελευταία 46 χλμ. στο Βόρειο Τμήμα που ξεκινούν από τον Α/Κ Καλαμπάκας και θα φθάνουν έως και την Εγνατία Οδό δυτικά των Γρεβενών. Πηγές αναφέρουν στο Euro2day.gr ότι αναμένεται να ολοκληρωθεί το β’ τρίμηνο του 2026. Το κατασκευάζει η ΤΕΡΝΑ.

5. ΒΟΑΚ

Ιδιαίτερα σημαντική καταγράφεται και η εξέλιξη του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), ενός από τα μεγαλύτερα δημόσια έργα της χώρας και το μεγαλύτερο έργο υποδομής στην Κρήτη. Πρόκειται για έργο συνολικού μήκους 157,5 χιλιομέτρων και προϋπολογισμού άνω των 2 δισ ευρώ.

Ειδικότερα, το τμήμα Χανιά -Ηράκλειο, στο οποίο περιλαμβάνεται και η προαίρεση για το τμήμα Κίσσαμος-Χανιά, έχει περάσει στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Σύμφωνα με τον κ. Δήμα, στο κομμάτι της παραχώρησης, στο Χανιά -Ηράκλειο, ξεκίνησαν πρόσφατα τα πρώτα εργοτάξια στην παράκαμψη των Χανίων και του Ρεθύμνου, ενώ ακολουθεί και η παράκαμψη του Ηρακλείου.

Εκτελούνται, επίσης, τα οδικά έργα οδικής ασφάλειας σε δύο σημεία: Χανιά-Κολυμπάρι και Ηράκλειο-Λινοπεράματα και το 2026, θα έχουμε έργα οδικής ασφάλειας σε πέντε σημεία.

6. Επέκταση του Μετρό Θεσσαλονίκης

Ένα επίσης πολυαναμενόμενο έργο είναι η επέκταση του Μετρό που κατασκευάζεται από την Aktor και ολοκληρώνεται τους επόμενους μήνες με προϋπολογισμό που ξεπερνά τα 500 εκατ. ευρώ. Στο πρώτο τρίμηνο της χρονιάς εκτιμάται ότι θα γίνουν τα εγκαίνια της επέκτασης προς την Καλαμαριά, η οποία περιλαμβάνει πέντε νέους σταθμούς που καλύπτουν 4,78 χλμ. Η λειτουργία της επέκτασης θα διευκολύνει τη σύνδεση του κέντρου της πόλης με την Καλαμαριά, την Αρετσού, τη Νέα Κρήνη και τη Μίκρα.

7. Δύο οδικά έργα των 700 εκατ. ευρώ της Κεντρικής Μακεδονίας

Μέχρι το τέλος του 2026 εκτιμάται ότι θα υπογραφούν δύο συμβάσεις έργων για το οδικό έργο Θεσσαλονίκη-Εδεσσα (444 εκατ. ευρώ) και το Δράμα-Αμφίπολη (248 εκατ. ευρώ). Πρόκειται για δύο πρότζεκτ ΣΔΙΤ που ανήκουν στη νέα γενιά των οδικών έργων της χώρας, τα οποία στοχεύουν όχι μόνο στην ενίσχυση της οδικής ασφάλειας της Βόρειας Ελλάδας αλλά και στη μείωση του χρόνου μετακίνησης στην περιοχή.

Υπενθυμίζεται ότι προσφορές υπέβαλαν η ΓΕΚ ΤΕΡΝA, η AvaxΑΒΑΞ -0,18% και η Aktor Παραχωρήσεις-Metlen στη β’ φάση των διαγωνισμών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που ολοκληρώθηκε πριν από λίγες εβδομάδες.